پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

ذخایر آب این سد در بدترین وضعیت ۶۳ سال گذشته قرار گرفته‌اند و مسئولان هشدار می‌دهند شرایط فعلی اگر مدیریت نشود، می‌تواند به بحران جدی برای شهروندان بیانجامد.
در حالی که سرریزها و چهره‌های پرآبِ دریاچهٔ پشت سد، زمانی نمادِ تداوم منابع آب شرب برای استان‌های تهران و البرز بودند، امروز وضعیتِ سد امیرکبیر که به‌طور معمول نقش محوری در تأمین آب شرب منطقه دارد، به‌شدت نگران‌کننده است. ذخایر آب این سد در بدترین وضعیت ۶۳ سال گذشته قرار گرفته‌اند و مسئولان هشدار می‌دهند شرایط فعلی اگر مدیریت نشود، می‌تواند به بحران جدی برای شهروندان بیانجامد.
ظرفیت و کارکرد سد
سد امیرکبیر که اغلب با نام «سد کرج» نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۳۴۰ به بهره‌برداری رسید. این سد چندمنظوره، آب شرب شهرهای کرج و تهران را تأمین می‌کند و همچنین در کنترل سیلاب‌ها و تولید برق آبی نقش دارد. بر اساس گزارش‌های مختلف، حجم آب مخزن این سد اکنون به حدود ۱۴ درصد از ظرفیت مخزن رسیده است و تقریباً ۸۶ درصد از مخزن خالی اعلام شده است.
مثلاً در شهریور ۱۴۰۴ گزارش شد که حجم ذخیره به حدود ۳۵ میلیون متر مکعب کاهش یافته و این در حالی است که کل ظرفیت مخزن حدود ۲۰۵ میلیون متر مکعب برآورد شده است.
در یکی از گزارش‌ها اعلام شده کاهش حدود ۵۶ درصدی حجم مخزن نسبت به سال گذشته داشته‌اند.
یکی از شاخص‌های بحرانیِ وضعیت این سد، افزایش برداشت نسبت به ورودی است. در گزارش‌ها آمده که ورودی آب سد تقریباً نصف خروجی آن شده و در واقع از ذخیره مخزن برداشت می‌شود.
از سوی دیگر، گزارش شده که خروجی آب از ابتدای مهر تا بیستم آبان افزایش یافته و برداشت آب از سطح سد برای تأمین شرب بالا رفته است.
علل وضعیت بحرانی
کاهش محسوس بارش‌ها: در برخی بازه‌ها کاهش بارش حدود ۴۰–۴۵ درصد نسبت به متوسط بلندمدت گزارش شده است.
– افزایش مصرف آب شرب و برداشت بیشتر از ذخایر به‌دلیل نیاز شهرهای اطراف.
– امکان مشکلات ناشی از رسوبات، حجم مرده مخزن (آبی که به‌اصطلاح قابل برداشت نیست) و کاهش اثرگذاری ورودی‌ها، مطرح شده است.
با توجه به کاهش ذخیره، امکان تأمین پایدار آب برای شهروندان کرج و تهران تحت فشار قرار گرفته است. مسئولان آب هشدار داده‌اند که اگر الگوی مصرف اصلاح نشود و ورود آب به مخزن افزایش نیابد، احتمال اتخاذ تصمیمات سخت برای تأمین آب شرب وجود دارد.
همچنین، تولید برق آبیِ این سد به‌دلیل سطح پایین آب متوقف شده است، که خود شاخصی از بحران است.
آخرین راه
صرفه‌جویی گسترده در مصرف آب شرب؛ از سوی مدیران آب استان درخواست شده که شهروندان، به‌ویژه در مصارف غیرضروری مانند شست‌وشوی حیاط یا پارکینگ، صرفه‌جویی کنند.
افزایش پایش و کاهش مصارف صنعتی و کشاورزی؛ با توجه به محدود بودن منابع، مدیریت دقیق‌تر مصارف غیرشرب مورد تأکید است.امید به بارش مؤثر در ارتفاعات؛ مسئولان امیدوارند بارش‌های مؤثر در حوضه آبریز سد رخ دهد تا ورودی به مخزن افزایش یابد.اطلاع‌رسانی به موقع و همراهی عمومی به منظور حفظ آرامش عمومی مهم است؛ اما تأکید بر این است که شرایط فعلی غیرعادی است و نیاز به همراهی همه دارد.