طرح تحول سلامت چگونه هزینه ها را کاهش داد؟
سپیدارآنلاین: گروه گزارش
بالا بودن سهم هزینه های پرداختی مردم در حوزه سلامت یکی از مهمترین چالش ها در حوزه بهداشتی و درمانی کشور بوده است که فشار سنگینی را بر دوش مردم و به خصوص اقشار نیازمند کشور وارد کرده است .
در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی متوسط پرداختی های مردم جهان ۱۸ تا ۲۴ درصد است این رقم در کشور ما نزدیک به ۶۰ درصد بوده است. در این شرایط با اجرای طرح تحول سلامت از سال ۹۳ و بر اساس آمارهای رسمی این رقم هم اکنون به زیر ۴۰ درصد رسیده است و بر اساس قانون باید به ۳۰ درصد برسد. در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی متوسط پرداختی های مردم جهان ۱۸ تا ۲۴ درصد است این رقم در کشور ما نزدیک به ۶۰ درصد بوده است. در این شرایط با اجرای طرح تحول سلامت از سال ۹۳ و بر اساس آمارهای رسمی این رقم هم اکنون به زیر ۴۰ درصد رسیده است و بر اساس قانون باید به ۳۰ درصد برسد.
کاهش هزینه داروهای وارداتی
کمبود دارو و بالا بودن هزینههای دارو دو مشکل بزرگ برای تامین اقلام داروئی در سالهای گذشته بوده ست که با اجرای طرح تحول سلامت حل شده است. در واقع در سالهای گذشته با وجود نیاز بیماران خاص به خرید داروها با قیمت های بالا؛ با کمبود دارو مواجه بودیم، اما بر اساس گزارشهای وزارت بهداشت این مشکل حل شدهاست و دارو به میزان کافی در کشور وجود دارد. در حال حاضر ۹۵درصد داروها در ایران تولید داخل است و به بیش از ۴۰ کشور دنیا صادرات دارو و تجهیزات پزشکی انجام میشود و این مساله باعث کاهش چشمگیر هزینه تامین دارو برای بیماران شده است و از سویی دیگر فرصتهای اشتغالزایی داخلی را نیز فراهم کرده است. کارشناسان با بیان اینکه تامین دارو در داخل کشور باعث خودکفایی کشور است میگویند کاهش نیاز به واردات دارو موجب جلوگیری از خروج ارز از کشور میشود و درواقع می توان گفت با یک تیر دو نشان زده میشود. از سویی دیگر قیمت تجهیزات پزشکی و داروهای وارداتی نیز در این مدت ۳۰ درصد کاهش داشته است و بر این اساس شاهد صرفه جویی حداقل ۵۰۰ میلیون دلاری در مقایسه با سه سال قبل بوده ایم.
کاهش دریافتیهای نامتعارف
بالا بودن هزینه درمان در مراکز و مطبهای خصوصی یکی از مشکلاتی بود که هزینه بیماران را به شدت افزایش میداد. در واقع حضور پزشکان خبره در بیمارستانها و مراکز خصوصی و کمبود پزشک در بیمارستانهای دولتی باعث مهاجرت بیماران به مراکز خصوصی میشد و این مساله بار سنگینی به دوش بیماران میگذاشت. گزارشها نشان می دهد پیش از اجرای طرح تحول سلامت ۱۸ درصد پزشکان متخصص در بیمارستان های دولتی و مابقی در مطب های خصوصی فعالیت می کردند اما امروز این آمار به ۵۱ درصد رسیده است. از سویی دیگر افزایش حضور پزشکان مقیم در بیمارستانهای دولتی موجب شده تا رسیدگی به کار بیماران در کمترین زمان ممکن امکان پذیر باشد. احمد همتی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس پیش از این در این باره به پایگاه اطلاع رسانی دولت گفته بود: با اجرای این طرح تعیین تکلیف بیماران توسط متخصص مربوط در بخش اورژانس در حداقل زمان ممکن انجام میشود و این مساله کاهش هزینه و زمان بیماران را در پی داشته است. همزمان با افزایش حضور پزشکان در بیمارستان های دولتی معضل دریافتیهای نامتعارف نیز که پیش از این یکی از چالشهای بزرگ در بخش سلامت کشور بود با کاهش چشمگیر روبه رو بوده است.
توجه ویژه به تامین سلامت مردم
تامین سلامت یکی از مهمترین وظایف دولت ها در برابر مردم است؛ اما این وظیفه مهم و قانونی در سالهای گذشته به دلیل سهم اندک بخش درمان از کیک بودجه کشور کمتر مورد توجه قرار گرفت. در این شرایط وزارت بهداشت توانست مطالبات بخش سلامت را که از مدتها پیش در برنامههای بالادستی کشور لحاظ شده و اجرایی نشده بود را نقد کند. شاهرخ رامین، استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی دولت با بیان این مطلب و با اشاره به عملکرد مثبت وزارت بهداشت در خصوص دریافت اعتبارات برای حوزه سلامت میگوید: وزارت بهداشت دولت تدبیر و امید توانست منابع مالی را که در برنامه پنجم توسعه و برای سلامت تخصیص داده شده بود و سالیان سال بود که پرداخت نمیشد را نقد کند. این اقدامات در شرایطی است که در حال حاضر رتبه ایران از لحاظ اختصاص بودجه نظام سلامت از بین ۱۹۰ کشور با ۳۳ پله رشد به ۱۲۰ رسیده است که نشان دهنده اهمیت به بخش سلامت در کشور است. وزیر بهداشت و درمان پیش ازاین با اشاره به محدودیتهای دولت برای تامین منابع مالی در حوزه بهداشت گفته بود: با وجود تمام محدودیتهایی که به لحاظ اختصاص اعتبار برای دولت وجود داشت، ۸۱ درصد برای کاهش پرداخت هزینه از جیب مردم، ۱۱ درصد به پزشکان، هشت درصد برای کارکنان و بخش قابل توجهی نیز به توسعه زیرساختها اختصاص پیدا کرده است.
نزدیک شدن به استانداردهای جهانی
با اجرای طرح تحول سلامت در مدت یکسال، پرداختی های مردم در حوزه بهداشت از حدود ۵۸ درصد به زیر ۴۰ درصد رسیده است. کارشناسان با اشاره به اینکه در ۲۰ سال گذشته، هزینه های پرداختی مردم در حوزه سلامت بالا بوده و این مساله با استانداردهای جهانی همخوانی نداشته معتقدند در حال حاضر به استانداردهای جهانی نزدیک شدهایم. بر اساس آمارهای وزارت بهداشت با اجرای طرح تحول سلامت هزینههای پرداختی توسط مردم حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان کاهش داشته است و این مبلغ توسط دولت و بیمه ها پرداخت شده است.
احیای مجدد مراکز بهداشتی در مناطق محروم
در کنار کاهش هزینهها، توسعه زیر ساخت ها نیز یکی از اهداف مهم طرح تحول سلامت بوده است که به باور کارشناسان محقق شده است. به گفته آنها احیای مجدد مراکز بهداشتی درمانی به ویژه در مناطق محروم و افزایش تعداد خانه های بهداشت تحولی بزرگ در حوزه سلامت و درمان بوده است و هزینههای پرداختی از جیب مردم کاهش یافته است. بر اساس آمارها در دولت یازدهم حدود ۲۱ هزار تخت بیمارستانی به ظرفیت مراکز درمانی سراسر کشور اضافه شده است که بیش از ۱۰ برابر سایر دولت ها بوده است. کارشناسان حوزه سلامت معتقدند طرح تحول سلامت عدالت در دسترسی به خدمات و ارتقای کیفیت خدمات درمانی و کاهش هزینههای مردم و افزایش رضایتمندی آنها را در پی داشته است. با کاهش هزینههای درمان و همچنین افزایش دسترسی به دارو در کشور هم اکنون بسیاری از نیازهای محسوس بیماران و همراهانشان برآورده شده و این مساله رضایت آنها را در پی داشته است .