صفحه اصلي > یادداشت > رسانه نهاد مؤثر در اجرای مفاد قانون اساسی
رسانه نهاد مؤثر در اجرای مفاد قانون اساسی30 بهمن 1403. نويسنده: monshi |
|
قانون اساسی به عنوان میثاق ملی هر کشور، مبنای اصول و ارزش‌هایی است که ساختار سیاسی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگی جامعه بر آن استوار می‌شود. سپیدار نیوز -احسان فلاحت پیشه /در چنین ساختاری، رسانه‌ها نه‌تنها نقش ابزار اطلاع‌رسانی را ایفا می‌کنند، بلکه یکی از نهادهای مؤثر در اجرای مفاد قانون اساسی و تحقق اهداف آن به شمار می‌آیند. در واقع، رسانه‌ها به واسطه ظرفیت‌های گسترده ارتباطی و تأثیرگذاری بر افکار عمومی، می‌توانند به مثابه حلقه اتصال میان مردم و حاکمیت عمل کرده و بستری برای اجرای واقعی اصول قانون اساسی فراهم آورند.یکی از اهداف کلیدی قانون اساسی در هر نظام مردم‌سالار، تضمین حقوق اساسی ملت، حاکمیت قانون، شفافیت در قدرت، و تحقق عدالت اجتماعی است. رسانه‌ها با رسالت روشنگری، نقد سازنده و اطلاع‌رسانی دقیق، می‌توانند به ایفای این اهداف کمک کنند. وقتی مردم از حقوق خود آگاه باشند و نسبت به وظایف نهادهای حاکمیتی شناخت داشته باشند، مطالبه‌گری عمومی شکل می‌گیرد و تحقق مفاد قانون اساسی از سطح متن به واقعیت اجتماعی ارتقا می‌یابد.یکی از رسالت‌های اساسی رسانه‌ها در این مسیر، ارتقای آگاهی عمومی نسبت به اصول و آرمان‌های قانون اساسی است. در بسیاری از جوامع، بخش قابل توجهی از مردم آشنایی کافی با حقوق و وظایف خود ندارند. رسانه‌ها می‌توانند با برنامه‌های آموزشی، تولید محتوای تحلیلی و پوشش مناظرات و گفت‌وگوهای حقوقی، به تبیین مفاد قانون اساسی کمک کنند. این آگاهی، زمینه‌ساز مشارکت فعال‌تر مردم در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی خواهد بود.از سوی دیگر، یکی از اصول اساسی مندرج در قانون اساسی بسیاری از کشورها، اصل آزادی بیان و مطبوعات است. تحقق این اصل در گرو وجود رسانه‌های مستقل، آزاد و متعهد است. رسانه‌هایی که بتوانند بدون سانسور یا فشار بیرونی، واقعیات را منعکس کنند، بستر نقد قدرت، نظارت بر عملکرد مسئولان و افشای مفاسد را فراهم می‌سازند. به این ترتیب، رسانه‌ها در حفظ سلامت نظام سیاسی و اجرای اصل شفافیت، به عنوان یکی از ارکان حکمرانی مطلوب، نقش‌آفرین می‌شوند.همچنین، قانون اساسی معمولاً بر اصل عدالت اجتماعی، رفع تبعیض و برابری فرصت‌ها تأکید دارد. رسانه‌ها می‌توانند با پوشش مسائل اقشار محروم، بیان مطالبات مناطق کمتر توسعه‌یافته و بازتاب نابرابری‌ها، صدای گروه‌هایی باشند که در حاشیه قرار گرفته‌اند. این اقدام رسانه‌ای، مسئولان را به پاسخ‌گویی وا‌می‌دارد و می‌تواند زمینه‌ساز سیاست‌گذاری‌هایی مبتنی بر عدالت شود.در عین حال، نباید از نقش رسانه‌ها در تقویت وحدت ملی، هویت مشترک و ارزش‌های فرهنگی که در متن قانون اساسی مورد توجه قرار گرفته‌اند، غافل شد. رسانه‌ها می‌توانند با پرداختن به عناصر وحدت‌بخش، پرهیز از تفرقه‌افکنی و تقویت روحیه مشارکت و همدلی، در تقویت همبستگی ملی و تحکیم بنیان‌های اجتماعی نقش ایفا کنند.البته برای تحقق این رسالت‌ها، شرایط و الزامات خاصی باید فراهم باشد. استقلال رسانه‌ها از قدرت سیاسی و اقتصادی، دسترسی آزاد به اطلاعات، حمایت قانونی از روزنامه‌نگاران، و ارتقای سواد رسانه‌ای در جامعه از جمله پیش‌شرط‌های ایفای مؤثر نقش رسانه‌ها در چارچوب قانون اساسی است. بدون این شرایط، رسانه‌ها ممکن است به ابزار تبلیغاتی یا عامل تحریف واقعیت تبدیل شوند و از رسالت اصلی خود فاصله بگیرند.در نهایت، می‌توان گفت رسانه‌ها به عنوان «چشم بیدار جامعه» و یکی از نهادهای تضمین‌کننده تحقق قانون اساسی، مسئولیتی خطیر بر عهده دارند. رسالت رسانه‌ای نه صرفاً انتقال خبر، بلکه مشارکت فعال در تحقق حکمرانی قانون‌مدار، شفاف و عادلانه است. توجه به این رسالت و فراهم‌سازی بسترهای لازم برای ایفای آن، گامی اساسی در جهت نهادینه‌سازی قانون اساسی و تحقق آرمان‌های ملت خواهد بود. بازگشت |