پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز با اشاره به تشکیل جلسات شورای عالی آب و تلاش های دولت برای غلبه بر کم آبی، گفت: اقدامات دولت تدبیر و امید در حوزه مدیریت منابع آبی در 35 سال گذشته بی سابقه است.
محمدرضا پارسا در میزگرد بررسی بحران آب در مرکز ایرنا در البرز، خاطرنشان کرد: دولت تا کنون 12 جلسه برای بررسی بحران آب تشکیل داده و این موضوع عمق بحران را نشان می دهد. شورای عالی آب تا قبل از آغاز به کار این دولت هفت جلسه داشت و در این دولت 12جلسه تشکیل شده است. وی با اشاره به اتخاذ تصمیمات خوب در این جلسات، گفت: در این نشست تکلیف بخش های مختلف روشن شده است. برای وزارت جهاد کشاورزی تکلیف مشخص شد که اصلاح الگوی کشاورزی را در دستور کار قرار دهد. حتی برای شهرداری ها یک سال فرصت داده شده که فضای سبز نیاز به آب کم را بر اساس سرانه فضای سبزی که راه و شهرسازی مشخص می کند، احداث کنند. پارسا ادامه داد: در حالی که ما با کم آبی مواجه هستیم، مرتب چمن بکاریم، چمن گیاهی است که بسیارنیاز به آب دارد و ما کشور کم آب هستیم. فضای سبز هم فقط چمن نیست، وقتی که مردم به پارک می روند فقط چمن می بینند فکر می کنند فضای سبز است که باید این دیدگاه را تغییر داد. به جای چمن از شن های رنگی نیز می توان استفاده کرد. زیبایی خاص خودش را دارد ضمن اینکه مصرف آب را به مقدار قابل توجهی کاهش می دهد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز افزود: وزارت نیرو موظف شده در برنامه شورای عالی آب طرح تعادل بخشی با با 15روش را ارایه کند برای اینکه در مصرف منابع آبی و زیرزمینی به تعادلی برسیم و ذخایراستراتژیک را ظرف 20 سال به میزان سال های قبل برسانیم.
افت قابل توجه منابع آب زیرزمینی
وی با اشاره به افت 11میلیارد لیتری منابع آبی زیرزمینی در کشور، گفت: باید بتوانیم ظرف 20 سال این موضوع را جبران کنیم و ظرفیت هر استان اکنون در این خصوص مشخص و ابلاغ شده است.
وی تصریح کرد: در استان البرز نیز 85 درصد از آبهای زیر زمینی و 15درصد از آبهای سطحی برداشت می کنیم که 15درصدآب سطحی 35 میلیون مترمکعب تخصیصی آب طالقان است و 20 میلیون تخصیص از آب کرج داریم. پارسا ادامه داد: در سفری که وزیر نیرو به استان داشت، از وی درخواست کردیم مقداری که نمی توانیم از سد کرج استفاده کنیم را انتقال دهند و اکنون از سد طالقان 41میلیون متر مکعب استفاده می کنیم و تا مهر ماه این مقدار به 48 میلیون متر مکعب می رسد.
امنیت آبی پایه و اساس همه حوزه های امنیتی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز با تاکید بر اینکه امنیت آبی پایه و اساس بقیه زمینه های امنیت در کشور است، گفت: اگر امنیت آبی نباشد، امنیت غذایی، سیاسی، اجتماعی و ملی وجود نخواهد داشت. ما کشوری هستیم که وابستگی شدید به آب داریم. وی ادامه داد: درحوزه مسوولان حرکتی در این زمینه ایجاد شده و باید این حرکت رو به جلو باشد زیرا وضعیت منابع آبی بحرانی و اورژانسی است. پارسا بر ضرورت گسترش فعالیت های اطلاع رسانی در این زمینه، گفت: اکنون فضاهای تبلیغاتی و رسانه ای شروع شده است و تبلیغات در صداو سیما و برخی دیگر از رسانه ها آغاز شده است، جلسات متعددی برگزار شده و ایرنا هم با برگزاری میزگرد این حرکت را دنبال می کند.
اجرای طرح دانش آموزی برای تبیین وضعیت کم آبی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز در ادامه گفت: در استان طرحی به عنوان داناب با همکاری اداره کل آب و فاضلاب در حوزه دانش آموزی داریم. این طرح دو سال است که آغاز شده و عنوان طرح نجات دانش آموزی آب نامگذاری شده است. در حوزه دانش آموزان وارد می شویم و امسال آموزش دانش آموزان روستایی را شروع کردیم، برای بچه ها و مربیان کلاس های آموزشی داریم و خانواده ها را در این حوزه درگیر می کنیم و کارگاه های نقاشی و غیره نیز در کنار آن برگزار می شود. وی خاطرنشان کرد: طرحی داریم که در این طرح تعادل بخشی در مجموعه وزارت نیرو در دستور کار است، به نام تشکیل تشکل های آبهای زیرزمینی و کار آن این است که به روستاها می رویم و برای هر یکصد تادویست چاه که درروستا وجود دارد برنامه خواهیم داشت. برای اهالی روستاها و صاحبان چاه ها جلسه برگزار می کنیم و آنها را آموزش می دهیم که مراقب باشند چاه غیر مجاز در کنار آنها احداث نشود. پارسا با اشاره به فعالیت های ترویجی در باره نحوه استفاده ازآب، گفت: این موضوع قانون است، وزارت جهادکشاورزی هم موظف است این کار را انجام دهد. در استان در این خصوص یک تشکل ایجاد کرده ایم و تابلو هم نصب کرده ایم و همایش نیز درباره آن گذاشته ایم. اگر بتوانیم برای همه دشت ها در استان این فضا را ایجاد کنیم، مردم خودشان می توانند مراقب باشند.
900 کیلومتر شاخه اصلی و فرعی رودخانه ای در البرز
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز همچنین تصریح کرد: در حوزه رودخانه، نزدیک به 900 کیلومتر شاخه های اصلی و فرعی در استان البرز داریم. دو رودخانه کرج و طالقان داریم و برخی از مسیرهای فرعی به جهت خشکالی متمادی سال ها است که آب در آن جریان ندارد، اما سیلی که در فروردین ما آمد باعث شد تا آب جریان پیدا کند و پل هایی که زده شده مشکل آفرین شد. ما اعلام کرده بودیم که نباید پل با این دهنه ها را ایجاد کنید اما می گفتند که آب نیست این در حالی است که خشکسالی و سیل با هم برابر است. کشورهای که خشکسالی است سیل هم دارد وقتی که خشکسالی است نفوذ آب به داخل زمین کاهش پیدا می کند و روان آب ها شدت بیشتری پیدا می کند و اما سیل این پل ها را خراب کرد و سیلابی که در رودخانه کرج اتفاق افتاد 100 میلیارد تومان خسارت وارد کرد. وی ادامه داد: ما در آن زمان پیک 282 میلی متر از بارندگی را ثبت کردیم. بیشترین پیک آبی که در رودخانه کرج ثبت کردیم برای سال 61و 62 بوده که در آن سالها 230 میلی متر ثبت شده و این سیلاب خیلی از پل ها را خراب کرد. پارسا اظهار داشت: یک پرفوسور ژاپنی که سال گذشته مهمان استان البرز بود، از صبح تاغروب رودخانه را بازدید کرد. ما طرحی برای طبیعی سازی بستر رودخانه های استان داشتیم و کاری را شهرداری طی تفاهم نامه آغاز کرده که بتواند فضا سازی کند. ما می گوییم به جای سیمان کردن کف کانال و محدود کردن آب و از بین بردن زیبایی و سیمای بصری رودخانه بگذاریم آب در مسیر طبیعی خود قرار گیرد. اکنون نگاه این است که طبیعی سازی کنیم. هم طبیعی سازی بستر را حفظ می کند و هم مردم می توانند ورود کنند.
85 درصد منابع آب استراتژیک کشور را مصرف می کنیم
ما در کشور از 85 درصد منابع آب استراتژیک استفاده می کنیم، این در حالی است که این میزان در کشورهای دیگر تا 20 درصد است. کشورهایی که دارای تنش آبی هستند و بحران آبی شدید دارند نیز تنها 40 درصد از این منابع آبی استفاده می کنند وکشورهایی که بالای چهل درصد استفاده می کنند دارای بحران آبی هستند. وی خاطرنشان کرد: در حوزه دریاچه ارومیه نیز این اتفاق افتاد که 70 درصد از منابع آب استراتژیک استفاده شد. در البرز 94درصد منابع آبی استراتژیک استفاده می شود و این مقدار استفاده از آب تجدیدپذیر نشان از بحران دارد. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز تصریح کرد: ما امروز دریاچه ارومیه را می بینیم و می گوییم که باید آن را نجات دهیم اما سفره های زیرزمینی البرز دیده نمی شود. در البرز 609 دشت داریم که 600 دشت وضعیت بحرانی دارد وچاه ها عمیق و عمیق تر حفر می شوند. وی ادامه داد: این موضوع باعث نشست زمین می شود و وقتی این اتفاق افتاد دیگر به درد نمی خورد و تا یکصد سال دیگر به هیچ دردی نمی خورد نه جاده سازی، نه آسفالت و نه ساخت و ساز چون زمین ترک می خورد. امروز در برخی از مناطق استان البرز تا یک میلی متر افت زمین داریم و مشاور گرفتیم تا مناطق مختلف را بررسی کنیم. در حوزه کشاورزی اکنون 900 میلیون متر مکعب از آب های استان مصرف می شود که بیش از 90 درصد منابع آبی استان است. پارسا با اشاره به ضرورت اصلاح الگوی کشت و تغییر سیستم های آبیاری از سنتی به نوین، گفت: باید ببینیم آب خاک و منابع ما مناسب چه محصولی است. ما نمی دانیم که چه مقدار نیاز داریم و چه محصولی برای چه استانی مناسب است.
بازدهی پایین زمین های کشاورزی در کشور
پارسا با اشاره به بازدهی پایین زمین های کشاورزی در کشور، گفت: برای هرمتر مکعب آب در ایران 900 گرم محصول به دست می آید این در حالی است که نرم بین المللی 5/2 کیلوگرم است. دلیل آن هم این است که اصلاح الگوی کشت نکرده ایم، نهال و نهاده ها را اصلاح نکرده ایم و در نتیجه بهره وری کاهش پیدا کرده است و تنها 33درصد بهره وری داریم. وی ادامه داد: ما کشاورزی را مکانیزه نکرده ایم، تنها 76 هزار هکتار از اراضی استان البرز مکانیزه شده است و بقیه آن نیز معلوم نیز چه زمانی اقدام می شود. مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز تصریح کرد: اگر در 10 درصد از اراضی کشاورزی استان بهره وری را افزایش دهیم، 156میلیون متر مکعب آب ذخیره می شود که این میزان کل آب شهر دو میلیون و 500 هزار نفری کرج را تامین می کند و سفره های آب زیرزمینی هم پایین نمی رود. وی با اشاره به دو نگاه درونی و بیرونی در استان البرز نسبت به مساله آب، گفت: یک نگاه به داخل و ظرفیت های استان است که ظرفیت هایی را ایجاد کرده ایم. در حوزه استان و شورای کشاورزی، شورای حفاظت از منابع آب استان بر اساس مصوبه شورای عالی آب به استان اعزام شده و با حضور استاندار در این جلسات مصوب شده تمام دستگاه هایی که در حوزه آب مرتبط هستند، برنامه های کوتاه مدت میان مدت و بلندمدت اجرا کنند. پارسا تاکید کرد: برای ذخیره سازی و استفاده از آب باید برنامه ارائه دهند، در بخش کشاورزی هم قرار شده مکانیزه سازی و به تبع آن ذخیره سازی و صرفه جویی در آب صورت گیرد. اگر با این برنامه ها پیش برویم تا سال 1420 استان 370 میلیون نیاز به آب شرب اضافه داریم، چون تا این مدت زمان جمعیت استان به هفت میلیون نفر خواهد رسید و 370 میلیون آب شرب کم دارد. اکنون سد کرج پر است و سد طالقان 60 درصد آب دارد. اگر در سال 1420 این دو سد همه ظرفیت آب را به ما بدهند باز هم نمی توانیم آب مورد نیاز را تامین کنیم. در این بیست سال باید کار کنیم و ظرفیت سازی داشته باشیم.
ضرورت صرفه جویی در حوزه مصرف آب خانگی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای البرز همچنین گفت: باید در حوزه خانگی و مصرف کولرهای آبی که هنوز هیچ اتفاقی در تکنولوژی این کولرها اتفاق نیفتاده است، تجدیدنظر کنیم. در دنیا سرانه سالانه مصرف آب 3450 لیتر مستقیم و غیرمستقیم است. ما امروز هزار لیتر بیشتر از میانگین جهانی استفاده می کنیم. با این وضعیت مصرف گرایی بالایی داریم که باید در الگوهای مصرف تغییر ایجاد کنیم.
وی افزود: نمی توانیم با منابع آبی کم مصرف زیاد داشته باشیم. وقتی آب رایگان باشد چطور از آن استفاده می کنیم ما در بخش کشاورزی در بخش های دیگر در بخش تجهیزات، ماشین آلات و غیره کمک می کنیم اما نباید آب مجانی به کشاورز بدهیم، در این صورت است که حتی حاضر نیست که کنتور استفاده کند. وقتی بابت آب پول پرداخت کند قدر آب را بیشتر می داند که البته هنوز در حوزه کشاورزی این اتفاق نیفتاده و قبض آب در منازل ارزان ترین است و در حوزه کشاورزی رایگان. باید بحث تعرفه و اصلاح الگو عملی شود و این موضوع کار یک دستگاه نیست و مشارکت عمومی همه دستگاه ها و همه ذی نفعان را می طلبد. در حوزه رسانه و دانش آموزی و غیره باید کمک کرد تا این رویه یک عادت شود و آنقدر تکرار کرد که به صورت یک فرهنگ در جامعه تبدیل شود و این حساسیت در جامعه ایجاد شود.