Logo

صفحه اصلي > یادداشت > از جبهه‌های دیروز تا میدان‌های امروز؛ تداوم فرهنگ ایثار

از جبهه‌های دیروز تا میدان‌های امروز؛ تداوم فرهنگ ایثار


امروز, 09:14. نويسنده: monshi


انقلاب اسلامی ایران را نمی‌توان تنها با حوادث سیاسی یا تحولات اجتماعی آن تحلیل کرد.
زری اسفندفر/این انقلاب بیش از هر چیز، محصول فرهنگی بود که ریشه در ایمان مردم، ارزش‌های اسلامی و روحیه ایثار و شهادت داشت. از همان نخستین روزهای نهضت، تا دوران هشت سال دفاع مقدس و حتی امروز، فرهنگ ایثار و شهادت همچون رودی زلال در بطن جامعه ایرانی جریان داشته و توانسته است هویت ملی و دینی ما را شکل دهد. این فرهنگ، میراثی است که از گذشته به امروز رسیده و سرمایه‌ای است که فردای ما را نیز تضمین خواهد کرد.
ایثار در ادبیات دینی و انقلابی، مفهومی فراتر از کمک یا فداکاری ساده دارد. ایثار یعنی «دیگری را بر خود مقدم داشتن» و این روحیه در تاریخ ایران اسلامی به وفور مشاهده می‌شود. رزمندگان دفاع مقدس، جانبازان و آزادگان، با گذشتن از آسایش، جان و حتی سلامتی خود، بزرگ‌ترین تجلی این فرهنگ را به نمایش گذاشتند. آنان ثابت کردند که اگر ملتی روحیه ایثار را در خود زنده نگه دارد، هیچ قدرتی توان شکست او را نخواهد داشت.
شهادت در فرهنگ اسلامی پایان زندگی نیست، بلکه تولدی دوباره است. شهید در نگاه قرآن زنده است و نزد پروردگار روزی می‌خورد. همین نگاه متعالی بود که جوانان بسیاری را در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی به میدان آورد؛ آنان مرگ در راه خدا را نه پایان، بلکه آغاز سعادتی جاوید می‌دانستند. این بینش عمیق، عنصر تعیین‌کننده‌ای در حفظ استقلال و عزت ایران بود و همچنان می‌تواند چراغ راه نسل‌های بعدی باشد.
اگرچه سال‌ها از پایان جنگ تحمیلی گذشته، اما فرهنگ ایثار و شهادت تنها به میدان نبرد محدود نمانده است. این فرهنگ امروز نیز می‌تواند راهگشای مشکلات اجتماعی باشد. در بحران‌های طبیعی مانند زلزله و سیل، در روزهای سخت همه‌گیری کرونا، و حتی در مسائل اقتصادی و اجتماعی، روحیه همدلی، کمک به یکدیگر و مقدم داشتن مصالح جمعی بر منافع فردی، یادگار همان فرهنگ ایثار است. جامعه‌ای که این ارزش‌ها را زنده نگه دارد، در برابر تهدیدها و مشکلات داخلی و خارجی مقاوم‌تر خواهد بود.
حفظ فرهنگ ایثار و شهادت نیازمند توجه همه‌جانبه است. نهادهای فرهنگی و آموزشی باید این ارزش‌ها را به زبان نسل امروز بازگو کنند. مدارس، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و خانواده‌ها هرکدام نقشی در انتقال این میراث دارند. البته لازم است این فرهنگ تنها در قالب شعار باقی نماند، بلکه در سبک زندگی و تصمیم‌های روزمره مردم جلوه پیدا کند. جوانی که در تحصیل علم، خدمت به جامعه یا دفاع از محیط زیست روحیه ایثار را به کار می‌گیرد، در حقیقت راه شهیدان را ادامه داده است.
یکی از چالش‌های امروز، خطر کمرنگ شدن این ارزش‌ها در ذهن نسل جوان است. اگرچه یادواره‌ها، موزه‌ها و مراسم‌های بزرگداشت شهدا برگزار می‌شود، اما کافی نیست. باید این فرهنگ در قالب هنر، ادبیات، فیلم و رسانه‌های نوین بازآفرینی شود تا نسل جدید با زبانی نزدیک‌تر و قابل فهم‌تر آن را درک کند. فراموش نکنیم که اگر ایثار و شهادت از حافظه جمعی جامعه حذف شود، ستون‌های اصلی هویت انقلاب اسلامی نیز سست خواهد شد.
فرهنگ ایثار و شهادت میراثی است که انقلاب اسلامی به ایران و جهان هدیه کرده است. این فرهنگ نه تنها ضامن پیروزی‌ها و موفقیت‌های گذشته بوده، بلکه امروز نیز می‌تواند راهگشای حل مسائل جامعه باشد. پاسداشت این فرهنگ وظیفه همه ماست؛ چه در میدان جهاد سخت، چه در جهاد علمی، فرهنگی و اجتماعی. اگر ایثار و شهادت همچنان چراغ راه باشد، آینده‌ای روشن و پرامید در انتظار ملت ایران خواهد بود.

بازگشت