صفحه اصلي > فرهنگی > شعر حس خوبِ زندگی را تثبیت و منتشر میکند
شعر حس خوبِ زندگی را تثبیت و منتشر میکندامروز, 16:25. نويسنده: monshi |
 شعر با سیاستگذاری درست، حضور فعال شاعران در رویدادهای فرهنگی و حمایت رسانهها و فضای مجازی، توان تثبیت و گسترش حس خوب زندگی را دارد. به گزارش ستاد خبری سیوسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایرانسید محمد جواد شرافت به جایگاه شعر در رویدادهای فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: میان شعر و رویدادهای فرهنگی نوعی رابطه دوسویه و مکمل وجود دارد. در روزگاری زندگی میکنیم که مردم کمتر کتاب میخرند و کمتر کتاب، بهویژه کتاب شعر میخوانند. از این رو در مناسبتهای فرهنگی اگر یک برنامه رسانهای، هنری یا پویش هوشمندانه، هدفمند و جذاب طراحی و اجرا شود میتواند به ترویج شعر و کتاب کمک کند.وی افزود: اگر در هفته کتاب و دیگر مناسبتها مجموعهای از کتابهای شعر خوب معرفی شوند یا رویدادهایی ویژه شعر برگزار شود توجه مردمِ علاقهمند دوباره به شعر جلب میشود. در نتیجه وقتی افراد به دنبال شعر بروند و کتاب شعر تهیه کنند عملاً به کتاب هم اهمیت دادهاند. بهعبارتی شعر و کتاب میتوانند یکدیگر را تقویت کنند به شرط آنکه سیاستگذاری درست، برنامهریزی دقیق و روندی منسجم برای تحقق این هدف وجود داشته باشد.شرافت در ادامه با بیان اینکه شعرخوانی طرفداران خودش را دارد، گفت: معمولاً وقتی از رویداد فرهنگی صحبت میکنیم منظور مجموعهای از برنامهها و فعالیتهایی است که در حوزه فرهنگ، هنر یا ادبیات برگزار میشود. امروزه در بسیاری از هیاتهای مذهبی محافل شعرخوانی حتی بهصورت مستقل تشکیل میشود. شاعر مجموعه «باران خاک خورده» ادامه داد: در فضای هیاتها نیز هنوز گاهی پیش میآید که شاعر پیش از مداح شعر میخواند. علاوه بر این رویدادهایی هم وجود دارند که ویژه خود شاعران برگزار میشوند. برای نمونه میتوان به محفل «محبوبه خدا» اشاره کرد که از محافل شعر فاطمیه است. این برنامه با استقبال چشمگیر مردم روبهرو میشود. سالن بزرگی که در قم محل برگزاری آن است حدود ۷۰۰ نفر گنجایش دارد، اما معمولاً دیگر جایی برای نشستن باقی نمیماند و مردم در راهپلهها و سالنهای اطراف مینشینند یا ایستاده برنامه را دنبال میکنند.وی اضافه کرد: این برنامهها نشان میدهند در فضای شعر آیینی همچنان مخاطبان پرشور حضور دارند. با این حال در سایر بخشهای شعر گاهی سیاستگذاریها نادرست بوده و نتوانستهایم شئون مختلف زندگی را در قالب شعر بازتاب دهیم. اگر محافلی زنده، پویا و با کیفیت برای شاخههایی مانند شعر اجتماعی، عاشقانه یا حماسی ایجاد شود میتواند مانند شعر آیینی با استقبال مردم روبهرو شود.وی بیان کرد: نمونه روشن این موضوع شعرهایی است که در جریان دفاع مقدس ۱۲روزه سروده شد. آثاری که بازتابدهنده احساسات واقعی مردم بود و بسیاری از حرفهای ناگفته آنان را بیان کرد. بنابراین اینکه آیا ما در ایجاد ارتباط مؤثر میان شاعر و مردم در این رویدادها موفق بودهایم یا نه موضوعی است که نیاز به تأمل و بررسی جدی دارد. این شاعر با بیان اینکه گسترش فرهنگ کتابخوانی و شعر هماکنون با چالشهایی روبهرو است، گفت: در بسیاری از بخشها به دلیل سیاستهای نادرست یا سبک زندگی امروزی مردم بیشتر وقت خود را در تلفن همراه و فضای مجازی میگذرانند. نتیجه این شده که حوصله کمتر شده است و بسیاری ترجیح میدهند بهجای خواندن متن، مطالب کوتاه ببینند یا صرفاً از یک تصویر مفهوم را برداشت کنند. این مسئله بر میزان دریافت شعر و صبر و حوصله برای خواندن تأثیر دارد. در همین شلوغیها و هیاهوها شعر میتواند مسکن، تسکیندهنده و برای روح انسان مفرح باشد. شعر میتواند حکمت، اخلاق و مضامین انسانی را در خود داشته باشد و حس خوبِ زندگی را تثبیت و منتشر کند. اگر سیاستگذاری درستی انجام شود و شاعران بتوانند در رویدادها فعالانه حضور داشته باشند و همچنین رسانهها و فضای مجازی در این مسیر نقش حمایتکنندهای ایفا کنند نتیجهاش اثرگذار خواهد بود. هم اکنون میبینیم که برخی از شاعران در فضای مجازی آثار پرطرفداری دارند. حال اگر شعر در ترکیب با رسانه، فضای مجازی و دیگر هنرها ضرب شود بیتردید میتواند کارکرد اصلی و تأثیرگذار خود را پیدا کند.شرافت با بیان اینکه درباره فرهنگ کتابخوانی شعر بهتنهایی نمیتواند کار خاصی انجام دهد و قرار نیست همه معضلات دنیا را با شعر حل کنیم، ادامه داد: در حوزه فرهنگ کتابخوانی اگر شاعری خوب داشته باشیم که کتاب باکیفیتی منتشر کند و این کتاب آنقدر خوب باشد که مردم برای خرید آن هزینه کنند در واقع به تقویت فرهنگ کتابخوانی کمک کردهایم. اما واقعیت این است که چنین شرایطی در حال حاضر وجود ندارد. امروزه مردم بیشتر شعر را در فضای مجازی و روی تلفنهای همراه خود میخوانند.این شاعر عنوان کرد: شاعران هم مثل گذشته نیستند. زمانی که در جلسات شعر حضور پیدا میکردم شاعران دفترچه یا کتابشان را همراه میآوردند و از روی آن میخواندند. اما حالا بیشترشان از روی گوشی شعرشان را میخوانند نه از حفظ. این تغییر طبیعی است و بر رفتار عمومی جامعه هم اثر گذاشته است. مردم اگر به شعری علاقهمند شوند در فضای مجازی جستوجو و شاعر را پیدا میکنند و شعرش را میخوانند و دنبال میکنند.وی در بخش دیگری از سخن خود به اهمیت شاعران در میان مردم اشاره کرد و ادامه داد: در گذشته شاعرانی همچون حافظ، خیام، اقبال و دیگران خدمات بزرگی به فرهنگ کتابخوانی کردند و هنوز هم طرفداران خود را دارند. در دوران معاصر نیز شاعرانی چون اخوان ثالث، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، قیصر امین پور و دیگران سهم مهمی در این زمینه داشتند و باعث شدند دستکم دو سه کتاب شعر در هر خانهای پیدا شود. کتابهایی که تا حدی به تداوم آن فرهنگ کمک کردهاند. شرافت همچنین با بیان اینکه کتاب تا حدی از سبد زندگی ما خارج شده است، گفت: فقط هم بحث اقتصادی مطرح نیست. کتاب گران شده است اما خیلیها هستند که از نظر مالی توانمندند و کتاب نمیخرند. انگار خلوت ما را چیزهایی مثل فضای مجازی پر کرده است. دیگر احساس نیاز نمیکنیم به کتاب مراجعه کنیم چون اطلاعاتمان را از شبکهها و سایتها میگیریم. وقتی این فرهنگ در زندگی من نهادینه شود حتی اگر از نظر مالی هم در وضعیت خوبی باشم باز به سمت کتابفروشی نمیروم. ترجیح میدهم گوشی جدیدتری بخرم که صفحه و فونتش چشمنوازتر باشد. وی ادامه داد: این رویه درباره شعر هم صدق میکند. گاهی شعر دیگر در میان دردهای مردم جای خود را پیدا نمیکند. ممکن است من شعری بخوانم و حالم خوب شود، اما این حال خوب باید به مردم هم سرایت کند تا آنها قانع شوند مجموعه شعری را بخوانند یا بخرند. بااینحال چنین اتفاقی کمتر رخ میدهد چون درد مردم چیز دیگری است. دلیل ماندگاری حافظ این است که از دردی ازلی و ابدی سخن گفته است. اگر خیام محبوب است برای آن است که پرسشهایی را مطرح میکند که در ذهن همه انسانها وجود دارد. ما معمولاً سطحی به مسائل نگاه میکنیم. وقتی میگوییم درد مردم ذهنمان سریع به سمت قیمت دلار میرود. در حالی که رنجهای عمیقتری هم وجود دارد. اگر شاعر واقعاً اهل درد باشد و آن را زندگی کرده باشد میتواند در شعرش احساسی خلق کند که چند دل را بلرزاند و همراه خود کند.شرافت گفت: سبک زندگی ما از کتاب خالی شده و شاعران هم کمتر حرفهای عمیق را فریاد میزنند. به همین دلیل استقبال از کتاب بهویژه کتاب شعر کاهش یافته است. مردم اگر به شعری علاقهمند شوند معمولاً آن را بهصورت کوتاه در فضای مجازی میخوانند. شاید ذخیره یا ارسال کنند یا گاهی حتی با آن اشک بریزند. محمد جواد شرافت در پایان با بیان اینکه در حوزه رمان وضعیت بهتر است، ادامه داد: رمانها معمولاً مخاطب ثابت و بازار خودشان را دارند. در بخش شعر کودک و نوجوان نیز اوضاع مناسبتر است. چون والدین برای فاصله دادن فرزندانشان از تلفن همراه کتاب میخرند تا برایشان بخوانند. کاری که برای خودشان کمتر انجام میدهند. احساس میکنند تلفن همراه برای بچهها ضرر دارد ولی برای خودشان نه. به همین دلیل بازار کتاب کودک و نوجوان نسبت به شعر بزرگسال وضعیت بهتری دارد. بازگشت |