پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

میراث تاریخی فارغ از تعصبات‌ کورکورانه و جدا از این‌که به‌ کدام دوره و زمان تعلق دارند، بخشی از فرهنگ و پیشینه‌ کشور محسوب می‌شوند. متاسفانه طی سال های‌گذشته شاهدآن بوده ایم‌که بسیاری از بناهای تاریخی با این استدلال‌که به دوران پیش از انقلاب بازمی‌گردند تخریب شده و رو به فراموشی می‌روند.
یکی از این بناها کاخ مروارید است. کاخی‌که زمانی حرف های زیادی برای‌گفتن داشت، امروز به مخروبه ای‌تبدیل شده و در انزوا خاک می‌خورد .بدون شک برای بسیاری هیچ فرقی نمی‎کندکه چند سال آینده جای این کاخ آسمان خراشهای بلند قدم علم کنند یا حتی به جای آن پارکی ساخته شود. برای بسیاری تنها سود مادی و درآمدزایی اقتصادی مهم است و بس. ولی نباید فراموش کرد امروز ما را آیندگان قضاوت می‌کنند. آیندگانی که درک خود ازگذشته را بر اساس میراث ملموس و معنوی به جا مانده از امروز و دیروز ما بسط داده و تکمیل می‌کنند. امروز باید به دغدغه عده معدودی‌که سنگ میراث فرهنگی را به سینه میرنند توجه کنیم چراکه آنچه به عنوان شناسنامه و سند فرهنگ، هنر و تاریخ این کشور باقی می‌ماند همین بناها و آثار تاریخی هستند. باید یاد بگیریم کاخ مرواریدها را به عنوان زبان گویای بخشی از تاریخ ایران دوست بداریم و قضاوت درمورد آنچه بود و هست را به آیندگانمان بسپاریم و درنهایت باید امانتداران خوبی باشیم تا تاریخ از ما به خوبی یاد کند.
حال کاخ مروارید خوب نیست
معاون میراث فرهنگی البرز با اشاره به هزینه بر بودن مرمت کاخ مروارید می‌گوید: روند تخریبی‌کاخ مروارید در طول سال‌های گذشته خارج از انتظار و تصور بوده است. مهناز طاهری ادامه می‌دهد: واقعیت این است‌‌که این مجموعه از دوران اوج خود یعنی زمانی‌که بازدید ازآن چشم هر بیننده ای را خیره می‌کرد فاصله زیادی‌گرفته است.
بسیاری از اشیاء و وسایل کاخ مفقود شده است
وی اضافه می‌کند: کاخ مروارید چندین سال در اختیار سپاه بود و طی این سال‌ها نامهربانی‌های زیادی دید و زمانی‌که مجددا به میراث فرهنگی تحویل داده شد نه تنها بخش زیادی از بنای آن تخریب شده بود بلکه از بسیاری از اشیاء و وسایل آن نیز خبری نبود. وی می‌گوید: متاسفانه الان به جز تعدادی مبل و صندلی و برخی اشیای‌کم قیمت چیزی از امکانات و وسایل این کاخ باقی نمانده و با تاسف بایدگفت حتی دستگیره‌های در و شیرآلات این مجموعه نیز مفقود شده است.
احیای کاخ مروارید 50 میلیارد تومان هزینه دارد
این مسئول با اشاره به اعتبار مورد نیاز برای احیای این کاخ ادامه می‌دهد: اگر بحث تملک این مجموعه حل شود ، بیش از 50 میلیارد تومان نیاز است تا این کاخ به شکل قابل قبولی مرمت و بازسازی شود. طاهری توضیح می‌دهد: کاخ مروارید بیش از دو هزارو 500 متر زیربنا دارد و مرمت آن علاوه بر هزینه بر بودن زمان زیادی نیز احتیاج دارد. وی ابراز می‌کند: درحال حاضر تنها 27 هکتار از این مجموعه 112 هکتاری در اختیار میراث فرهنگی قرار دارد و تا مشخص نشدن مالکیت قطعی آن سازمان میراث فرهنگی اعتبار مناسبی برای مرمت و بازسازی این مجموعه اختصاص نمی‎دهد.
27 هکتار سهم میراث فرهنگی نیست !
وی خاطرنشان می‌کند: در رایزنی‌های اولیه، سپاه قصد داشت همین 27 هکتار را به میراث فرهنگی واگذارکند و مساحت باقی مانده را در تملک خود نگه دارد ولی میراث فرهنگی قبول نکرد وبا ارائه ادله قانونی و نقشه‌های ثبتی ثابت کردکه کاخ مروارید 27 هکتار نیست و کل فضای سبز،دریاچه های مصنوعی و سایر بناهای اطراف را شامل می‌شود. این مسئول تصریح کرد: کاخ مروارید میراث تاریخی به جا مانده از دوران پهلوی است و به ارگان و دستگاه خاصی تعلق ندارد و به عنوان اثری که ثبت ملی شده باید در اختیار عموم مردم قرار گیرد.
ضرورت قطع برخی درختان کاخ
وی درباره درختان این مجموعه توضیح می‌دهد: هرچند بسیاری از درختان این مجموعه طی سال‌های‌گذشته به دلیل عدم رسیدگی و به پایان رسیدن عمرشان خشک شده اند ولی هم اکنون حدود 500 اصله درخت‌که بسیاری از آنها ازگونه های خاص و نادر هستند در فضای سبز اطراف این کاخ وجود دارند. معاون میراث فرهنگی ادامه می‌دهد: درحال حاضر شهرداری امور مربوط به نگهداری فضای سبز این مجموعه را به عهده گرفته است. طاهری با تاکید بر ضرورت نیاز قطع برخی از درختان این کاخ می‌گوید: برخی از درختان این کاخ باید هرچه سریع تر قطع شوند چراکه در غیر این صورت به درختان سالم آسیب می‌رسانند.
وی ابراز می‌کند: بدون شک با قطع این درختان ،گونه های دیگری به جای آنها کاشته می‌شود تا فضای سبز این مجموعه جان تازه ای بگیرد.
برای مرمت کاخ مروارید چقدر هزینه شده است؟
وی در خصوص اعتبار تخصیص یافته برای مرمت بازسازی این مجموعه طی دو سال اخیر توضیح می‌دهد: سال 93 در مجموع 600 میلیون تومان برای احیای چاه های آب، فضای سبز، مرمت ساختمان اداری و ساختمان اصلی این مجموعه توسط میراث فرهنگی هزینه شد. این مسئول ادامه می دهد: سال گذشته نه اعتبار ملی و نه اعتبار استانی برای مرمت و بازسازی این کاخ تخصیص داده نشد و امسال نیز علی رغم درنظر گرفتن اعتبار 700 میلیون تومانی هنوز پولی به حساب میراث فرهنگی واریز نشده است. وی با اشاره به شناسنامه دارکردن اموال باقی مانده این کاخ اضافه می‌کند: سال گذشته پنج میلیارد تومان برای ساماندهی و شناسنامه دار کردن اشیاء و اموال باقی مانده این کاخ هزینه شد. معاون میراث فرهنگی البرز می‌گوید: هرچند اموال باقی مانده این کاخ قیمت چندانی ندارند ولی به نوعی داشته های تاریخی محسوب می‌شوند و باید در نگهداری آنها کوشا بود. طاهری با تاکید بر ضرورت تخصیص اعتبار مناسب برای مرمت این مجموعه اضافه می‌کند: درست است‌که هنوز وضعیت مالکیت این مجموعه مشخص نیست ولی کاخ مروارید شبیه یک بیمار اورژانسی است‌که اگر به او رسیدگی نشود از دست می‌رود. وی اظهار می‌کند: اکثر بناهای تاریخی استان یا عام المنفعه هستند یا وقف شده اند و یا در اختیار بخش خصوصی قرار دارند و شاید سه یا چهار اثر باشدکه مالکیت آن به طور کامل در اختیار میراث فرهنگی است.وی خاطرنشان می‌کند: هرچند مالکیت قطعی بسیاری از بناهای تاریخی استان با میراث فرهنگی نیست ولی این اداره‌کل وظیفه دارد از این داشته های تاریخی محافظت کند و از آسیب به آنها جلوگیری نماید.
ضرورت تعیین تکلیف وضعیت مالکیت کاخ مروارید
این مسئول در ادامه به ضرورتعیین تکلیف بحث مالکیت کاخ مروارید تاکیدکرده و می‌گوید: تا زمانی‌که مالکیت این مجموعه مشخص نشده نه بخش دولتی و نه خصوصی حاضر نمی‌شود ریسک کرده و برای این کاخ هزینه کند. معاون میراث فرهنگی البرز ادامه می‌دهد: اگر مالکیت کاخ مروارید به میراث فرهنگی داده شود، این اداره کل می‌تواند با نظارت این مجموعه را مثل کاروانسرای شاه عباسی به بخش خصوصی واگذار کند تا اقدامات لازم برای جان بخشی به این کاخ صورت بگیرد. وی ابرازمی کند: با تعیین تکلیف وضعیت مالکیت این کاخ حتی گر بخش دولتی بودجه کافی نداشته باشند سرمایه گذاران برای مرمت و بازسازی آن قدم پیش می‌گذارند.
امکان بازدید عمومی از کاخ وجود ندارد
طاهری در ادامه با اشاره به این‌که تا زمانی‌که وضعیت این‌کاخ بهبود نیابد امکان بازدید عمومی از آن امکان پذیر نخواهد بود می‌گوید: تصور بسیاری از مردم از کاخ مروارید به همان شکل قدیم باقی مانده و آنها فکر میکنند با خرید بلیط میتوانند از یک مجموعه بسیار زیبا و مجلل دیدن کنند درحالی‌که این طور نیست . وی ادامه می‌دهد: درسال 93 مدتی درهای این کاخ برای بازدید عموم باز شد و بلیط‌هایی هم فروخته شد ولی متاسفانه بازخورد مناسبی نداشت. وی می‎گوید: برخی پس از بازدید از این مجموعه به باجه فروش بلیط مراجعه می‌کردند و میخواستندکه پول بلیطشان را پس بگیرند و می‌گفتند این کاخ با آنچه در اینترنت دیده بودند بسیار تفاوت دارد و اصلا ارزش دیدن ندارد. معاون میراث فرهنگی البرز توضیح میدهد: علاوه براین از آنجایی‌که بسیاری از مردم می‌دانند این کاخ در طول سالهایی‌که تخریب شده در اختیار چه ارگانی قرار داشته ، به دلیل بر مصالح وجه‌خوبی ندارد درهای این‌کاخ به روی عموم مردم بازنگه داشته شود.
مخالفت با برگزاری نمایشگاه در فضای باز کاخ
وی ابرازمی‌کند: هرچند از سال 93 تا کنون چندین نمایشگاه در فضای باز این کاخ برگزار شده ولی به دلیل این‌که این مجموعه از لحاظ حفاظتی وضعیت مناسبی ندارد و تنها با چند سرباز یگان حفاظت مراقبت می‌شود بهتر است این طرح ها نیز در آن اجرایی نشود. وی ادامه می‌دهد: درست است‌که برگزاری نمایشگاه برای اداره‌کل میراث فرهنگی درآمد زا است ولی باید به این نکته توجه داشت حضور مردم در مجموعه کاخ مروارید می‌تواند بیش از درآمدی‌که برگزاری این نمایشگاه ها دارد هزینه بردار باشد. طاهری می‎گوید: امید است هرچه زودتر وضعیت مالکیت این مجموعه مشخص شود تا اقدامات عملی برای جان بخشی به این میراث دوران پهلوی صورت بگیرد و روزی برسدکه درهای آن به روی مردم باز شود.
سپاه کاخ مروارید را خریده است
استاندار البرز در ادامه با اشاره به اینکه سپاه کاخ مروارید را چندین سال پیش خریداری کرده می‌گوید: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سالها پیش این کاخ را از بنیاد مستضعفان خریداری کرده است. سید حمید طهایی ادامه می‌دهد: به دلیل اینکه کاخ مروارید یک بنای تاریخی محسوب می‌شود میراث فرهنگی البرز برای پازپس گیری آن اقدام کرده است. وی اضافه می‌کند: درشرایط فعلی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با واگذاری بخشی از این مجموعه به میراث فرهنگی موافقت کرده است اما میراث فرهنگی خواستار واگذاری کل مجموعه است. طهایی با بیان اینکه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مراحل قانونی را برای خریداری این بنا انجام داده است، این مسئول تصریح می‌کند: زمانی که استان البرز زیرمجموعه استان تهران بوده است سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ساخت و ساز درکنار بنای تاریخی مصلحت نیست طی کردن مراحل قانونی و گرفتن موافقت کمیسیون ماده پنج تهران توانسته است مجوز ساخت و ساز در بخشی از این بنا را دریافت کند. وی با تاکید بر اینکه سپاه به لحاظ قانونی حق دارد که در این بنا ساخت و ساز انجام دهد به طرح این سئوال پرداخته ادامه می‌دهد: آیا مصلحت ایجاب می کند که در کنار یک بنای تاریخی ساخت و ساز انجام شود؟ استاندار البرز می گوید: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشروط بر اینکه زمین معوض دریافت کند کل بنا را واگذار خواهد کرد.