پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

رمضان ماه رسیدن به امنیت روحی و روانی است زیرا در این ماه پر برکت دل ها به هم نزدیکتر می شود و موج مهربانی در بین مردم شکل می گیرد و آرامش اجتماعی که در این ماه بوجود می آید را همه در جامعه حس می کنند و مشهود است.
ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای خودسازی و تلاش برای رسیدن آرامش پایدار است که باید به شایستگی از آن استفاده کرد. ماه مهمانی خدا فرصتی مغتنم برای خود مراقبتی از خود و جامعه است. روزه برای سلامت روان مفید است و موجب افزایش خودباوری، اعتماد به نفس و تقویت اراده می‏شود و توان و مقاومت افراد را در برابر مشکلات و ناملایمات زندگی را بیشتر می‏کند. نقش روزه در سلامتیِ روان و طهارت روح، به مراتب بیشتر از نقش آن در سلامتی جسم است، زیرا گرفتن روزه موجب کاهش بیماری‏ های روانی می شود. ماه مبارک رمضان تمرینی برای نه گفتن در مقابل خواسته های نفسانی و غیر معقول خود و دیگران است. ماه رمضان، بهار قرآن است و قلب و روح و رفتار انسان ها تحت تاثیر ارزش ها و باورهای دینی است. ماه رمضان و روزه داری در ابعاد فردی و اجتماعی دارای کارکردهایی چون افزایش صبر، بردباری و افزایش بهداشت روانی را در جامعه است. در روزه داری فرهنگ صبر، شکیبایی و استقامت در میان افراد جامعه شکل می گیرد که این موجب تلطیف عواطف و مهربان شدن افراد با هم در اجتماع مومنان می شود که این روند در ماه های دیگر سال کمتر دیده می شود.روانشناسان معتقدند که روزه به عنوان یکی از مناسک مذهبی در کنار اثرات مثبتی که بر سلامت جسمانی دارد، برای سلامت روانی نیز بسیارمفید است چون در اثر روزه، اعتماد و آسایش خاطر برای انسان بوجود می آید.
روزه ، آرامش و انسجام آفرینی
ناصر حاجیان مطلق روانپزشک می گوید: در اثر روزه، اعتماد و آسایش خاطر برای انسان بوجود می آید، زیرا انسان درک می کند که با روزه داری با خدای جهان و آفریننده خود رابطه پیدا کرده و از این روش به آرامش و رضایت دلنشینی دست پیدا می یابد. وی بیان داشت: روزه داری و توجه به امور معنو ی موجب کاهش میزان اختلالات روانی در جامعه می شود زیرا بهداشت روان و سلامت روان یکی از مهمترین نیازهای بشر در عصر معاصر است تا از طریق آن به سلامت جسمی خویش دست پیدا کند. وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین اهداف دین اسلام تهذیب درونی انسان و همنوایی او با ارزشها، هنجارها و قوانین اجتماعی است، خاطرنشان کرد: روزه به عنوان یکی از ارکان دین تاثیر بسیار زیادی در سازندگی انسان و پیوند و همبستگی افراد جامعه ایفا می کند. وی به کارکردهای اجتماعی و جامعه شناختی روزه در جامعه پرداخت و افزود: نخستین تاثیر اجتماعی روزه، بازسازی روابط افراد جامعه و کاهش آسیب ها و انحراف های اجتماعی است. حاجیان مطلق تصریح کرد: ماه مبارک رمضان گروه های مختلف اجتماعی را به هم نزدیک کرده و به انسجام اجتماعی می رساند و سطح همفکری و انسجام اجتماعی را در سازمانهای دینی از جمله مساجد را افزایش می دهد. وی یادآورشد: روزه در رفتارهای خانواده نظیر نوع رابطه والدین با فرزندان و زن و شوهر با یکدیگر نیز تاثیرگذار است و ماه رمضان علاوه بر تاثیرهای اجتماعی، تاثیرهای فردی فراوانی نیز دارد .وی اضافه کرد: روزه یکی از موهبت های الهی است تا انسان ها به واسطه آن به خود سازی و تزکیه روح و جسم بپردازند و از پیامدهای اضطراب، افسردگی و خودکشی در امان بمانند.
رمضان و نقش پیشگیرانه آن در کاهش آسیب های اجتماعی
خدیجه نوروزی که روانشناس است نیز از ماه مبارک رمضان به عنوان یک فرصت برای خودسازی یاد کرد و افزود: رمضان نقش پیشگیرانه در کاهش آسیب های اجتماعی نیز دارد.وی بیان داشت: کارشناسان دادگستری و نیروی انتظامی عنوان می کنند که در ماه مبارک رمضان در بسیاری از موضوعات اجتماعی شاهد کاهش جرایم هستیم.وی این کاهش جرایم را گویای ایجاد یک نوع مصونیت و بازدارندگی به دلیل ماه مبارک رمضان در جامعه ذکر کرد.وی خاطرنشان کرد: روزه گرفتن یک تمرین برای مبارزه با نفس و راهی است که انسان خود را کنترل کند و وقتی انسان خود را کنترل کند، فطرت پاک او بیدار می شود.نوروزی با اشاره به اینکه رفتار انسان در ماه مبارک رمضان تحت تاثیر باورها و ارزش های دینی قرار دارد، یادآور شد: کارها و رفتارهای خیرخواهانه ای که در این ماه انجام می شود حکایت از این موضوع مهم دارد.وی بزرگترین کارکرد ماه مبار رمضان را در توکل به خداوند ، حاکم شدن مسائل ایمانی در زندگی برشمرد و ادامه داد: در این ماه انسان به آرامش به آرامش می رسد و این آرامش بزرگترین کارکردی است که ماه رمضان برای انسان ها به ارمغان می آورد.
** خودسازی ، بزرگترین درس ماه رمضان یونس جاوید نسب از دیگر روانشناسان گفت: بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازی است؛ اوّلین و مهم ترین قدمِ خودسازی هم این است که انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادی نگاه کند.وی به آثار تربیتی اجتماعی روزه اشاره کرد و افزود: روزه از جمله عباداتی است که کارکردهای اجتماعی و تربیتی ارزنده ای برای انسان دارد.وی بیان داشت: تمرین برای تقوا و پاکدامنی مهمترین اثرتربیتی روزه است چرا که اگر فردی بخواهد درهرچیزی خبره و توانمند شود نیاز به تمرین دارد که اگر نتواند آن را انجام دهد موفق نخواهد شد.وی خاطرنشان کرد: انسان برای اینکه بتواند در طول سال روح تقوا را درخود نهادینه کند و در مقابل گناه مقاومت داشته باشد ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای تمرین تقوا است.وی یادآورشد: در ماه مبارک رمضان افراد یاد می‌گیرند برای ماه‌های آینده آگاهی بیشتری کسب کنند و این تمرین تقوا مسیر دوری از گناه را برای انسان هموار می‌سازد.وی افزود: از دیگر اثرات تربیتی اجتماعی ماه مبارک رمضان فرصت خودسازی وخودشناسی است که انسان با مراجعه به درون خود ونوعی حسابرسی از اعمال و رفتار خود می تواند عیوب خود را شناسایی و در مسیر اصلاح آنها بکوشد که این امر بزرگترین نعمت در ماه مبارک رمضان می باشد.این روانشناس ادامه داد: انسان باید روی اعمال خود دقت نظر داشته باشد و از فرصتهایی همچون ماه رمضان برای تربیت نفس خود استفاده کند.جاوید نسب عنوان کرد: در برخی برهه‌های زمان بیشتر کجروی های اجتماعی زمینه‌ای برای ظهور و بروز پیدا می‌کنند و سبب می‌شود دزدی، جنایت، خیانت و ...در جامعه صورت گیرد که خوشبختانه به جهت فضای معنوی ماه مبارک رمضان مردم انگیزه کمتری برای گناه پیدا می‌کنند و وقوع درصدی از جرائم در ماه مبارک رمضان کاهش می یابد.وی گفت: حتی افرادی که کج رو و ناهنجارند سعی می‌کنند خود را با این شرایط وفق دهند و کمتر به دنبال کارهای خلاف بروند که اگر این روحیه معنوی در جامعه وجود داشته و حفظ شود خواه‌ ناخواه تاثیربسزایی درعملکرد افراد خواهد گذاشت.وی با بیان اینکه ماه مبارک رمضان وروزه فرصت مناسبی است که جامعه تنفس پیدا کرده و سطح ناهنجاری‌ها کاهش پیدا کند و کج روی‌ها کنترل شود، اضافه کرد: روزه یک تقوای عمومی و اجتماعی است که وقتی همه روزه می‌گیرند این تقوای عمومی در جامعه حاکم می‌شود.وی تصریح کرد: مردم در ماه مبارک رمضان نسبت به هم درک متقابل پیدا کرده و مهربان می‌شوند و این امر یکی از اثرات تربیتی ماه رمضان است که دلها را به هم نزدیک می کند و رعایت حقوق شهروندی بیشتر می شود.جاوید نسب یادآور شد: روزه یک لذت شادمانی برای مؤمنین ایجاد می‌کند که نباید از اثرات آن غفلت کند با توجه به اینکه جامعه همواره دچار تنش و گرفتاریست این رمضان فرصتی است که با ایجاد محبت و دوست داشتن می‌توان درک متقابل را در افراد افزایش داد و حس بدگمانی و کدورت را از بین برد.وی اظهار داشت: انسان همواره باید از تمامی فرصتهای معنوی ماه مبارک رمضان برای تربیت نفس و خودسازی خود استفاده کند زیرا بهره مندی ازاین ماه برای انسان همیشه ممکن نخواهد بود.وی با اشاره به اینکه نهادینه کردن فرهنگ خودسازی از ضرورت های زندگی اجتماعی است که انسان ها باید به آن توجه کنند، عنوان کرد: این فرهنگ سازی از بستر رمضان می گذرد که می تواند آسیب های اجتماعی را از جامعه دور کند.وی یادآور شد: برای رسیدن به جامعه ای عاری از ناهنجاری ها و آسیب ها باید از ظرفیت های ارتباطی در جامعه استفاده کرد.این روانشناس البرزی تصریح کرد: باید از فضای مجازی و سایر فناوری های نوین برای تبلیغ باورها و اعتقادات در بین افراد جامعه به ویژه نوجوانان و جوانان بهره گرفت.جاوید نسب با اشاره به اینکه برخی ناهنجاری ها به نوع کارکرد نظام های اجتماعی برمی گردد، ادامه داد: کاهش بسیاری از آسیب ها و مشکلات در جامعه بستگی به عملکرد درست نهادها به وظایفشان و همچنین خودمراقبتی خود افراد دارد. وی یکی از آثار ارزشمند ماه مبارک رمضان را در بخش بازنگری در رفتارها ذکر کرد.وی از بهداشت روان و سلامت روان به عنوان یکی از مهمترین نیازهای بشر در عصر معاصر یاد کرد تا به واسطه آن به سلامت جسمی و روحی خویش نیز دست پیدا کنند.وی یکی از مهمترین اهداف دین اسلام را نیز تهذیب درونی انسان و همنوایی بیرونی او با ارزشها، هنجارها و قوانین اجتماعی دانست که دراین راستا روزه به عنوان یکی از ارکان دین تاثیر بسیار زیادی در سازندگی انسان و پیوند و همبستگی افراد جامعه ایفا می کند.
روزه و خودسازی در مدارس البرز
مدیر کل آموزش و پرورش البرز هم در این زمینه اظهار داشت: در ماه مهمانی خدا، طرحی تحت عنوان روزه و خودسازی با هدف ارتقاء اطلاعات، تبادل اندیشه و سلامت جسم و روان برای دانش آموزان مدارس البرز در حال اجراست.سالار قاسمی اظهار داشت: این برنامه با رویکرد فرهنگی و آموزشی با هدف سوق دادن دانش آموزان به مطالعه و پژوهش در بخش علوم دینی و قرآنی به ویژه در زمینه نقش روزه در سلامت و خودسازی انسان در مدارس این استان اجرایی شده است. وی با اشاره به اینکه ماه مبارک رمضان، ماه تقرب به خداست، یاد آور شد: اجرای این برنامه در بین دانش آموزان نقش موثری در افزایش شناخت آنها نسبت به فواید و آثار ارزشمند روزه و بهره مندی از برکات این ماه در انسان دارد. وی خاطرنشان کرد: این نشست ها که با حضور کارشناسان حوزوی و تربیتی سازماندهی شده است به سوالات دانش آموزان نیز در بخش های مختلف به ویژه آداب روزه و شبهات دینی پاسخ داده می شود. وی از ماه مبارک رمضان به عنوان یک فرصت مهم و اثربخش برای ارتقای سطح بینش معنوی و فرهنگی در جامعه نام برد و ادامه داد: در این میزگردها روحانیون و کارشناسان حضور پیدا می کنند تا پیام رمضان را به دانش آموزان انتقال دهند. وی تصریح کرد: ماه مبارک رمضان از منظر قرآن و رسول مکرم اسلام یک ماه ویژه است و تنها ماهی است که در قرآن از آن نام برده شده است لذا محافل انس با قرآن نیز در مدارس برگزار می شود. مدیرکل آموزش و پرورش البرز اضافه کرد: در این برنامه به دانش آموزان تاکید می کنیم که اگر کسی می خواهد از ماه مبارک رمضان بهره کافی را ببرد باید درباره فواید این ماه تحقیق و مطالعه کند. قاسمی گفت: هرسال برای هدایت دانش آموزان در ماه مبارک رمضان باید یک برنامه عملیاتی مناسب داشته باشیم تا دانش آموزان با روش های خود مراقبتی آشنایی بیشتری پیدا کنند. وی افزود: تلاش می کنیم دانش آموزان با آداب روزه داری آشنایی پیدا کنند و با قرآن کریم که درس های آموزنده ای برای ما در زندگی دارد ،انس بگیرند.
وی قرائت روزانه قرآن کریم، آموزش روش مطالعه درس ها در این ماه، تهیه و انتشار پیام هایی با موضوع ماه بندگی و بخشش، برپایی سفره های ساده افطاری ، برپایی نمایشگاه کتاب و اعتکاف دانش آموزی به عنوان دیگر برنامه های آموزش و پرورش به مناسبت ماه مبارک رمضان در مدارس البرز نام برد. استان البرز 460 هزار دانش آموزو 24 هزار و 500 معلم دارد.