رسانه‌ها نقش دوگانه و حساسی در رابطه با وحدت و تفرقه دارند
سپیدار‌آنلاین: گروه سرمقاله
در جوامع امروزی که با گوناگونی قومی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی روبه‌رو هستند، مسئله وحدت ملی به عنوان یک نیاز بنیادین برای حفظ انسجام اجتماعی، ثبات سیاسی و پیشرفت ملی مطرح است.
سپیدار نیوز - زری اسفندفر ///در این میان، رسانه‌ها نقشی محوری در تحکیم وحدت یا به‌عکس، در دامن‌زدن به تفرقه و گسست‌های اجتماعی ایفا می‌کنند. چگونگی عملکرد رسانه‌ها می‌تواند پیوندهای اجتماعی را تقویت یا تضییف کند؛ از این رو، مسئولیت رسانه‌ها در ایجاد فضای همدلی و هم‌افزایی در جامعه، مسئولیتی خطیر و در عین حال تعیین‌کننده است.رسانه به عنوان ابزار ارتباط‌جمعی، نقش واسطه میان گروه‌های مختلف جامعه را دارد. در کشوری با تنوع فرهنگی، زبانی یا قومی، رسانه می‌تواند بستری برای گفت‌وگوی میان‌فرهنگی، تبادل دیدگاه‌ها و درک متقابل فراهم آورد. این فرآیند اگر به درستی هدایت شود، به افزایش شناخت متقابل و کاهش سوء‌تفاهم‌ها منجر خواهد شد. برعکس، اگر رسانه‌ها به بازنمایی نادرست از گروه‌های مختلف اجتماعی یا برچسب‌زنی بپردازند، زمینه را برای بی‌اعتمادی، شکاف اجتماعی و در نهایت تفرقه‌افکنی فراهم می‌کنند.وحدت ملی نه به معنای یکسان‌سازی فرهنگی، بلکه به معنای پذیرش تنوع در سایه احترام متقابل و پایبندی به اصول مشترک ملی است. رسانه‌ها می‌توانند با تأکید بر ارزش‌های مشترک، تقویت حس تعلق به سرزمین، زبان ملی، قانون اساسی و تاریخ مشترک، به شکل‌گیری این وحدت کمک کنند. بازنمایی متوازن از فرهنگ‌ها، زبان‌ها و آداب و رسوم گوناگون در رسانه‌های ملی، می‌تواند حس دیده‌شدن و احترام را در میان اقوام و گروه‌های مختلف تقویت کند و مانع از شکل‌گیری احساس تبعیض یا طرد شود.یکی از مهم‌ترین کارکردهای رسانه‌ها در این حوزه، مقابله با افراط‌گرایی، خشونت‌طلبی و نفرت‌پراکنی است. در فضای مجازی و برخی رسانه‌های غیررسمی، گاه شاهد انتشار محتواهایی هستیم که به اختلافات مذهبی، قومی یا سیاسی دامن می‌زنند. در این شرایط، رسانه‌های حرفه‌ای و مسئول باید با ترویج گفت‌وگو، تحلیل‌های منصفانه، و مقابله با اخبار جعلی و نفرت‌انگیز، فضای اجتماعی را به سمت تعادل و آرامش سوق دهند.رسانه‌ها همچنین می‌توانند با پرداختن به چهره‌های ملی، شخصیت‌های وحدت‌آفرین، و نمادهای مشترک تاریخی و فرهنگی، روحیه ملی‌گرایی مثبت را تقویت کنند. روایت‌های تاریخی اگر به‌درستی بازگو شوند، می‌توانند احساس افتخار ملی و همبستگی را افزایش دهند. در مقابل، تحریف تاریخ یا تمرکز بر زخم‌های گذشته، ممکن است به بازتولید کینه و واگرایی منجر شود.نقش رسانه در مواقع بحران‌های سیاسی، طبیعی یا اجتماعی نیز بسیار حساس است. در چنین مواقعی، جامعه بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت، همبستگی و همدلی است. اگر رسانه‌ها بتوانند با انعکاس مسئولانه واقعیت‌ها، دعوت به آرامش، و ترویج روحیه کمک‌رسانی و مشارکت، افکار عمومی را هدایت کنند، از تبدیل بحران به بحران اجتماعی جلوگیری خواهد شد. اما اگر از فضای بحران برای تحریک احساسات، انتشار اخبار بی‌پایه یا اتهام‌زنی استفاده شود، خطر فروپاشی وحدت ملی افزایش می‌یابد.با توجه به همه این موارد، می‌توان گفت که رسانه‌ها نقش دوگانه و حساسی در رابطه با وحدت و تفرقه دارند. این رسانه‌ها می‌توانند عامل پیوند، همدلی و اتحاد باشند؛ یا به‌واسطه بی‌مسئولیتی، منافع جناحی یا عدم رعایت اصول حرفه‌ای، به ابزاری برای تفرقه، نفرت و گسست اجتماعی تبدیل شوند.از این‌رو، ضروری است که رسانه‌ها به اصول اخلاق رسانه‌ای، صداقت، انصاف و مسئولیت اجتماعی پایبند باشند. همچنین نهادهای آموزشی و حاکمیتی باید برای تربیت خبرنگاران و تولیدکنندگان محتوا با رویکرد ملی‌گرایانه، معتدل و وحدت‌محور تلاش کنند. در نهایت، تقویت سواد رسانه‌ای در جامعه، کمک خواهد کرد تا مخاطبان نیز در برابر پیام‌های تفرقه‌افکن هوشیار باشند و رسانه‌هایی را برگزینند که به تقویت همبستگی اجتماعی و منافع ملی پایبند هستند/