پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

تکدی‌گری این روزها در پایانه‌ها، مراکز خرید، پیاده‌روی خیابان‌های پرتردد و بوستان‌های کرج بدون هراس از پلیس و شهرداری، رونق خوبی دارد و روزبه‌روز بر فعالان این حوزه افزوده می‌شود.
تکدی‌گری به عنوان یک معضل و حتی جرم اجتماعی شناخته شده است و در بسیاری از شهرهای کشور برنامه‌هایی برای مقابله با آن اجرا می‌شود.در کرج نیز هرچند برخی مواقع مصاحبه‌ها و اظهارنظرهایی درباره لزوم برخورد با پدیده تکدی‌گری در رسانه‌ها منتشر می‌شود اما آنچه از ظاهر شهر مشاهده می‌شود حاکی از این است که زور متکدیان به قانون و شهرداری و شورای شهر می‌چربد. جالب است که حتی انتشار اخباری مبنی بر میلیونر یا میلیاردر بودن بسیاری از باندهای تکدی‌گری در کشور از جمله کرج، تاثیر اندکی در کمک مردم به متکدیان دارد و متاسفانه متکدیان همچنان از پشتوانه حمایت بخشی از مردم جامعه برخوردارند. چراکه از نظر کارشناسان مسائل اجتماعی، میزان تکدی‌گری در جامعه نیز مانند تمام فعالیت‌های اقتصادی از اصل "عرضه و تقاضا" پیروی می‌کند. بنابراین فعالیت روزافزون متکدیان نشان می‌دهد که تکدی‌گری هنوز هم در جامعه ما بازار و مشتریان خوب و ثابتی دارد.
ساماندهی 89 متکدی در دو سال!
خرداد 1389 بود که یکی از مدیران کمیته امداد امام خمینی غرب استان تهران اعلام کرد: "95 درصد متکدیان کرج بی‌نیازند و از سایر شهرستان‌ها به کرج مهاجرت کرده‌اند."
به گفته وی ستاد ساماندهی آسیب‌های اجتماعی از فرمانداری و سایر نهادها و گروه‌ها در شهر کرج تشکیل شد که متولی اصلی در این زمینه فرمانداری کرج بود. با گذشت کمتر از دو سال از انتشار خبر تشکیل این ستاد، خبر دیگری به نقل از یکی از مقامات شهری کرج در فروردین 1391 منتشر شد مبنی بر اینکه "با اجرای طرح ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در مجموع 89 نفر از متکدیان از نقاط مختلف کلانشهر کرج جمع آوری شدند... از این تعداد 54 درصد اتباع کشورهای همسایه شرقی بودند... از تعداد کل متکدیان جمع آوری شده، 91 درصد سالم، چهاردرصد دارای مشکلات جسمی و پنج درصد معتاد بودند... از تعداد کل افراد جمع‌آوری شده 40 درصد زیر سن قانونی بودند." انتشار این آمار نشان داد که طی دو سال فقط 89 متکدی ساماندهی شده‌اند. هرچند این اقدام در جای خود قابل تقدیر است اما نگاهی به سطح شهر کرج نشان می‌دهد که صدها متکدی همچنان به کار خود ادامه می‌دهند. حتی این احتمال وجود دارد که 89 نفری که در سال 91 ساماندهی شدند نیز مجددا به سطح شهر بازگشته و مشغول تکدی‌گری باشند.
نهادهایی که به یکدیگر پاس می‌دهند
آبان‌ماه سال 1391 نیز معاون وقت خدمات شهر شهرداری کرج اعلام کرد: "بیشتر متکدیان کرج از اتباع بیگانه هستند که باید به کشورهای خود بازگردانده شوند... شهرداری در بحث متکدیان صرفا مسوولیت جمع‌آوری آنان را بر عهده دارد و اسکان و ساماندهی این افراد توسط دیگر دستگاه ها انجام می‌شود.... برای متکدیان داخلی باید تدابیر ویژه‌ای اندیشیده شده و شرایطی ایجاد شود که تعدادو فعالیت آنان درکرج کاسته شود." آنچه مقابله با تکدی‌گری به عنوان یک معضل و جرم اجتماعی را سخت و پیچیده می‌کند، نبود مدیریت واحد شهری است. چراکه چندین نهاد به طور همزمان مسئولیت ساماندهی معضلات اجتماعی از جمله تکدی‌گری را بر عهده دارند اما در عرصه عمل، وظایف را به گردن یکدیگر می‌اندازند. از جمله معاون وقت شهرداری کرج که در مصاحبه فوق گفته بود: "بهزیستی و کمیته امداد باید برنامه‌های مناسبی را برای ساماندهی متکدیان کرج که توسط شهرداری جمع‌آوری می‌شوند اجرا کنند تا کرج از وجود متکدیان پاک شود.... متکدیان علاوه بر نازیبا کردن چهره شهر، تاثیر منفی بر سلامت روانی شهروندان دارند؛ به همین دلیل ساماندهی آنان باید به صورت جدی‌تر توسط دستگاه‌های مسئول دنبال شود... شهرداری کرج برای جمع‌آوری تمام متکدیان آماده است اما باید این افراد پس از جمع‌آوری به حال خود رها نشوند."
معضلی به نام "بازگشت متکدیان"
بازگشت متکدیان به شهر و ادامه تکدی‌گری از جمله معضلاتی است که در کلان‌شهرهای دیگر از جمله تهران نیز نسبت به وجود آن هشدار داده شده است و کارشناسان معتقدند باید نهاد مشخصی وظیفه نظارت بر عدم بازگشت متکدیان ساماندهی شده به سطح شهر را بر عهده داشته باشد. در همین باره می‌توان از تجربیات نهادهای شهری کلان‌شهرهای دیگر استفاده کرد و نظرات کارشناسی آنها را البته پس از انطباق با شرایط کلان‌شهر کرج به کار گرفت. به طور مثال مرتضی طلایی عضو شورای شهر تهران در پاسخ به اینکه چگونه چهره شهر تهران در ایام برگزاری برخی اجلاس مهم منطقه‌ای یا بین‌المللی از آسیب‌های اجتماعی پاک شد، اما اکنون متکدیان و آسیب‌دیدگان اجتماعی دوباره به سطح شهر بازگشته‌اند؟ گفته است:"در ایام اجلاس خاص، تمامی دستگاه‌های مربوطه دست به دست هم داده و متکدیان و آسیب‌دیدگان اجتماعی را نگه داشتند؛ اما پس از این ایام آنها دوباره رها شده‌اند، چراکه فرایند ساماندهی به صورت کامل اجرا نشد و اگر کسی مدعی ساماندهی کامل این افراد شده، تعارف کرده است!" طلایی اعتقاد دارد چرخه ساماندهی آسیب‌های اجتماعی در کشور ما معیوب است. وی گفته است:" هنگامی که در پلیس خدمت می‌کردیم، عده‌ای معتقد بودند که پلیس در بحث معتادان کم‌کاری و کوتاهی می‌کند؛ در آن زمان اعلام کردیم که پلیس ظرف 48 ساعت می‌تواند 5هزار معتاد را از سطح شهر جمع‌آوری کند؛ اما کدام دستگاه این افراد را تحویل خواهد گرفت؟! اینجا بود که همه عقب‌نشینی کردند!"
باز هم