صفحه اصلي > یادداشت > وقتی خیابانهای کرج تاب ترافیک ندارند
وقتی خیابانهای کرج تاب ترافیک ندارند20 آبان 1404. نويسنده: monshi |
 ترافیک در کلانشهرهای کشور سالهاست که به معضلی پایدار تبدیل شده، اما در میان آنها کرج وضعیتی ویژه و پیچیدهتر دارد. محمد جعفری/ شهری که در حاشیه تهران قرار گرفته، گذرگاه استانهای غربی است، رشد جمعیت در آن بهصورت ناگهانی و فشرده رخ داده و زیرساختهای شهریاش پیش از آنکه فرصت ساماندهی یابد، زیر بار تراکم جمعیت خم شده است. نتیجه این شرایط را میتوان هر صبح و عصر در خیابانهای کرج دید؛ شهری که گاه حرکت در برخی معابرش بیش از یک ساعت طول میکشد و کیفیت زندگی شهروندان را تحتتأثیر مستقیم قرار داده است.یکی از مهمترین دلایل مزمنشدن ترافیک کرج، غلبه توسعه خودرومحور بر برنامهریزی شهری طی دهههای گذشته است. خیابانها توسعه یافتهاند، اما توسعه حملونقل عمومی همتراز آن رشد نکرده است. کمبود اتوبوسهای شهری، وضعیت فرسوده بخشی از ناوگان، کمبود خطوط ویژه، نبود ارتباط کامل میان مناطق مختلف و مهمتر از همه، شبکه محدود و نیمهتمام مترو باعث شده بسیاری از شهروندان چارهای جز استفاده از خودروی شخصی نداشته باشند. این وابستگی ناگزیر، هر صبح چندین هزار خودرو را روانه مرکز شهر میکند و هر عصر همان خودروها را در صفهای طولانی خروج از شهر نگه میدارد.از سوی دیگر، کرج یکی از پرترددترین مسیرهای ترانزیتی کشور را در دل خود جای داده است. عبور خودروهای بیناستانی از محور تهران–کرج و کرج–قزوین بار مضاعفی بر ترافیک شهری وارد کرده است. بهویژه در ساعتهای پرتردد و ایام خاص، این محور به گرهای بزرگ تبدیل میشود که مدیریت شهری کرج بهتنهایی نمیتواند از پس آن برآید و نیازمند هماهنگی ملی است.با این حال، نمیتوان همه بار این موضوع را بر دوش ناوگان عمومی یا شرایط جغرافیایی گذاشت. چالش مدیریت ترافیک در کرج، به مسائلی مانند نبود شبکه هوشمند چراغهای راهنمایی، کمبود پارکینگهای طبقاتی، توسعه نامتوازن مناطق شهری، و تمرکز مراکز اداری و خدماتی در هسته مرکزی شهر نیز مرتبط است. در چنین شرایطی، کوچکترین حادثه یا انسداد مسیر میتواند نظم عبور و مرور را در کل شهر تحتتأثیر قرار دهد. برای عبور از این وضعیت، کرج نیازمند مجموعهای از راهکارهای کوتاهمدت و بلندمدت است؛ راهکارهایی که هم نگاه کارشناسان و هم تجربه شهرهای موفق دنیا را در خود داشته باشد. در کوتاهمدت، بهروزرسانی و هوشمندسازی چراغهای ترافیکی یکی از سادهترین و مؤثرترین اقدامات است. بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا با استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی و پایش لحظهای حجم تردد، توانستهاند زمانبندی چراغها را بهصورت پویا تنظیم کنند و از ایجاد صفهای غیرضروری جلوگیری نمایند. کرج نیز با بهرهگیری از این فناوریها میتواند گام مهمی در روانسازی عبور و مرور بردارد.افزایش و نوسازی اتوبوسهای شهری نیز از دیگر ضرورتهاست. تجربه سایر کلانشهرها نشان داده وقتی اتوبوسها در تعداد کافی و کیفیت مناسب تردد کنند، بخشی از مردم خودرو شخصی را کنار میگذارند. همچنین ایجاد خطوط ویژه اتوبوسرانی در مسیرهای پرتردد مانند گلشهر، حصارک، طالقانی، میدان کرج و هفتتیر میتواند سرعت جابهجایی را به شکل چشمگیری افزایش دهد.اما در بلندمدت، کلید اصلی کاهش ترافیک کرج چیزی جز توسعه یکپارچه و کامل مترو نیست. خط دو متروی کرج که سالهاست بهصورت تدریجی پیش میرود، میتواند محور اصلی حملونقل شهری در استان باشد. اتصال کامل این خط به هشتگرد، محمدشهر، فردیس و در نهایت بهرهبرداری کامل از تمامی ایستگاهها میتواند میلیونها سفر سالانه را از خیابانها حذف کند. تجربه تهران بهخوبی نشان داده است که هر خط مترو چقدر میتواند در کاهش ترافیک مؤثر باشد.موضوع مهم دیگر، تمرکززدایی از مرکز شهر است. بسیاری از ادارات، درمانگاهها، بانکها و مراکز آموزشی در منطقه مرکزی کرج قرار گرفتهاند. انتقال بخشی از این مراکز به مناطق دیگر، ایجاد پهنههای اقتصادی و اداری جدید، و تشویق به راهاندازی مراکز خدماتی در محلات میتواند جریان سفرهای روزانه را بازطراحی کند.در کنار این اقدامات، نباید از فرهنگ ترافیکی نیز غافل شد. فرهنگ رانندگی، رعایت حق تقدم، استفاده از حملونقل عمومی، توجه به پیادهمحوری و دوچرخهسواری همگی در کنار زیرساخت قرار میگیرند و نتیجه نهایی را رقم میزنند. هرچند زیرساختهای مناسب شرط نخست است، اما نقش شهروندان در مدیریت ترافیک نقشی اساسی باقی میماند. بازگشت |