کیفیت؛ بنیان پیشرفت و سرمایه‌ای برای آینده ایران
سپیدار‌آنلاین: گروه یادداشت
۱۸ آبان، روز ملی کیفیت، فرصتی است برای بازاندیشی در یک حقیقت بنیادین؛ اینکه کیفیت نه یک شعار، بلکه «سرمایه راهبردی» هر جامعه برای پیشرفت پایدار است.
زری اسفندفر/ در جهانی که رقابت‌پذیری محصولات و خدمات با سرعتی چشمگیر در حال تحول است، کیفیت نقش قطعی در شکل‌دهی به توسعه اقتصادی، ارتقای رضایت شهروندان، افزایش بهره‌وری و تقویت اعتماد عمومی دارد. این روز بهانه‌ای است تا تجربه‌های گذشته را مرور و مسیر آینده را بر پایه نگاه علمی، مسئولانه و تعهد به بهبود مستمر ترسیم کنیم.اگرچه کیفیت در نگاه سنتی تنها در حوزه تولید معنا می‌یافت، اما امروز مفهوم آن فراتر رفته و همه حوزه‌ها از آموزش و سلامت تا حکمرانی، خدمات عمومی و حتی سبک زندگی را دربر می‌گیرد. جامعه‌ای که کیفیت را به‌عنوان یک ارزش فرهنگی بپذیرد، در تمام لایه‌های خود به سمت دقت، نظم، کارآمدی و رضایتمندی حرکت می‌کند.
یکی از حوزه‌هایی که بیش از هر زمان دیگر نیازمند توجه به کیفیت است، بخش خدمات عمومی و نظام اداری است. شهروند امروز انتظار دارد فرآیندهای اداری شفاف، سریع، قابل پیش‌بینی و بدون حلقه‌های زائد باشد. کیفیت در دستگاه‌های اجرایی یعنی ارائه خدمات استاندارد، کاهش زمان مراجعات، استفاده از فناوری‌های نو، پاسخگویی دقیق و ایجاد تجربه‌ای مثبت برای مردم. هر جا کیفیت در مدیریت عمومی ارتقا یافته، رضایت اجتماعی افزایش یافته و شکاف میان مردم و نهادهای خدمت‌رسان کاهش پیدا کرده است.
در عرصه اقتصاد نیز کیفیت یکی از عناصر تعیین‌کننده در رقابت داخلی و خارجی است. تولیدکننده‌ای که به استانداردهای بین‌المللی پایبند باشد، نه‌تنها بازار داخلی را حفظ می‌کند بلکه راه صادرات و دیده‌شدن در بازارهای جهانی را نیز می‌گشاید. امروز کشورهای پیشرو، کیفیت را در تمام مراحل از طراحی تا تولید، بازاریابی و خدمات پس از فروش نهادینه کرده‌اند. برای ایران نیز که مسیر تقویت تولید داخلی و توسعه صادرات غیرنفتی را دنبال می‌کند، ارتقای کیفیت ضرورتی انکارناپذیر است.سرمایه‌گذاری در کیفیت، هزینه نیست، بلکه سودی بلندمدت است که به افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات، ارتقای ایمنی، افزایش اشتغال پایدار و رشد ارزش افزوده می‌انجامد. روز ملی کیفیت یادآور این نکته است که بنگاه‌های اقتصادی باید سیستم‌های مدیریت کیفیت را نه به‌عنوان یک تشریفات اداری، بلکه به‌عنوان نقشه راه توسعه خود ببینند.
استان البرز به‌ویژه با وجود شهرک‌های صنعتی متعدد، حضور صنایع پیشرو و مجموعه‌های فناور، ظرفیت‌های چشمگیری برای توسعه کیفیت دارد. این استان، به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و نزدیکی به پایتخت، به یکی از قطب‌های مهم تولید و نوآوری در کشور تبدیل شده است. سرمایه انسانی متخصص، شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای صنعتی باسابقه در البرز می‌توانند با تمرکز بر استانداردسازی، نوسازی فناوری، آموزش نیروی کار و توسعه فرآیندهای ارزیابی کیفیت، نقشی پیشرو در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان ایفا کنند.تجربه سال‌های اخیر نشان داده هرجا در البرز نگاه کیفی تقویت شده، رشد تولید، افزایش اشتغال و ارتقای رضایت عمومی نیز همراه آن بوده است. توسعه مراکز تحقیقاتی، همکاری دانشگاه‌ها با صنعت و توجه مدیریت استان به شاخص‌های کیفیت می‌تواند الگوی مثبتی برای سایر مناطق باشد.
کیفیت تنها در کارخانجات یا سازمان‌های رسمی معنا نمی‌یابد؛ بلکه از «فرهنگ عمومی» آغاز می‌شود. جامعه‌ای که به کیفیت در آموزش، رفتار اجتماعی، رانندگی، محیط کار، رعایت حقوق دیگران و حتی مصرف کالا توجه داشته باشد، پایه‌های یک توسعه پایدار را تقویت می‌کند. رسانه‌ها، نظام آموزشی، نهادهای فرهنگی و خانواده‌ها در نهادینه‌سازی این فرهنگ نقش ویژه‌ای بر عهده دارند.اگر شهروند به‌عنوان مصرف‌کننده، مطالبه‌گر کیفیت باشد و تولیدکننده نیز خود را در برابر استانداردها متعهد بداند، چرخه‌ای طبیعی از بهبود شکل می‌گیرد که در نهایت همه ذی‌نفعان از آن بهره‌مند می‌شوند.