صنعت، موتور پیشران توسعه است
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
آیین افتتاح نخستین همایش ملی مهندسی بازیافت پسماندهای صنعتی به همت دانشکده مهندسی ساخت و فناوریهای صنعتی واحد کرج به صورت مجازی برگزار شد
دکتر حسین کلانتری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز و واحد کرج، در این نشست بر اهمیت مدیریت پسماندهای صنعتی و استفاده از فناوریهای نوین و اقتصاد چرخشی تأکید کرد و گفت: صنعت، موتور پیشران توسعه است؛ اما رشد صنعتی در سراسر جهان رابطهای مستقیم با افزایش حجم و پیچیدگی پسماندهای صنعتی دارد. پسماندهای صنعتی شامل طیف گستردهای از مواد معدنی و خاکستر نیروگاهها، پسماندهای شیمیایی، ضایعات فلزی، پسماندهای آلی و مواد ویژه و خطرناک است که در صورت مدیریت نادرست، میتوانند حتی خردمندانهترین دستاوردهای صنعتی را به تهدیدی زیستمحیطی تبدیل کنند.
کلانتری ابراز داشت: امروز دنیا به سوی اقتصاد چرخشی حرکت میکند؛ اقتصادی که تولید و مصرف را خطی و پایانبخش نمیبیند و بر حذف پسماند از مرحله طراحی، نگهداشت حداکثری مواد در چرخه و باززایی طبیعت تأکید دارد. فناوریهای نوین مانند جداسازی هوشمند با هوش مصنوعی، پیرولیز، هیدرومتالورژی و استفاده از پسماند برای تولید مصالح سازهای در جهان در حال تغییر دادن نقشه این حوزه هستند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی البرز درباره وضعیت ایران توضیح داد: در کشور ما سالانه حدود ۳۵ میلیون تن پسماند صنعتی و ویژه تولید میشود، اما اختلاف جدی بین آمار و واقعیت وجود دارد. چالشهای ساختاری مانند مدیریت جزیرهای، ضعف در اقتصاد چرخشی صنایع مادر، ارزان بودن انرژی، نبود زیرساختهای منطقهای و خلأ بازار برای مواد بازیافتی باعث شده بخشی از پسماند ارزشمند، به جای تبدیل شدن به ثروت، به تهدیدی زیستمحیطی تبدیل شود. با این حال، سیاستهای ملی، ظرفیت دانشگاهها و پژوهشگاهها و فرهنگ صرفهجویی در جامعه، فرصتهای ارزشمندی برای تغییر مسیر فراهم کرده است.وی به جایگاه ویژه استان البرز اشاره کرد: البرز، استانی کوچک با تراکم صنعتی بالا است؛ بیش از ۱۷ شهرک و ناحیه صنعتی و حضور صنایع متنوع غذایی، شیمیایی، فلزی و دارویی و نزدیکی به تهران، این استان را به یکی از نقاط بحرانی کشور در حوزه پسماندهای صنعتی تبدیل کرده است. چرخه نادرست مدیریت پسماند در البرز، شامل تولید، جمعآوری غیررسمی، انتقال ناقص، پردازش ناکافی و نهایتاً رهاسازی در محیط، نتایجی نگرانکننده مانند آلودگی خاک، ورود شیرابهها به سفرههای آب زیرزمینی و تهدید سلامت شهروندان داشته است. اما این استان میتواند به پایگاه تحول هوشمند مدیریت پسماند صنعتی در کشور بدل شود.دکتر کلانتری سپس راهبردهای پیشنهادی و نقش دانشگاهها را تشریح کرد و بیان داشت: استان البرز میتواند با چند اقدام اساسی به الگوی ملی تبدیل شود؛ ایجاد سامانه رهگیری پسماند از مبدأ تا مقصد با استفاده از QR Code و شناسنامهدار کردن هر محموله پسماند، ایجاد اولین «پارک صنعتی گردش مواد» در ایران، جایی که پسماند یک صنعت، ماده اولیه صنعت دیگر باشد، تأسیس مرکز نوآوری بازیافت صنعتی البرز با سه رکن: آزمایشگاه تخصصی پسماندهای صنعتی، شتابدهی به استارتاپهای فناور و آموزش نیروی انسانی، همراه با مشاوره برای استانداردهای بینالمللی مانند ISO14001، تعریف طرح ویژه مدیریت پسماند صنعتی البرز با اختیارات، بودجه و فرماندهی واحد، جایی که دانشگاه، صنعت و دولت در کنار هم اقدام کنند و جذب سرمایهگذار برای ایجاد کارخانههای بازیافت اقتصادی پسماند، نه بار اضافی، بلکه فرصتی برای اشتغال و درآمد را از جمله این راهبردها برشمرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود خاطرنشان کرد: پسماند صنعتی پایان یک فرآیند نیست؛ بلکه آغاز یک چرخه هوشمندانه و ارزشآفرین است. اگر دانشگاه خرد علمی خود را ارائه دهد، صنعت سرمایه و اجرا را به میدان آورد و دولت با سیاستگذاری هوشمند مسیر را هموار کند، استان البرز میتواند به یکی از پیشروترین نمونههای مدیریت پسماند صنعتی در کشور و حتی منطقه تبدیل شود. از همه پژوهشگران، مدیران، متخصصان و صنعتگران دعوت میکنم که از این سمینار بهعنوان فرصتی برای آغاز همکاری عمیق، پایدار و تحولآفرین بهره ببرند. با امید به فردایی پاکتر، صنعتی هوشمندتر و زیستبومی سالمتر برای نسلهای آینده.
برگزاری این رویداد علمی با هدف ایجاد مرجعی تخصصی برای تبادل دانش، ارائه دستاوردهای پژوهشی و همافزایی میان دانشگاه، صنعت و نهادهای اجرایی برگزار شده و مورد استقبال جامعه علمی و صنعتی قرار گرفت.