پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

در عصر غلبه شبکه‌های اجتماعی و حضور مداوم در فضای مجازی، این واقعیت بیش از هر زمان دیگری آشکار است که موفقیت و آرامش خانواده نه به میزان استفاده از رسانه‌ها، بلکه به نحوه مدیریت و تنظیم مصرف آن‌ها وابسته است.
به گزارش ایرنا ، خانواده‌هایی که به‌جای رهاشدگی رسانه‌ای به سمت طراحی «قواعد مشترک» حرکت می‌کنند،به طور معمول روابطی سالم‌تر، صمیمیتی پایدارتر و تربیتی مؤثرتر را تجربه می‌کنند.
تعریف قواعد مشترک به معنای ایجاد محدودیت‌های سخت‌گیرانه نیست؛ بلکه یعنی اعضای خانواده با گفت‌وگو و درک متقابل چارچوب‌هایی را تعیین می‌کنند که هم نیازهای ارتباطی و آموزشی را پوشش دهد و هم مانع از فرسایش روابط واقعی شود.این قواعد می‌تواند شامل زمان‌های بدون موبایل، استفاده مشترک از برخی پلتفرم‌ها، تعیین ساعات مشخص برای حضور در شبکه‌های اجتماعی، و نظارت هوشمندانه بر مصرف رسانه‌ای کودکان باشد.زمانی که خانواده به‌طور جمعی این چارچوب‌ها را می‌پذیرند، فضای خانه از حالتی منفعل و پراکنده خارج شده و به محیطی فعال، هماهنگ و امن تبدیل می‌شود.این هم‌آهنگی رسانه‌ای، علاوه بر کاهش تنش‌ها، موجب تقویت تعاملات واقعی، افزایش حس اعتماد و شکل‌گیری الگوهای صحیح مصرف برای کودکان و نوجوانان می‌شود.
چنین خانواده‌هایی نه تنها از آسیب‌های فضای مجازی دورترند، بلکه از فرصت‌های ارزشمند آن از جمله آموزش، سرگرمی سالم و تولید محتواهای مشترک به بهترین شکل بهره می‌برند و در واقع، قواعد مشترک رسانه‌ای، ستون پنهانی است که تعادل خانواده را در عصر دیجیتال حفظ می‌کند.
خانواده هایی موفق برای استفاده از رسانه قواعد مشترک آگاهانه دارند
یک کارشناس سواد رسانه ای روز سه شنبه در این زمینها گفت : مهم‌ترین آسیبی که خانواده‌ها در عصر حاضر با آن روبه‌رو هستند، جایگزینی ارتباطات مجازی به جای روابط واقعی درون خانواده است و بخش قابل توجهی از مشکلات خانوادگی از زمانی آغاز می‌شود که اعضای خانواده به‌جای تمرکز بر صحبت، هم‌نشینی و همراهی، ساعت‌ها درگیر گوشی تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی هستند.
ابراهیم نوروزی فر اظهار کرد : مسئله اصلی، حجم استفاده از فضای مجازی نیست، بلکه نوع استفاده و فقدان مهارت مدیریت رسانه است چرا که فضای مجازی قابل حذف نیست و حتی می‌تواند کارکردهای مثبتی نیز برای خانواده داشته باشد، اما زمانی که مصرف آن بی‌هدف، زمان‌نامحدود و بدون سواد رسانه‌ای باشد، به یک رفتار اعتیادی تبدیل شده و سلامت روان خانواده را تهدید می‌کند.
وی به آسیب‌هایی که در صورت استفاده بی‌رویه از فضای مجازی، بنیان خانواده را در معرض خطر قرار می‌دهد اشاره کرد و گفت: کاهش گفت‌وگوی چهره‌به‌چهره به عنوان مهم‌ترین این آسیب‌ها است ؛ چرا که گفت‌وگو سنگ‌بنای صمیمیت و حل‌مسئله در خانواده است.نوروزی فر افزود: همچنین از دیگر تهدیدها، بمباران اطلاعاتی، مقایسه‌های مخرب با سبک زندگی اغراق‌آمیز افراد در شبکه‌های اجتماعی، اختلال در تربیت رسانه‌ای کودکان و افزایش دسترسی به محتواهای آسیب‌زا است که همگی می‌توانند آرامش و ثبات خانواده را به چالش بکشند.
وی در کنار آسیب‌ها به فرصت‌های فضای مجازی نیز اشاره کرد و افزود : فرصت‌هایی که اگر با مدیریت صحیح و آموزش همراه شوند، می‌توانند به تقویت روابط خانوادگی منجر شوند و استفاده از محتوای آموزشی، سرگرمی‌های خانوادگی، تولید محتواهای مشترک و تقویت ارتباط با اقوام دور را از جمله ظرفیت‌های مثبت این فضا عنوان می‌کند.نوروزی فر تاکید کرد که خانواده‌ها باید قواعد مشترک مصرف تعریف کنند؛ از جمله تعیین زمان‌های بدون موبایل، استفاده مشترک از برخی اپلیکیشن‌ها، نظارت هوشمندانه والدین بر مصرف رسانه‌ای کودکان، و فعال‌سازی تنظیمات امنیتی. علاوه بر این، تقویت جایگزین‌های جذاب مانند بازی‌های خانوادگی، گفت‌وگو، فعالیت‌های مشترک و حضور واقعی در خانه می‌تواند به شکل طبیعی از میزان وابستگی به تلفن همراه بکاهد.
به گفته وی ، یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تحکیم خانواده در عصر دیجیتال، سواد رسانه‌ای والدین است؛ چراکه تربیت رسانه‌ای کودکان بدون الگوی عملی والدین امکان‌پذیر نیست.
این کارشناس رسانه گفت: فضای مجازی نه دشمن خانواده است و نه ناجی آن؛ بلکه ابزاری قدرتمند است که در صورت استفاده آگاهانه، می‌تواند زمینه‌ساز رشد و ارتباط بهتر میان اعضای خانواده باشد، و در صورت استفاده بی‌رویه، به فاصله، بی‌توجهی و فرسایش روابط خانوادگی منجر می‌شود.وی تاکید کرد : تحکیم خانواده در عصر دیجیتال نیازمند تعادل، سواد رسانه‌ای و مدیریت هوشمندانه است؛ امری که با آموزش و فرهنگ‌سازی صحیح، قابل دستیابی خواهد بود.