توسعه صادرات در بخش کشاورزی متضمن پایداری تولید است
سپیدارآنلاین: گروه اقتصادی
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: فرایند محور کردن تولید، لازمه اعتماد سازی در خارج از مرزها برای صادرات محصولات به کشور های مقصد در مقوله دیپلماسی کشاورزی است.
دکتر شاهپور علائی مقدم رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در رأس هیأتی با همراهی دکتر بازدار، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان البرز و جمعی از مدیران این سازمان ضمن بازدید از منطقه ویژه اقتصادی پیام با مهندس اکبر قنبرپور مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی پیام پیرامون همکاری های مشترک در خصوص استفاده از ظرفیت های منطقه ویژه برای احداث پست قرنطینه و توسعه صادرات محصولات کشاورزی دیدار و گفتگو کرد.رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: استقرار منطقه ویژه اقتصادی پیام در راهبردی ترین نقطه کشور، با دارا بودن امکانات و استعدادهای بی نظیر شامل باند فرودگاهی، گمرک و اراضی وسیع، کارایی مؤثری برای بخشهای مختلف تولید و صادرات در حوزه کشاورزی دارد.
دکتر علائی مقدم با بیان اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قراردارد و با میانگین بارش سالانه ۲۳۰ تا ۲۲۰ میلیمتر و این میزان روز به روز در حال کاهش بوده به طوری که در ۵۰ سال گذشته بین ۲۵۰ تا ۲۷۰ میلی متر متغیر بوده است، تنوع اقلیمی کشور را با وجود محدودیت های بارشی، یک ظرفیت خدادای دانست و افزود: وجود تنوع اقلیمی باعث شده با تلاش حدود ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار کشاورز، حدود ۱۲۵ میلیون تن در همین شرایط در ایران محصولات کشاورزی تولید شود یعنی سرانه تولید هر کشاورز ایرانی حدود ۳۰ تن است.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور این رقم را در دنیا بینظیر دانست و با اشاره به اینکه حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون هکتار اراضی زراعی و باغی در دنیا وجود دارد و از این میزان ۹ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید میشود؛ افزود: حدود ۱۴ میلیون هکتار اراضی زراعی و باغی کشور ۱۰۶ میلیون تن محصول تولید میشود و سرانه تولید بخش کشاورزی برای هر نفر ایرانی ۱۵۰۰ کیلوگرم است که رقم بزرگی است، این در حالی است که هر ایرانی یک و نیم تن در سال محصول کشاورزی مصرف نمی کند و این می رساند که ما خودمان را در بخش کشاورزی اثبات کرده ایم اما به نظر می رسد این اثبات مغفول مانده است.رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با اشاره به اینکه میزان تراز بخش کشاورزی، ۶ میلیارد دلار است و در مقابل این حجم از تولید رقم ناچیزی است، افزود: اگر صنایع تبدیلی فرآوری و بسته بندی را اضافه کنیم ببینید چه کارهایی را در بخش کشاورزی می توان انجام داد.
وی با اشاره به ریسک تولید در بخش کشاورزی تصریح کرد: مخاطرات و زیان های ناشی از خشکسالی، سرمازدگی،آفات و بیماریها در تولید محصولات برای کشاورز است اما زمانی که کشاورزی می خواهد اقتصادی شود زنجیره رها می شود و کسانی که غصه تولید را نخورده اند وارد عرصه می شوند، این پیام دارد و آن این است که زنجیره تولید در بخش کشاورزی منقطع است، لذا باید این زنجیره به دست خود تولیدکنندگان تکمیل شود که هم کشاورزی و تولید و هم صادرات پایدار شود.دکتر علائی مقدم با بیان اینکه صادرات متضمن پایداری تولید است ولی در نگاه کشاورز ما نیست، اظهار کرد: برنامه کشاورزی به صورت زنجیره کامل از مزرعه تا سر سفره مصرف کننده تعریف نشده است، لذا یکی از یکی از کارهایی که بایستی انجام شود و در این دولت هم به آن بسیار پرداخته شده و هم وزیر جهاد کشاورزی تکلیف کردند، موضوع دیپلماسی اقتصادی در قالب دیپلماسی کشاورزی است.رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در خصوص الزامات دیپلماسی کشاورزی با بیان اینکه رویکرد سازمان حفظ نباتات با سیاست های دولت این است که محصول سالم تولید کنیم؛ تصریح کرد: در وحله اول لازم است خارج از مرزها اعتماد سازی کنیم و دوم الزامات رساندن محصولات را بر سر سفره ی کسی که در روسیه، اوراسیا، اتحادیه اروپا و چین و ... است را فراهم کنیم.وی ادامه داد: یکی از ایرادات ما این است اگر سراغ صاحب محصول تولیدی را بگیریم پیدا نمی کنیم یعنی محصول کشاورزی در کشور به صورت فله ای تولید می شود و نمی دانیم چه کسی، کجا و چه میزان تولید می کند و این یعنی اطلاعاتی از فرآیند و بسترهای تولید محصول نداریم.دکتر علائی مقدم بیان کرد: در حال حاضر تولیدات ما فرایند محور شده است به عبارتی اطلاعات از بسترهای تولید باید یادداشت برداری شود، کنترل کیفی داشته باشیم و از مصرف بی رویه کود و سم که باعث میشود عدم انطباق بالا برود و محصول ما برگردد بایستی اجتناب شود، که در این حوزه وزارت بهداشت و درمان و جهاد کشاورزی هر دو وظیفه مند هستند.رئیس سازمان حفظ نباتات کشور، مجموعه منطقه ویژه و فرودگاه پیام را ظرفیت بسیارخوبی برای توسعه صادرات در بخش کشاورزی دانست و افزود: این امر وظیفه سازمان جهاد کشاورزی را سنگین میکند که با برنامه ریزی این ظرف و این ظرفیت را پر کند.
وی با بیان اینکه بیشترین گلخانه های کشور در دو استان تهران و البرز مستقر هستند خاطرنشان کرد: حدود ۴۳ هزار هکتار گلخانه در کشور احداث شده است که ۲۳ هزار هکتار آن فعال است و به نظر میرسد مساحت زیادی از این سطح در استانهای تهران و البرز است.علائی مقدم با اشاره به اینکه امنیت غذایی برای دنیا خیلی مهم است و الان گندم، ذرت و برنج حرف اول را در قدرت می زنند؛ افزود: یک زمانی هر کشوری که توپ و تانک، فشنگ، اسلحه و پهپاد زیادی داشت کشور قوی محسوب میشد، اما جنگ روسیه و اوکراین نشان داد هر کشوری که غذای مردم خود را تامین کند کشور قدرتمندتری است.وی ادامه داد: تولید در بخشهای کنترل شده یکی از سیاست های وزارت جهاد کشاورزی است و به دلیل محدودیت منابع آبی دیگر آب به این صورت نیست که آب را رها کنیم، یک زمانی برای ۳۰ میلیون نفر جمعیت غذا تامین می کردیم اما اکنون باید برای ۸۴ میلیون نفر غذا تأمین کنیم.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور با بیان اینکه آب لازم از سفره های آب زیرزمینی تأمین میشود وظرفیت آبی کشور محدود و حدود ۴۰۰ میلیارد متر مکعب است؛ افزود: از این میزان ۲۷۰ میلیارد متر مکعب یا تبخیر می شود و یا از دسترس خارج می شود و تنها ۱۳۰ میلیارد متر مکعب آب سبز یعنی آب مبتنی بر نزولات آسمانی در اختیار داریم.وی با اشاره به اینکه یک زمانی سرانه آب هر نفر ایرانی ۱۹ هزار متر مکعب بود، اما اکنون این رقم به ۱۳۰۰ متر مکعب برای هر ایرانی برای شرب و بهداشت رسیده است؛ متوسط آب مصرفی هر ایرانی را ۲۷۰ لیتر در شبانه روز خواند و افزود: در دنیا این عدد ۷۰ لیتر است و این نشان می دهد که بایستی علاوه بر اصلاح الگوهای تولید، الگوهای مصرف نیز باید اصلاح شود.
دکتر علائی مقدم تولید کشاورزی در محیط های کنترل شده را یکی از راهکارهای اصلاح الگوی تولید خواند و اضافه کرد: یکی محیط های کنترل یکی از محیط های کنترل شده گلخانه ها هستند البرز هم یکی از قطب های مهم گلخانه داری در کشور است و با برنامه ریزی و استفاده از ظرفیت های منطقه ویژه اقتصادی پیام، فرصت بسیار خوبی برای راه اندازی مرکز صادرات محصولات کشاورزی شامل زنجیره کاملی از سورتینگ، بسته بندی، قرنطینه، استانداردسازی، گمرک، آزمایشگاههای مرجع وزارت بهداشت در حوزه توسعه صادرات با سرمایه گذاری بخش خصوصی در استان البرز فراهم است.