صفحه اصلي > یادداشت > ورزش؛ سرمایه پنهان سلامت شهری
ورزش؛ سرمایه پنهان سلامت شهریامروز, 09:08. نويسنده: monshi |
 در روزگاری که شهرها با بحران‌های پیچیده‌ای همچون آلودگی، کم‌تحرکی، اضطراب و نابرابری‌های اجتماعی دست به گریبان‌اند، ورزش دیگر یک تفریح یا انتخاب شخصی نیست؛ بلکه ضرورتی اجتماعی و سرمایه‌ای برای آینده سلامت شهر محسوب می‌شود. فتانه محمودخانی / روز تربیت بدنی و ورزش، یادآور آن است که پویایی جامعه از تحرک شهروندان آغاز می‌شود و سلامت عمومی، بی‌واسطه با میزان مشارکت در فعالیت‌های بدنی پیوند دارد.شهر امروز با توسعه آپارتمان‌نشینی، افزایش زمان کار و گسترش زندگی ماشینی، از جوهره طبیعی خود فاصله گرفته است. خیابان‌ها و ساختمان‌ها بیش از آنکه برای انسان طراحی شده باشند، به خودروها و تراکم اختصاص یافته‌اند. نتیجه آن، کاهش فرصت‌های تحرک، رشد بیماری‌های غیرواگیر، و افزایش هزینه‌های درمانی است؛ در حالی‌که ورزش، کم‌هزینه‌ترین و مؤثرترین ابزار برای پیشگیری از این آسیب‌هاست. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ورزشی و گسترش فضاهای عمومیِ قابل استفاده برای همه اقشار جامعه، در واقع سرمایه‌گذاری در سلامت شهری است.از منظر مدیریت شهری، ورزش همگانی یکی از شاخص‌های توسعه پایدار به شمار می‌آید. شهری که برای دویدن، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری برنامه دارد، شهری زنده‌تر، ایمن‌تر و سالم‌تر خواهد بود. پارک‌های فعال، مسیرهای ورزشی استاندارد و حضور مربیان داوطلب در محله‌ها، می‌تواند پیوند میان مردم و فضاهای شهری را تقویت کند و احساس تعلق اجتماعی را افزایش دهد. تجربه شهرهایی که سیاست‌های «ورزش برای همه» را جدی گرفته‌اند، نشان می‌دهد این مسیر نه‌تنها هزینه‌های درمان را کاهش داده، بلکه موجب افزایش بهره‌وری نیروی انسانی نیز شده است.ورزش در سطح فردی، آموزش نظم، پشتکار و تاب‌آوری است؛ در سطح اجتماعی، عامل همبستگی و مشارکت؛ و در سطح شهری، نشانه‌ای از حکمرانی هوشمند. زمانی که شهروندان در میدان‌ها، بوستان‌ها و باشگاه‌ها به تحرک دعوت می‌شوند، روح جمعی شهر نیز از رکود خارج می‌گردد. این تحرک نه فقط عضلات که ذهن و روابط انسانی را نیز فعال می‌کند.با این‌همه، باید پذیرفت که فاصله میان برنامه‌ریزی‌های رسمی و واقعیت زندگی مردم همچنان محسوس است. کمبود فضاهای ورزشی در محلات، گرانی خدمات باشگاهی، کم‌توجهی به ورزش بانوان و سالمندان، و نادیده‌گرفتن نقش مدارس در نهادینه‌کردن عادت ورزش، از جمله چالش‌هایی است که سیاست‌گذاران شهری باید با آن روبه‌رو شوند. ورزش اگر محدود به گروه‌های خاص یا امکانات ویژه شود، از هدف اصلی خود یعنی ارتقای سلامت عمومی دور خواهد شد.روز تربیت بدنی و ورزش، فرصت مناسبی است تا مدیران شهری، نهادهای آموزشی و سازمان‌های مردم‌نهاد در مسیر ایجاد شهر فعال، با یکدیگر هم‌افزایی کنند. طرح‌های کوچک اما مداوم – از پیاده‌روی‌های خانوادگی تا برگزاری برنامه‌های صبحگاهی در بوستان‌ها – می‌تواند به مرور فرهنگ تحرک را در جامعه نهادینه سازد. هر گامی که در جهت تسهیل ورزش شهروندان برداشته شود، گامی در جهت کاهش هزینه‌های درمان، افزایش نشاط اجتماعی و تقویت سرمایه انسانی است.ورزش، سرمایه پنهان سلامت شهری است؛ سرمایه‌ای که در حساب‌های مالی دیده نمی‌شود اما اثر آن در زندگی روزمره، کیفیت روابط اجتماعی و روحیه جمعی شهروندان آشکار است. اگر مدیریت شهری به این حقیقت باور داشته باشد، ورزش نه در حاشیه برنامه‌ها بلکه در متن سیاست‌گذاری‌های شهری جای خواهد گرفت. آینده شهرهای سالم، به میزان تحرک امروز ما وابسته است. بازگشت |