پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

رضا شاکری: شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) معیار سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که توسط خانوارهای شهرنشین ایرانی به مصرف می رسد. از تغییرات این شاخص به عنوان وسیله‌ای برای اندازه‌گیری نرخ تورم کالاها و خدمات مورد مصرف خانوارها و سنجش تغییر قدرت خرید پول داخل کشور استفاده می‌­شود.
نرخ تورم منتهی به هر ماه از محاسبه درصد تغییر متوسط شاخص CPI در دوازده ماه منتهی به ماه مورد نظر نسبت به دوره مشابه قبل به دست می‌آید. بدیهی است چنانچه ماه مورد نظر اسفندماه باشد، به آن نرخ تورم سال مورد نظر می‌گویند. همچنین از این شاخص برای محاسبه تورم نقطه به نقطه استفاده می‌­شود. بدین ترتیب که مقدار این شاخص در هر ماه با مقدار مشابه سال قبل مقایسه می­شود. به عبارتی برای محاسبه شاخص تورم در تیر ماه امسال، شاخص قیمت CPI این ماه با شاخص CPI تیر ماه سال قبل مقایسه می‌­شود.بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، در ماه گذشته نرخ تورم کشور نسبت به تیرماه سال قبل (نرخ تورم نقطه به نقطه)، 48 درصد است؛ یعنی اینکه خانوارهای کشور به طور میانگین 48 درصد بیشتر از تیر 97 برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده­‌اند.اما این نرخ نسبت به ماه گذشته 2/4 درصد کاهش یافته است. نرخ تغییر شاخص بهای کالای و خدمات مصرفی خانوارها (CPI) نیز نسبت به 12 ماه گذشته برابر با 40/4 درصد است که در مقایسه با همین نرخ در ماه گذشته (37/6 درصد)، 2/8 درصد افزایش را نشان می‌­دهدنگاه دقیق­تر به وضعیت گروه­‌های کالایی خانوار­ها حاکی از این است که دخانیات با افزایش 123/1 درصدی، بیشترین افزایش را دوازده ماه منتهی به تیر ماه امسال نسبت تیر ماه سال قبل دارد و بعد از آن مبلمان و لوازم خانگی (66/7%)، تفریح و فرهنگ (63/8%) و خوراکی­‌ها و آشامیدنی‌­ها (59/6%) قرار دارند. در بین کالاهای مصرفی خانوارها، طبقه آموزش با افزایش 20/4 درصدی کمترین تورم را در بین گروه‌­ها دارد.بررسی روند نرخ تورم نقطه به نقطه کشور از فرودین سال 97 تا تیر ماه امسال نشان دهنده این است که در طول 16 ماه گذشته نرخ تورم نقطه به نقطه کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای ایرانی از 7 به 48 درصد رسیده است. در این بازه زمانی نیز گروه دخانیات، مبلمان و لوازم خانگی و خوراک و آشامیدنی از گروه­‌هایی هستند که بیشترین میزان افزایش قیمت را تجربه کرده‌­اند.
روند نرخ تورم نقطه به نقطه ایران از فروردین 97 تا تیر 98
اما در استان البرز، آمارها حاکی از آن است که تورم استان البرز همواره کمتر از سطح کشور بوده و نسبت به سایر استان­‌های کشور نیز وضعیت مطلوبی دارد. بطور مثال در بهمن ماه سال گذشته، زمانی که نرخ تورم نقطه به نقطه در سطح کشور برابر 42/3 درصد بود، آمارها تورم 37/4 درصدی را در استان البرز نشان­ می­‌دادند.در آن ماه البرز رتبه 28 ام را در بین استان­‌های کشور از نظر تورم داشت. این رتبه مطلوب تورم استان، در طول ماه­ گذشته تقریبا ثابت بوده است اما در خرداد ماه امسال رتبه البرز به 23 افزایش یافته است. بطوری که در خرداد ماه نرخ تورم استان برابر با 46/6 بوده که به میانگین کشوری یعنی 50/4 درصد نزدیک تر شده است.
مقایسه نرخ ماه تورم نقطه به نقطه در استان البرز و کشور
در مجموع بررسی آمارها نشان می­‌دهد که در طی ماه­‌های اخیر سطح عمومی قیمت­‌ها در کشور و سطح استان­‌ها روند افزایشی داشته است. بدیهی است که این روند باعث کاهش قدرت خرید خانوارها، افت سطح پس‌­اندازها و افزایش شکاف توزیع درآمدی در کشور خواهد شد. علاوه بر این توجه به وضعیت گروه­‌های کالایی حاکی از این است که گروه­‌هایی نظیر لوازم خانگی، تفریح و فرهنگ و خوراکی و آشامیدنی‌­ها بیشترین سهم را از بین طبقات کالایی دارند. بنابراین کاهش رفاه خانوارهای ایرانی در ماه­های اخیر کاملا ملموس است.حرف آخر اینکه، تورم فزاینده آسیب‌های زیادی و مخربی با خود به همراه می‌آورد. زندگی عامه مردم، کسب و کارها، تولیدکنندگان، بخش مسکن و در یک کلمه اقتصاد کشور، تحت تاثیر این روند افزایشی تورم می‌­تواند دچار مشکلات بیشتری شود. لذا بایستی اقدامات مناسب در جهت کنترل و بهبود این شاخص، در اولویت قرار گیرد تا تمامی عاملان اقتصادی بتوانند در فضای مطلوب فعالیت کنند که مسلما نتیجه آن رشد اقتصادی و توسعه رفاه خانوارهای ایرانی خواهد بود.