چالش‌های ۴۷ ساله فرهنگ در ایران
سپیدار‌آنلاین: گروه سیاسی
نماینده مردم کرج، فردیس، اشتهارد و آسارا در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وجود چالش‌های جدی در حوزه فرهنگ گفت: در بخش بودجه، ما باید به سمت ماموریت‌محور شدن حرکت کنیم زیرا می‌تواند مشکل موجود را حل کند.
علی شیرین زاد، نماینده مردم کرج، فردیس، اشتهارد و آسارا در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در کرج با اشاره به اینکه ما دو اولویت اصلی را هم در سطح ملی و هم در سطح استان پیگیری می‌کنیم، گفت: این دو اولویت، مؤلفه‌ها و محورهای اصلی هستند که از ابتدای فعالیت، پیش‌روی خود قرار داده‌ام و همراه با تیمم در حال پیشبرد آن‌ها هستم.وی این دو اولویت را شامل اقتصاد و فرهنگ دانست و با بیان اینکه رشته دانشگاهی من گرایش فرهنگی است و عضو کمیسیون‌های فرهنگی و تلفیق بودجه مجلس نیز هستم، اذعان کرد: موفق شدم اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس را به این باور و تفاهم برسانم که چرا پس از نزدیک به نیم قرن از پیروزی انقلاب اسلامی، همچنان در حوزه فرهنگ با چالش‌های جدی داخلی مواجهیم.نماینده مردم کرج، فردیس، اشتهارد و آسارا در مجلس شورای اسلامی افزود: این در حالی است که ریشه اصلی انقلاب اسلامی، فرهنگی بوده است. همان‌گونه که حضرت امام همینی (ره) تأکید داشتند، مردم به خاطر آب، برق، جاده و معیشت انقلاب نکردند؛ بلکه ملت متدین و مسلمان ایران به دلیل دغدغه‌های اعتقادی و فرهنگی خود دست به این انقلاب عظیم زدند.
تکثر و موازی‌کاری دستگاه‌های فرهنگی
شیرین زاد خاطرنشان کرد: امروز، پس از گذشت حدود 47 سال از عمر انقلاب اسلامی، همچنان با چالش‌های جدی در حوزه فرهنگ مواجه هستیم. بر اساس بررسی‌های کارشناسی که در سطح کشور انجام شده و مورد تأیید بسیاری از دستگاه‌ها، شوراهای عالی نظام، مرکز پژوهش‌های مجلس و دانشگاه‌ها نیز قرار گرفته است، دو چالش اصلی در این زمینه وجود دارد.
رئیس مجمع نمایندگان استان البرز افزود: اول، تکثر و موازی‌کاری دستگاه‌های فرهنگی است. علیرغم اختصاص بودجه قابل توجه به حوزه فرهنگ، نتیجه مطلوبی به دست نمی‌آید که یکی از دلایل آن تعدد نهادهای فرهنگی در کشور است. دومین مورد، برنامه‌محور نبودن بودجه فرهنگی است؛ به این معنا که منابع تخصیص‌یافته در قالب برنامه‌های مشخص و هدفمند هزینه نمی‌شود.وی تاکید کرد: در بخش بودجه، ما باید به سمت ماموریت‌محور شدن حرکت کنیم؛ چراکه آنچه می‌تواند مشکل موجود را حل کند، ماموریت‌محور کردن بودجه است، نه برنامه‌محور بودن آن. در مدل برنامه‌محور، دستگاه اجرایی برنامه‌ای را تدوین می‌کند و به کمیسیون فرهنگی ارائه می‌دهد و ما در کمیسیون همراه با کمیته‌های تخصصی، این برنامه‌ها را بررسی می‌کنیم.
چرا در حوزه فرهنگ اختلال وجود دارد؟
شیرین زاد افزود: سپس بخشی از سبد بودجه فرهنگی به آن برنامه اختصاص پیدا می‌کند. در ادامه، این موضوع در کمیسیون تلفیق بودجه ترکیب و مصوب می‌شود و در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار می‌گیرد تا تخصیص منابع انجام شود. نهایتاً نیز دستگاه مربوطه موظف است برنامه‌ای را اجرا کند. تاکنون نیز روند بررسی و تصویب بودجه به همین شکل پیش رفته است.نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی گفت: اما چرا می‌گوییم اختلال وجود دارد؟ علت اصلی حجم بالای برنامه‌هایی است که به کمیسیون‌های تخصصی ارائه می‌شود که امکان انجام ممیزی دقیق را از اعضا سلب می‌کند. برای مثال، بیش از 2 هزار و 100 صفحه برنامه در اختیار اعضا قرار می‌گیرد که در مدت کمتر از دو ماه باید مطالعه و ارزیابی شود.وی ادامه داد: ضمن آنکه مشاوران نیز باید مشورت‌های لازم را ارائه دهند تا تصمیم‌گیری برای اجرا یا عدم اجرای برنامه مربوطه انجام شود. 69 دستگاه بودجه فرهنگی دریافت می‌کنند و بسیاری از برنامه‌ها تکراری یا دارای موازی‌کاری هستند. برای مثال، سازمان امور مساجد، قرارگاه مسجد، ستاد اقامه نماز و سایر نهادهای مشابه، اقداماتی را در زمینه نماز انجام می‌دهند.
بالغ بر 80 درصد بودجه فرهنگی صرف حقوق و دستمزد می‌شود
شیرین‌زاد تصریح کرد: با این حال، تاسیس سازمان یا تشکیلات جدید، به خودی خود راهکار نیست و معمولاً کارها پیش نمی‌رود و نتیجه ملموسی حاصل نمی‌شود زیرا هر سازمانی نیازمند ساختمان، امکانات و تجهیزات، آب و برق، نیروی انسانی و پرداخت حقوق است. بودجه‌ای که برای این سازمان‌ها اختصاص می‌یابد، عمدتاً صرف هزینه‌های جاری و ساختار تشکیلاتی می‌شود.رئیس مجمع نمایندگان استان البرز با بیان اینکه بالغ بر 80 درصد بودجه فرهنگی صرف حقوق و دستمزد نیروها می‌شود و سهم کمتری به برنامه‌ها و اهداف عملیاتی می‌رسد، عنوان کرد: در زمینه این چالش‌ها مکاتبه‌ای انجام شده و تمامی اعضا نیز آن را امضا کرده‌اند. در این مکاتبه تأکید شده که دو اقدام اصلی باید در ساختار فرهنگی کشور محقق شود.وی مطرح کرد: نخست، جلوگیری از موازی‌کاری و کاهش تکثر سازمان‌ها و ارگان‌های موازی و دوم، اصلاح رویکرد برنامه‌محور در بودجه است زیرا تا زمانی که برنامه‌محوری ادامه داشته باشد، این چالش‌ها باقی خواهند ماند. در رویکرد ماموریت‌محور، ابتدا ماموریت و فعالیتی برای دستگاه اجرایی تعیین شده و سپس به آن دستگاه بودجه لازم اختصاص داده می‌شود.
افزایش دو و نیم برابری بودجه فرهنگی
شیرین زاد خاطرنشان کرد: سپس در پایان سال، بررسی می‌کنیم که آیا این کار به درستی انجام شده است یا خیر. در صورتی که عملکرد دستگاه مطلوب باشد، در سال بعد بودجه تقویت شده و امکان ارتقا فراهم می‌شود. در غیر این صورت، نقاط ضعف بررسی و اصلاح می‌شود و در صورت عدم بهبود، بودجه به دستگاه دیگری که عملکرد بهتری دارد منتقل خواهد شد.
رئیس مجمع نمایندگان استان البرز اظهار کرد: با این روش می‌توان تحول قابل توجهی در ساختار بودجه حوزه فرهنگ ایجاد کرد. بودجه فرهنگی نسبت به سال گذشته در کمیسیون فرهنگی حدود دو و نیم برابر افزایش یافته و در استان نیز به همین شکل، افزایش صورت گرفته است؛ یعنی هرچه در سطح ملی افزایش پیدا می‌کند، در سطح استانی نیز همین اتفاق می‌افتد.وی در پایان سخنان خود اذعان کرد: امیدواریم در سال پیش رو بتوانیم در حوزه انتخابیه خود به مطالبات فرهنگی و آموزشی پاسخ دهیم. اقدامات خوبی در حال انجام است، از جمله افزایش سرانه‌های فرهنگی، آموزشی و ورزشی و ساخت و احداث ساختمان‌های جدید، اما هنوز پاسخگویی کامل محقق نشده و هدف ما ادامه افزایش منابع برای بهبود عملکرد است.
منبع تسنیم