مشارکت مردم و برنامه‌ریزی دقیق؛ کلید توسعه گردشگری پایدار البرز
سپیدار‌آنلاین: گروه فرهنگی
مدیرکل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی گفت: بدون همفکری مردم، همکاری دستگاه‌ها و اولویت‌بندی دقیق پروژه‌ها، هیچ اقدامی در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری به نتیجه مطلوب نمی‌رسد.
به گزارش سپیدار نیوز فرهاد عزیزی در دومین نشست شورای راهبردی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز که با حضور مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز، مدیران استانی و فعالان بخش خصوصی برگزار شد با اشاره به ظرفیت‌های گسترده البرز در حوزه گردشگری گفت: جاده کرج- چالوس نه تنها یکی از مسیرهای اصلی گردشگری کشور است بلکه از منظر جهانی نیز اهمیت دارد. طبیعت بی‌نظیر این محور فرصت‌های ویژه‌ای برای جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم کرده است.
مدیرکل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی افزود: این جاده علاوه بر جذابیت طبیعی نقش اقتصادی بسیار مهمی دارد. گردشگرانی که به این مسیر می‌آیند، به سایر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی البرز نیز توجه خواهند کرد و این حلقه، گردشگری استان را از وضعیت عبوری به یک مقصد هدفمند تبدیل می‌کند.
وی گفت: آثار تاریخی مانند تپه ازبکی، کاخ مروارید و سایر بناهای ارزشمند استان نیز توانایی تبدیل شدن به مقاصد شاخص گردشگری فرهنگی را دارند. این ظرفیت‌ها نه تنها اقتصاد محلی را تقویت بلکه به هویت فرهنگی البرز نیز ارزش می‌بخشند و امکان معرفی تاریخ و فرهنگ این استان به جهانیان را فراهم می‌کنند.
عزیزی در ادامه یکی از چالش‌های اصلی در حوزه مدیریت میراث فرهنگی را نبود هماهنگی میان دستگاه‌ها دانست و افزود: متأسفانه در بسیاری از استان‌ها شوراهای متعدد تشکیل می‌شود اما اکثرشان خروجیعملی ندارند. موفقیت شورا تنها زمانی حاصل می‌شود که بر پایه گفت‌وگو، همکاری، برنامه‌محوری و مشارکت واقعی شکل بگیرد.
این مسئول توضیح داد: از سال ۱۳۸۲ که فعالیت خود را در زمینه ثبت جهانی آثار فرهنگی آغاز کردم، همواره شاهد بوده‌ام که موفقیت بدون همفکری و مشارکت ممکن نیست و شوراهای موفق از ترکیب نهادهای دولتی، مردم محلی و بخش خصوصی بهره برده‌اند.وی تاکید کرد: علاوه بر مشارکت و همفکری برنامه‌ریزی دقیق و اولویت‌بندی پروژه‌ها برای اهداف از پیش تعیین شده هم بسیار اهمیت دارد. هیچ اقدام موثری بدون برنامه مشخص به نتیجه نمی‌رسد. شورا باید بداند که چه پروژه‌هایی در اولویت هستند و منابع باید به صورت هدفمند تخصیص یابند.
عزیزی به کاخ مروارید به عنوان نمونه‌ای از پروژه‌های اولویت‌دار استان اشاره کرد و گفت: این کاخ می‌تواند نقطه شروعی برای اجرای پروژه‌های مشترک دستگاه‌ها باشد. با برنامه‌ریزی درست می‌توان فعالیت‌های متنوع میراث فرهنگی، گردشگری و توسعه شهری را در یک مسیر هماهنگ پیش برد و در این مسیر فراموش نکنیم وظایف میراث فرهنگی صرفاً بر عهده وزارتخانه نیست. بسیاری از اقدامات نیازمند همکاری نهادهایی مانند شهرداری‌ها، بنیاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی و بخش خصوصی است. مدیرکل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی کشور در ادامه به نقش جامعه محلی در حفاظت و توسعه گردشگری اشاره کرد و گفت: تجربه‌های مختلف نشان می‌دهد که هر جا مردم در تصمیم‌گیری و اجرا مشارکت داشته‌اند، نتایج چشمگیرتر و ماندگارتر بوده است که البته این مشارکت نباید صوری باشد. آنها باید در فرآیندهای اجرایی شریک باشند و نه فقط شنونده. میراث فرهنگی متعلق به مردم است لذا باید در این عرصه احساس مالکیت کنند.
وی تصریح کرد: خوشبختانه در این استان بستر اجتماعی لازم برای مشارکت واقعی وجود دارد. البرز با وجود تنوع قومی و فرهنگی، هنوز ارزش‌های اجتماعی خود را حفظ کرده و می‌تواند به الگویی موفق برای مشارکت مردم در توسعه گردشگری تبدیل شود.
مدیرکل پایگاه‌های میراث‌ملی و جهانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به ضرورت تعریف برند گردشگری استان البرز اظهارکرد: با وجود طبیعت بکر، آثار تاریخی ارزشمند و موقعیت جغرافیایی ممتاز، البرز هنوز جایگاه واقعی خود را در نقشه گردشگری ایران پیدا نکرده است. تعریف یک برند گردشگری می‌تواند باعث تثبیت جایگاه استان در سطح ملی و بین‌المللی شود.
این مسئول اضافه کرد: همچنین زیرساخت‌های اقامتی و خدماتی فعلی استان پاسخگوی حجم بالای گردشگران نیست. هر آخر هفته، هزاران گردشگر به محور چالوس و مناطق طبیعی استان مراجعه می‌کنند، اما کمبود امکانات تهدیدی برای تجربه گردشگری و حفاظت از میراث فرهنگی است. ایجاد زیرساخت‌های مناسب، نه تنها به رونق اقتصادی کمک می‌کند، بلکه از تخریب منابع طبیعی و تاریخی نیز جلوگیری می‌کند.عزیزی یادآور شد: مسیر رسیدن به این اهداف آسان نیست، اما دستیابی امکان‌پذیر است. با کار گروهی، استمرار و نگاه بلندمدت می‌توان از ظرفیت‌های البرز حداکثر بهره را برد و ظرفیت‌های تاریخی و گردشگری البرز را به نمادی از احیای هویت فرهنگی و توسعه گردشگری پایدار تبدیل کرد.