صفحه اصلي > سرمقاله > اقتصاد سبز ضرورتی برای توسعه پایدار ایران
اقتصاد سبز ضرورتی برای توسعه پایدار ایرانامروز, 08:21. نويسنده: monshi |
 امروز دیگر هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی مسیر توسعه را طی کند. دکتر مهدی جعفری/تجربه‌های تلخ آلودگی هوا در کلان‌شهرها، خشکسالی‌های پیاپی، فرسایش خاک، آلودگی منابع آب و افزایش پسماندها به‌خوبی نشان داده است که اگر توسعه اقتصادی با بی‌توجهی به محیط زیست همراه شود، نه‌تنها رفاه و پیشرفت به‌دست نمی‌آید، بلکه هزینه‌های سنگینی نیز بر دوش دولت‌ها و شهروندان قرار خواهد گرفت. در چنین شرایطی، مفهوم «اقتصاد سبز» به‌عنوان راهبردی نوین در عرصه توسعه مطرح می‌شود؛ اقتصادی که هم رشد تولید و اشتغال را هدف قرار می‌دهد و هم به حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی پایبند است.اقتصاد سبز در حقیقت تلاشی برای ایجاد تعادل میان رشد اقتصادی و پایداری زیست‌محیطی است. این الگو می‌کوشد تا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، منابع انرژی تجدیدپذیر و مدیریت درست مصرف، زمینه‌ای فراهم کند که توسعه پایدار تحقق یابد. در جهان امروز، بسیاری از کشورها دریافتند که توسعه بدون رعایت اصول زیست‌محیطی، همانند ساختن خانه‌ای بر شن‌های روان است؛ ظاهری زیبا دارد اما در برابر بحران‌ها و چالش‌ها پایدار نخواهد ماند.یکی از جلوه‌های مهم اقتصاد سبز، توجه به انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر است. در حالی که مصرف بی‌رویه سوخت‌های فسیلی به آلودگی هوا، تغییرات اقلیمی و کاهش ذخایر طبیعی منجر می‌شود، سرمایه‌گذاری در انرژی خورشیدی، بادی و آبی می‌تواند هم به کاهش آلودگی کمک کند و هم فرصت‌های شغلی تازه‌ای برای جوانان فراهم آورد. امروز بسیاری از کشورهای پیشرفته بخش قابل‌توجهی از برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می‌کنند و این امر به یکی از شاخص‌های قدرت اقتصادی و سیاسی آنان تبدیل شده است.از سوی دیگر، بخش کشاورزی نیز از حوزه‌هایی است که می‌تواند با حرکت به سمت کشاورزی سبز، هم تولید پایدار داشته باشد و هم منابع حیاتی چون خاک و آب را حفظ کند. استفاده از روش‌های نوین آبیاری، کاهش مصرف سموم و کودهای شیمیایی و بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند، از جمله اقداماتی است که می‌تواند آینده‌ای پایدار برای کشاورزی کشور رقم بزند.یکی دیگر از ارکان اقتصاد سبز، مدیریت پسماند و بازیافت است. تولید روزافزون زباله و انباشت آن در شهرها، تهدیدی جدی برای سلامت مردم و محیط زیست به‌شمار می‌رود. اما اگر این پسماندها به‌عنوان منابع ثانویه دیده شوند، می‌توانند به فرصت اقتصادی ارزشمندی تبدیل شوند. صنایع بازیافت نه‌تنها اشتغال‌زا هستند بلکه می‌توانند در کاهش واردات مواد خام و صرفه‌جویی ارزی نیز نقش مؤثر ایفا کنند.فراموش نباید کرد که تحقق اقتصاد سبز نیازمند فرهنگ‌سازی عمومی و تغییر سبک زندگی است. تا زمانی که مصرف‌گرایی و استفاده بی‌رویه از منابع در جامعه رواج داشته باشد، هیچ سیاستی به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. آموزش در مدارس، تبلیغات رسانه‌ای و الگوسازی از سوی نهادهای دولتی و اجتماعی می‌تواند شهروندان را به سمت رفتارهای مسئولانه‌تر سوق دهد. به‌عنوان نمونه، جداسازی زباله از مبدأ، کاهش مصرف پلاستیک و صرفه‌جویی در مصرف انرژی گام‌هایی کوچک اما مهم در این مسیر هستند.از منظر اقتصادی، حرکت به سوی اقتصاد سبز نه‌تنها هزینه نیست بلکه نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب می‌شود. کاهش هزینه‌های درمان ناشی از آلودگی هوا، صرفه‌جویی در مصرف انرژی، ایجاد صنایع نو و فرصت‌های شغلی جدید، همه و همه از مزایای مستقیم این رویکرد است. تجربه کشورهایی مانند آلمان و ژاپن نشان می‌دهد که توجه به محیط زیست می‌تواند موتور محرک توسعه صنعتی و اقتصادی نیز باشد.در نهایت، می‌توان گفت که اقتصاد سبز نه یک انتخاب تجملی بلکه یک ضرورت حیاتی است. ایران به‌عنوان کشوری با منابع غنی طبیعی، تنوع اقلیمی و ظرفیت‌های فراوان انسانی، اگر امروز برای حرکت به سمت اقتصاد سبز برنامه‌ریزی نکند، فردا ناگزیر خواهد بود با بحران‌های زیست‌محیطی و هزینه‌های سنگین آن دست‌وپنجه نرم کند. توسعه پایدار تنها زمانی محقق خواهد شد که محیط زیست به‌عنوان سرمایه‌ای ملی و میراثی برای نسل‌های آینده مورد توجه قرار گیرد. بازگشت |