پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

تیرماه 97 متفاوت از سال های گذشته در ایران و جهان ظاهر شد، گرمای شدید که حکایت از تغییر اقلیم دارد یا به نوعی هم می توان اشاره خورشید به هدیه انرژی نو و پاک دانست.
منابع خدادادی برای تامین نیازهای بشر بی شمار و فراوان است هرچند که تخریب های انسانی سبب شده تا طبیعت زیبا دستخوش ناملایمات شود و دود آن به چشم ساکنان زمین رود. با این اوصاف تغییر اقلیم وخشکسالی از جمله بلایایی که ریشه در برخی اقدامات مخرب انسانی دارد لیکن برای هر مشکل طبیعی و انسانی بایستی به دنبال چاره و راهکار علمی و عملی بود. این روزها هم که گرما طاقت به قول بعضی ها بی رحمانه می تازد اگر چه با سختی ها و آسیب های مالی همراه است اما شاید فرصتی تازه برای متفکران ، تصمیم گیران و مردم باشد، فرصتی که حکایت از جلوه دیگر شاهکار ازلی دارد که در قدرت مهر یا خورشید نهفته است. آنطور که کارشناسان صنعت برق می گویند: اگرچه منابع آبی و زیرساخت های تامین کننده انرژی الکتریکی در کشور محدود است اما انرژی خورشیدی می تواند جایگزینی مناسب برای منابع کنونی واقع شود. تابستان 97 با گرمای کم سابقه می تواند فرصتی مناسب برای تغییر نگرش در تولید انرژی الکتریکی محسوب شود. بالا بودن تعداد روزهای آفتابی در مناطق مختلف کشور موضوعی است که رضا اردکانیان وزیر نیرو در روزهای آغازین فعالیت خود به آن اشاره کرد لیکن چگونگی اجرای طرح توسعه انرژی خورشیدی و جذب مشارکت های مردم به خوبی اطلاع رسانی نشده است. کاهش بارندگی ها از یک سو ومحدودیت منابع آبی برای تامین انرژی الکتریکی از سوی دیگر در شرایط کنونی نیازمند تغییر در زیر ساخت های صنعت برق است مضاف آنکه بخشی از نیروگاه های کشور به خاطر مصرف سوخت های فسیلی خود از آلاینده های محیط زیست به شمار می روند. به طور مثال نیروگاه منتظر قائم مستقر در شهرستان فردیس استان البرز در برخی مواقع اضطراری برای ادامه فعالیت آن به سوخت فسیلی متوسل می شوند که آلایندگی این نیروگاه 2 استان پرجمعیت کشور یعنی البرز و تهران را تحت تاثیر خود قرار می دهد. با این وجود نیروگاه های برق آبی و حرارتی کشور نه تنها نمی توانند با وضعیت موجود و شرایط حساس مانند تابستان 97 پاسخگوی نیاز کشور باشند بلکه در پاره ای مواقع آلایندگی آنها از جنبه موثر و مفید این مراکز می کاهد. از دیگر سو همانطور که اشاره شد روزهای آفتابی کشور خود فرصتی است که باید در جهت تغییر مسیر تامین انرژی گام برداشت ، موضوعی که اگر به خوبی ترویج و مشارکت عمومی را در پی داشته باشد دیگر نیاز به توسعه زیرساخت ها به شکل کنونی نخواهد بود. نکته حائز اهمیت در استفاده از انرژی های نو پیشگیری از آلودگی هوا و تامین انرژی ارزان و پاک است که می تواند بخشی از آلودگی های زیست محیطی را از بین ببرد. با این حال نوسان شدید و قطعی برق در اوج گرمای کم سابقه تیرماه 97 ، روزهای دشوار و زیانباری برای مدیریت انرژی کشور و مردم رقم زده که با توجه به محدودیت منابع ، تنها راه سپری شدن این ایام کاهش حداقل 10 درصدی مصرف برق و تمرکز بر انرژی های نو یا خورشیدی است.
افزایش مصرف برق در کشور سبب فشار مضاعف بر شبکه ها و تاسسیات برق شده و خسارت هایی به مردم ، ادارات و زیرساخت های تامین انرژی وارد کرده است. همچنین این افزایش مصرف سبب شده تا تعداد حوادث در تاسیسات و شبکه های برق بیش از حد تصور تکرار شود و خواب را از چشمان تیم های فنی و مهندسی برباید. بالا رفتن هزینه های برق مصرفی نیز پیامد دیگری است که تابستان گرم و طاقت فرسا چاشنی مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور و مردم کرده است. قطعی و نوسان برق در این روزهای گرم حتی مراکز خدماتی مانند نانوایی را به تعطیلی می کشاند یا مواد غذایی فاسد شدنی روانه محل انباشت زباله ها می کند. مدیریت منابع و استفاده از انرژی های نو مهم ترین مقوله ایی است که در این سال ها برای تامین انرژی توسط کارشناسان توصیه اکید می شود موضوعی که اگر جدی گرفته شود، به طور قطع کمتر به ساخت نیروگاه های برق آبی یا حرارتی نیاز خواهد بود. با این حال اگر چه دولت تدبیر و امید موضوع استفاده از انرژی های نو و خورشیدی را در سال های اخیر به وزارتخانه ها و سازمان ابلاغ کرده لیکن هنوز رویکردی جدی درخصوص اجرایی شدن آن به صورت فراگیر اتخاذ نشده است . مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز با بیان اینکه همزمان با قطعی برق دراستان البرز تعداد تماس های تلفنی مردم با سامانه 121 استان افزایش 80 درصدی داشته ، گفت: مهم ترین راه برون رفت از مشکل قطعی برق ، اجرای فراگیر طرح بهره مندی از انرژی خورشیدی است. ناصر اسکندری افزود: وزارت نیرو برای اجرای گسترده این طرح با مشارکت مردم اعلام آمادگی کرده و مجریان حمایت ویژه خواهند شد. مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز گفت : درگام نخست باید برق مورد نیاز معابر ، بوستان ها و سایر مکان های عمومی را از انرژی خورشیدی تامین کرد. وی بیان داشت : طبق ابلاغیه دولت، هر سال10 درصد از مصرف برق کشور باید کاسته شود ضمن آنکه 20 درصد تامین برق از طریق انرژی خورشیدی صورت گیرد. مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز تاکید کرد که متاسفانه این موضوع تاکنون مورد توجه قرار نگرفته لیکن هر چه سریع تر باید آن را اجرایی کرد. وی به دستگاه های اجرایی و مراکز خدماتی استان توصیه کرد که با توجه به استمرار قطعی برق، خرید و نصب سیستم های ذخیره برق را در اولویت قرار دهند. اسکندری اظهار داشت: دراین روزها، گرمای کم سابقه ، سبب افزایش مصرف برق و فشار مضاعف به شبکه های توزیع انرژی درکشور و البرز شده است . وی ادامه داد: با این اوصاف قطعی و نوسان برق تا زمان کاهش دما در کشور و استان البرز وجود خواهد داشت و بایستی مراکز اداری ، بیمارستانی و خدماتی اقدام به خرید و نصب سیستم های ذخیره برق کنند. اسکندری تاکید کرد: یکی از ابزارهای جدی که باید به دنبال آن بود اصلاح اقتصاد برق است. وی نیز تعطیلی پنجشنبه ها دربرخی مناطق کشور مانند استان البرز را برای کاهش مصرف انرژی ضروری دانست وگفت: مسئولان استانی با جدیت برای تحقق این امر تلاش می کنند. به گفته مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز، شبکه های تامین برق کشور به هم متصل بوده و از این رو نمی توان وجود یک یا چند نیروگاه در هر استان را مختص آن منطقه دانست بلکه انرژی تولیدی نیروگاه ها به صورت لحظه ای وارد مدار سراسرمی شود. انرژی الکتریکی ایران از نیروگاه های زیادی شامل نیروگاه های آبی ، گازی ، حرارتی ، سیکل ترکیبی ها و بخشی هم نیروگاه اتمی بوشهرتامین می شود مضاف آنکه بخش عمده این نیروگاه ها به منابع آبی متکی هستند. از آنجا که در سال زراعی جاری میزان بارندگی ها کاهش داشت، سطح آب پشت سد های نیروگاهی پایین آمد بطور یکه میزان تولید برق نیروگاه های آبی به 11 هزار مگاوات رسید لیکن طبق گفته مسئولان این میزان انرژی در عمل بین 5 تا 6 هزار مگاوات است و بخش اعظمی از این نیروگاه ها در پیک شبکه نمی توانند مشارکت کنند و تامین برقی را نمی توانند داشته باشند. به گفته مدیرعامل شرکت توزیع برق استان البرز، بحث افزایش دما باید نقطه آغازی برای افزایش مصرف انرژی برق بدانیم بطوریکه از دمای 28 درجه به بالا برای هر درجه افزایش نزدیک 1500 مگاوات به مصرف برق اضافه می شود. وی ادامه داد: چون در زمان افزایش دما، استمرار استفاده از سیستم ها بالاتر می رود و به ازای هر افزایش که داریم 1500 مگاوات بار افزایش می یابد. اسکندری گفت: پیش بینی صنعت برق بر این مبنا بود که در اوج مصرف امسال مشترکان همراهی کنند و حداقل 10 درصد مصارف را کاهش دهند اما به دلیل ماندگاری دما و طولانی مدت شدن این انتظار دما، مصرف کنندگان نتوانستند این 10 درصد کاهش را داشته باشند. وی افزود: این حالت 2 عارضه برای بخش انرژی کشور داشت که یکی بالا رفتن میزان مصرف برق و دیگری کاهش ظرفیت تجهیزات و تاسیسات تولید برق است یعنی تاسیساتی تامین برق در شرایط گرمای بیش از حد کارایی روزهای عادی را ندارد. وی بیان داشت: براین اساس مسئولان برق کشور از 5 تیرماه جاری با توجه به عدم برابری توزیع و مصرف تصمیم گرفتند که در برخی مناطق کنترل بار داشته باشند. به گفته وی ، عدم برابری مصرف و تولید باعث می شود که فرکانس شبکه افت کند و سیستم های حفاظتی به صورت اتوماتیک یک نقطه را قطع کنند که یک روش کار برای کنترل مصرف محسوب می شود. وی ادامه داد: دراین وضعیت ممکن بود عدالت قطعی اتفاق نیفتد و به طور ناگهانی برق یک شهر کامل قطع شود یا یک شهر قطعی نداشته باشد. وی گفت: برای تحقق عدالت در توزیع برق یک روش این است که با شاخص هایی که مورد پایش قرار می گیرد دیسپاچینگ کشور خاموشی را مدیریت کند. مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز اظهار داشت: در شرایط بحرانی بایستی توزیع انرژی در کشور مدیریت شود اما همانطور که درهفته های اخیر رخ داد 3 نیروگاه با مشکل فنی مواجه شد و عملا بخشی از تولید به دلیل گرمای زیاد آسیب دید .
مدیرعامل شرکت توزیع برق البرز در خصوص پرداخت خسارت وسایل برقی مردم ناشی از قطعی و نوسان برق گفت: در این زمینه بخشی از هزینه ها یک شرکت بیمه به آسیب دیدگان پرداخت می شود.
استان البرز حدود یک میلیون و 200 هزار مشترک برق دارد. قطعی برق از اوایل تیرماه جاری مشکلاتی برای مردم استان البرز به وجود آورده ضمن آنکه خساراتی به وسایل برقی مردم و دستگاه های اداری وارد کرده است. دمای این روزهای البرز از مرز 42 درجه گذشته و برخی روزها به 45 درجه بالای صفر می رسد. مدیریت مصرف توسط مردم و مسئولان مهم ترین گام برای مدیریت بحران گرمای کم سابقه در البز و کشور توسط کارشناسان پیشنهاد می شود. با این حال آنچه می تواند نقطه آغازی برای کاهش مشکلات انرژی الکتریکی در کشور تلقی شود، توسعه مراکز تولید انرژی خورشیدی است که به گفته کارشناسان هزینه فراوانی ندارد. کارشناسان می گویند: تجهیز ادارات ، ساختمان و مکان های عمومی به سیستم های انرژی خورشیدی علاوه بر تامین انرژی ارزان ، راهکاری نجاتبخش برای پیشگیری از قطعی و نوسان برق و بهبود وضعیت محیط زیست ایران و استان های پرجمعیت مانند البرز و تهران است. طبق گزارش ها تاکنون در برخی مناطق کشور این سیستم تولید انرژی به کار گرفته شده اما می بایست برای سال های آینده به توسعه آن همت گماشت. چگونگی اجرای این طرح موضوعی است که می بایست وزارت نیرو آن را از طریق رسانه های همگانی به ویژه صدا و سیما اطلاع رسانی کند ضمن آنکه مزایا و حمایت های مالی دولت هم مورد اشاره قرار گیرد.