پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز از پیگیری برای ثبت ملی جاده چالوس خبر داد و گفت: به طور قطع این امر یکی از مهم‌ترین اقدامات در دستور کار میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز به شمار می‌آید.
مهناز طاهری معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز یکی از مهم‌ترین اقدامات این اداره‌کل را تعیین حریم آثار تاریخی بیان می‌کند و تحقق 100 درصدی این امر را مستلزم تامین اعتبار مورد نیاز می‌داند. با توجه به اینکه پدیده زمین‌خواری، تصرف و تغییر کاربری اراضی به سبب ارزش افزوده بالا زمین در استان البرز رواج داشته، متاسفانه طبق اظهارات فعالان عرصه میراث فرهنگی البرز شاهد بروز چنین مشکلات و تخلفاتی در حوزه محوطه‌های باستانی و میراث فرهنگی نیز هستیم. افراد سوجویی که نه تنها در تصرف اراضی ملی نقش موثری دارند بلکه با اقدمات خارج از حیطه قانون به نوعی درصدد هستند تمدن 12 هزار ساله این منطقه را به تباهی کشانده و با دخل و تصرف در این محوطه‌های باستانی زمینه نابودی تاریخ دیرینه این مرز و بوم را فراهم کنند.
مهم‌ترین محورهای سخنان مهناز طاهری معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز در این گفت‌وگو از این قرار است.
• تعیین حریم محوطه‌های باستانی البرز انجام می‌شود.
• 456 اثر باستانی در البرز شناسایی شده است.
• درخت اورس با عمر 2500 ساله خود قدیمی‌ترین اثر طبیعی البرز است.
• موزه باستان شناسی در استان البرز وجود ندارد.
• 6 هزار قلم شی باستانی در استان البرز شناسایی شده است.
• مرمت آثار باستانی مذهبی و غیرمذهبی البرز انجام می‌شود.
• از تغییر کاربری محوطه‌های باستانی و تپه‌خواری در البرز جلوگیری می‌شود.
آن‌چه می‌خوانید گفت‌وگوی تسنیم با معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز است.
در راستای فرهنگسازی حفظ میراث فرهنگی استان چه برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است؟
طاهری: خبرنگاران و اصحاب رسانه استان البرز به نوعی بازوی راست میراث فرهنگی در راستای ترویج فرهنگ حفظ و نگهداری از میراث فرهنگی به شمار می‌آیند که خوشبختانه این مهم توسط فعالان عرصه خبر در استان البرز به خوبی اجرایی شده است.
چه اقداماتی در بخش معاونت میراث فرهنگی انجام می‌شود؟
طاهری: این حوزه از چند تخصص و بخش پراهمیت و ویژه برخوردار است؛ تعیین حریم محوطه‌های باستانی از جمله امور مهمی است که مدنظر این معاونت اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار دارد. بعد از تعیین حریم آثارباستانی این مهم در شورای ثبت استان بررسی و در صورت تایید به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تصویب ارائه می‌شود تا از لحاظ قانونی بتوان آثار را حفاظت و مانع تجاوز به این حرائم شد. به طور قطع یکی از مهم‌ترین اقدامات اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز تعیین حریم آثار تاریخی است، بودجه استانی این امر تائید شده و تنها منتظر بودجه ملی هستیم تا اقدامات قانونی پیرو این مهم را انجام دهیم.
چه تعداد آثار باستانی شناسایی شده در استان البرز وجود دارد؟
طاهری: 465 اثر در استان البرز شناسایی شده که بیشتر این آثار تاریخی است و تا کنون 246 اثر به ثبت ملی رسیده است.
قدیمی‌ترین اثر طبیعی البرز چیست؟
طاهری: درخت اورس که حدود 2500 سال عمر دارد و در ارتفاع 2600 متری به حیات خود ادامه می‌دهد از جمله قدیمی‌ترین آثار طبیعی این منطقه بشمار می‌آید. این درخت تاریخی و تنومند در استان البرز و در ضلع جنوب شرقی روستای شهرستانک قرار گرفته که یکی از درختان قدیمی و تاریخی جهان نیز محسوب می‌شود.
فقدان موزه باستان‌شناسی چه پیامدهایی را برای البرز به همراه دارد؟
طاهری: از دیگر حوزه‌هایی که دغدغه‌های ما را نیز در بردارد حوزه باستان‌شناسی و عدم وجود موزه مناسب برای به نمایش گذاشتن این آثار است، با توجه به اینکه از لحاظ تقسیم کشوری تحت عنوان استان البرز مستقل شده‌ایم اما البرز از لحاظ فرهنگ باستان شناسی به عنوان فلات مرکزی دنباله استان قزوین و به نوعی مرکز فرهنگی سیلک بوده است. این منطقه یکی از مراکز مهم حوزه‌های باستان‌شناسی و فرهنگی برای پژوهش محسوب می‌شود، استان البرز محوطه‌های مهمی نظیر تپه خوروین، تپه ازبکی و اسماعیل‌آباد را در خود جای داده اما متاسفانه موزه باستان شناسی در این منطقه وجود ندارد که این امر سبب شده مردم و شهروندان کمتر نسبت تمدن و تاریخ کشور و محل زندگی خود شناخت داشته باشند و به راحتی از مقابل آثار باستانی و تمدن چندین هزارساله خود عبور کنند.
در بخش تغییر کاربری اراضی، وضعیت محوطه‌‌های باستانی البرز به چه نحوی است؟
طاهری: در حوزه محوطه‌های تاریخی و باستانی تغییر کاربری‌هایی در دولت قبلی صورت گرفته و تبدیل به معضل بزرگی شده است که مشکلات عدید‌ه‌ای را ایجاد کرده و پرونده‌های حقوقی زیادی در این بین داریم. متاسفانه عرصه برخی از تپه‌های مذکور قطعه‌بندی و به فروش رسیده بود و گاه در این منطقه شاهد تپه‌خواری از سوی افراد خاطی بوده‌ایم که خوشبختانه مانع از انجام این امور شدیم، باید به این نکته نیز اذعان داشت که ساخت‌و‌ ساز در این مناطق ممنوع و تنها کشاورزی سطحی مجاز است که باید با نظارت میراث صورت گیرد. متاسفانه دخل و تصرف‌هایی در حرائم تپه‌های باستانی راشته واقع در محدوده ماهدشت کرج در گذشته صورت گرفته بود، به طور قطع در گذشته این دو تپه تاریخی در قالب یک تپه بودند اما بر اثر برخی اقدامات توسط افرا سودجو به این شکل در آمده است. ثبت اضطراری و تعیین حریم این محوطه صورت گرفته که باید در شورای تعیین حریم و ثبت استان مورد بررسی قرار گیرد. از طرفی میراث فرهنگی توانایی و قدرت مالی برای تملک کلیه این محوطه‌ها را ندارد که در این راستا باید دستگاه‌های حاکمیتی وارد عرصه شوند.
اقدامات معاونت میراث فرهنگی البرز در حوزه مرمت آثار باستانی چگونه بوده است؟
طاهری: در حوزه باستان‌شناسی مرمت آثار تاریخی به دو دسته مذهبی و غیر مذهبی تقسیم می‌شود که حسینیه، مساجد و امامزادگان آثار تاریخی مذهبی؛ کاروانسرا، پل و غیره از جمله آثار تاریخی غیرمذهبی هستند. همه ساله با توجه به بودجه‌ ملی و استانی برنامه‌ریزی در راستای مرمت آثار باستانی بر اساس اولویت صورت می‌گیرد که تا کنون اقدامات خوبی در این بخش به وقوع پیوسته است.
چه تعداد آثار و اشیا باستانی شناسایی شده در استان البرز وجود دارد؟
طاهری: در حال حاضر 6 هزار قلم شی باستانی در استان البرز شناسایی، در گنجینه‌ای نگهداری و توسط یگان حفاظت از آن‌ها مراقبت می‌شود از طرفی فقدان موزه مشکلات عدیده‌ای را در این بخش به همراه داشته است.
تا کنون موردی در رابطه با قاچاق آثار باستانی در البرز گزار شده است؟
طاهری: مواردی از این دست در استان البرز همانند دیگر نقاط کشور رخ داده که مقابله با این مهم صورت گرفته است. در این بخش اشیا و اموال قاچاق شده توقیف و اقدامات لازم برای تعیین تقلب و یا اصل بودن از طریق کارشناسان و کاوشگران باستان شناس انجام می‌گیرد.
در رابطه با ثبت جهانی تپه ازبکی چه اقداماتی انجام گرفته است؟
طاهری: درصدد ثبت جهانی اثر تپه باستانی ازبکی هستیم، اقدامات لازم در راستای تهیه طرح جامع این تپه باستانی صورت گرفته است چرا که برای ثبت جهانی یک اثر باستانی در وهله نخست باید نسبت به تهیه طرح جامع آن اقدام کرد.
برنامه میراث فرهنگی استان البرز در رابطه با ثبت ملی محور کرج- چالوس چیست؟
طاهری: بله، ثبت محور کرج - چالوس به عنوان میراث طبیعی از جمله اقداماتی است که باید انجام شود و رایزنی‌های لازم در این‌باره باید توسط دو استان البرز و مازنداران صورت گیرد؛ به طور قطع این امر یکی از مهم‌ترین اقدامات در دستور کار میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز به شمار می‌آید.





منبع: تسنیم