صفحه اصلي > گزارش > بهار در کوچه‌های بَرغان قدم می‌زند
بهار در کوچه‌های بَرغان قدم می‌زند25 اسفند 1394. نويسنده: monshi |
 چند روز مانده به نوروز، بهار در حال قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های روستای بَرغان است و انتظار گردشگرانی را می کشد که سفری خاطره انگیز و خوشمزه را تجربه خواهند کرد. روستای برغان با دو واژه قدمت و تاریخ عجین شده است جاذبه های گردشگری فراوان این روستا، در فصل های مختلف سال، گردشگران زیادی را به اینجا می کشاند، شهرت آلوی برغان و بستنی «گله» علاوه بر زیبایی های طبیعی، مجموعه ای خاطره انگیز و البته خوشمزه برای گردشگران فراهم کرده است که دیدن از این روستا را برایشان زیباتر می کند. محلی ها به آلوی برغان «گوجه برغان» هم می گویند و در واقع یک محصول پیوندی است که طعم و مزه خاصی دارد، طبق گفته محلی ها آلوی برغان از پیوند آلوی معمولی با آلوی بخارا به دست می آید. در گذشته های نه چندان دور فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلفی در بین افراد ساکن در روستا رایج بوده است و با گذشت زمان برخی از این فرهنگ ها از میان رفته و در لابه لای زمان متروک شده اند و برخی دیگر به قوت گذشته پابرجا هستند. در ایران شهرها و روستاهای زیادی وجود دارد که هر کدام به خاطر یک یا چند ویژگی دارای شهرت خاصی هستند، روستای برغان نیز از این قائده مستثنی نیست، (دانش سنتی تهیه بستنی گله و دانش سنتی فراوری آلو در برغان) نیز مختص همین روستا است و به علت خاص بودن تهیه این دو محصول، اداره کل میراث فرهنگی استان البرز اقدام به ثبت (دانش سنتی فراوری) این محصولات کرده است. زمان برداشت این محصول از اواسط مرداد ماه شروع می شود و به فاصله ۲ هفته آلویی بر درخت نمی ماند. «باریگاه» نام محلی در برغان است که شیب ملایمی دارد و در بین دو رود سنج و شاهرود واقع شده است و در ارتفاع خاصی از سطح دو رود قرار دارد و با توجه به دمای آفتاب و رطوبت ناشی از این دو رودخانه، زمان خشک شدن آلوها ۲۵ روز به درازا می کشد. پس از خشک شدن، آلوها آبکشی می شوند و سپس یک روز در روی پشت بام و بر روی پارچه ای از کرباس نم کشی می شوند و به بازار برده می شوند. دانش و فنون بومی و سنتی یا همان «فرآوری» این محصول به ثبت میراث ناملموس رسیده است و با به ثبت رساندن این دانش می توان امیدوار بود چنین دانش های سنتی حفظ شود. انتخاب محل مناسب باریگاه با شیبی ملایم و وزش باد متعادل برای خشک کردن آلوها و محاسبه محل دقیق شیب در ارتفاعی مناسب از سطح دو رود سنج و شاهرود از ویژگی های بارز این میراث ناملموس است. یکی دیگر از محصولاتی که به ثبت میراث ناملموس رسیده و از شهرت خاصی بهره می برد بستنی برغان است، با توجه به اینکه این بستنی از شیر تازه گله گوسفند تهیه می شود، بین اهالی برغان و طالقان به بستنی گله مشهور است. در روش تهیه بستنی گله، ابتدا شیر تازه دام را به مدت نیم ساعت می جوشانند پس از اینکه به خوبی سرد شد شیر را درون ظرف آهنی گالوانیزه می ریزند و با شکر حل و گلاب هم می زنند. ظرف فلزی را داخل ظرف چوبی می گذارند که با آب خیس شده و باد کرده است. دور ظرف فلزی و داخل ظرف چوبی را پر از یخ می کنند و می چرخانند. سپس نمک را اضافه می کنند و چند بار همین کار را می کنند و با پارو بستنی را هم می زنند تا سفت شود. انتقال سینه به سینه (این دانش سنتی و بومی همچون)، «مقدار شیر، زمان جوشیدن شیر، مقدار گلاب، ثعلب یا خامه و زمان افزودن آنها به شیر، زمانبندی هم زدن شیر، زمانبندی تخلیه آب از ظرف چوبی، مقدار و زمانبندی افزودن نمک به یخ، تنطیم برودت دمای دور ظرف آهنی، زمانبندی کوبیدن پارو در ظرف» مهمترین ویژگی های این دانش سنتی است که اداره کل میراث فرهنگی استان البرز را ترغیب کرد تا در ششمین همایش میراث ناملموس ایران این دانش سنتی تهیه بستنی را به ثبت برساند. در گذشته ای نه چندان دور در برغان پارچه و گلیم با طرح های بومی بافته می شده است که امروزه فقط در خانه های پدربزرگ ها و مادربزرگ های برغانی چند تکه ای باقی مانده و دانش سنتی نساجی در برغان همچون چلنگری برغان فراموش شده است. اداره کل میراث فرهنگی البرز با ثبت این دانش های سنتی تلاش داشته است که این میراث ناملموس را مستند سازد تا با هجوم مدرنیته به سنت ها حداقل این مواریث ناملموس مستند نگاری شده باشد. در گوشه گوشه ایران شیوه سنتی دانش و تولید خوراک وجود دارد که اگر به این دانش های سنتی بپردازیم در زمینه جذب گردشگر می تواند تاثیرات زیادی داشته باشد. پس از آن که شیوه سنتی تهیه آلوی برغان و بستنی گله به ثبت رسید گردشگران زیادی به روستای برغان آمدند و این نشانه خوبی برای جذب گردشگر و همچنین توسعه پایدار در این روستا است. در ادامه باید به طبیعت برغان اشاره کنیم این روستا در این روزها با طبیعت بهاری، رود خروشان و باغ های پرشکوفه و زیبا میزبان گردشگران نوروزی است برغان در ۱۰ کیلومتری شهر کرج در دره ای زیبا واقع شده است و یکی از محل های دسترسی به این روستا نیز از کیلومتر ۲۰ اتوبان کرج - قزوین و سپس خروجی کردان یا کرج - باغستان - خروجی برغان است. منطقه برغان از مناطق شهرستان ساوجبلاغ به شمار می آید و آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است. رودخانه های شاهرود و سنج که از کوه های البرز مرکزی سرچشمه می گیرند، از کنار این منطقه عبور می کنند و این امر بر زیبایی های این منطقه می افزایند. دو رودخانه شاهرود و سنج به موازات تاثیر فراوانی که در زیباتر شدن منطقه دارند، نقش مهمی در تلطیف آب و هوا و سرسبزی این منطقه ایفا می کنند. بازار و خانه های قدیمی این منطقه نیز زیبایی های آن را افزایش داده و طبیعت زیبای آن، گردشگران فراوانی را به سوی خود فرامی خواند درختان کهنسال روستا چشم اندازی کم نظیر به منطقه می دهد و این درختان که عمر بسیاری از آنها قابل توجه است، زیبایی های منطقه را افزایش می دهد. برغان در دامنه های جنوبی کوهستان البرز استقرار دارد و خانه های روستاییان نیز از شرایط طبیعی، نوع فعالیت و معیشت خانوار روستایی تاثیر پذیرفته و شکل گرفته استمنطقه پایکوهی برغان، چشم اندازها و مناظر دلپذیری دارد و گستره باغات، مزارع سرسبز، حواشی رودخانه های شاهرود و سنج و چشم انداز کوه های اطراف، جلوه های متنوعی از زیبایی ها را به ویژه در بهار و تابستان به نمایش می گذارند. مشاغل اکثر مردم روستای برغان زراعت، باغداری و دامداری است ضمن اینکه برخی از ساکنان این منطقه نیز به فعالیت در صنایع دستی و امور خدمات اشتغال دارند. محصولات عمده زراعی روستای برغان نیز شامل مواردی از قبیل غلات، صیفی جات، محصولات باغی مانند گردو، توت، آلبالو، گوجه درختی و گیلاس است. البته این منطقه در خصوص محصولات دامی نیز سابقه درخشانی دارد و این محصولات، شامل فرآورده های لبنی و عسل است ضمن اینکه گوجه برغان شهرت فراوانی دارد. برغان به موازات بهره مندی از طبیعتی زیبا، جاذبه های گردشگری تاریخی مختلفی را نیز در خود جای داده که این جاذبه ها نیز طرفداران و گردشگران خاص خود را دارد. برغان از مناطق بسیار زیبای استان البرز محسوب می شود و به دلیل نزدیکی به اتوبان کرج - قزوین می تواند شاهد افزایش تعداد گردشگران در خود باشد دلیل این امر نیز این است که بسیاری از مسافران و گردشگران در کشور برای رسیدن به استان های مورد نظر خود، از اتوبان کرج - قزوین می گذرند و برغان می تواند محلی خوبی برای تمدد اعصاب و تفریح و گشت و گذار آنها باشد. فاصله برغان از اتوبان یادشده، زیاد نیست و در صورت معرفی این منطقه به همه گردشگران و تامین امکانات رفاهی کافی در برغان، تعداد بیشتری از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید می کنند. البته این منطقه، راه های دسترسی دیگری نیز دارد که مسافران و گردشگران باید قبل از سفر، تحقیقات کافی انجام دهند تا بهترین راه را انتخاب کنند. بازگشت |