پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

اکنون زمان نتیجه گرفتن دانش آموزان از یک سال تلاش در کلاس های درس مدارس فرا رسیده تا آنان با مطالعه صحیح ویژه امتحانات آنهم در ماه مبارک رمضان به موفقیت دست یابند و پاسخگوی زحمات معلمان و والدین خود باشند.
روش درس خواندن در بین دانش‌آموزان به خصوص در ایام امتحانات بسیار متفاوت است در حالی که با توجه به شیوه‌های صحیح مطالعه می‌توانند به نتیجه دلخواه برسند.زمان امتحانات دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه در مدارس شروع شده است و بیشتر آنها به دنبال روشی هستند که در زمان کمی که در اختیار دارند به گونه‌ای خود را آماده امتحان کنند که در کارنامه خود نمره خوبی به ثبت برسد.دانش آموزان برای موفقیت در امتحانات باید برای مطالعه کتاب‌های درسی برنامه مطالعه روزانه داشته باشند و به تکنیک‌های مطالعه در ایام امتحانات نگاه عمیقی داشته باشند.دانش آموزان برای موفق شدن در امتحانات در کنار روش‌های مطالعه باید به زمان معین برای استراحت کردن، داشتن تغذیه مفید میان وعده‌ای دقت کنند.با توجه به ماه مبارک رمضان ضرورت دارد دانش آموزان برای مطالعه اثر بخش در ایام امتحانات به نکات کلیدی که کارشناسان علوم تربیتی و مشاوران تحصیلی مدارس عنوان می‌کنند، دقت لازم را داشته باشند.به گفته آنان، دانش آموزان پس از افطار و استراحتی کوتاه خواندن درس را آغاز کنند و به داشتن خواب لازم نیز توجه کافی داشته باشند و از تغذیه مناسب ویژه روزه داری نیز غفلت نکنند.کارشناسان علوم تغذیه از غذاهای ویتامین و پروتئین دار به عنوان بهترین انتخاب در تغذیه مناسب یاد می‌کنند که از آن جمله می‌توان به مصرف میوه و سبزیجات تازه که باعث فعال نگه داشتن ذهن می‌شود و همچنین خرما، مویز، گردو، پسته و … اشاره کرد چون این مهم موجب یادگیری بهتر و کاهش اضطراب در هنگام مطالعه می‌شود.به گفته این کارشناسان دانش آموزان و حتی دانشجویان باید از مصرف قهوه، نوشابه، چای به دلیل داشتن کافئین بپرهیزند چون قدرت به خاطر آوردن مطالب را در ذهن پایین می‌آورد و همچنین در ایام امتحانات پفک، چیپس و غذاهای فست فودی نیز استفاده نکنند.
مزیت‌های مطالعه صحیح
فاطمه فیضی از مشاوران تحصیلی مدارس البرز در این زمینه اظهار داشت: روش صحیح مطالعه برای دانش آموزان مزیت‌هایی چون کاهش زمان مطالعه، افزایش میزان یادگیری، تثبیت مطالب آموخته شده و یادآوری آسان مطالب آموخته‌شده را به همراه دارد.وی با اشاره به اینکه مطالعه کتاب‌های درسی باید برنامه محور و سازمان یافته باشد، خاطرنشان کرد: مطالعه کردن بدون برنامه، چیزی جز سردرگمی و آشفته کردن ذهن به همراه ندارد لذا داشتن برنامه‌ی صحیح باعث مدیریت زمان شده و انرژی کمتری مصرف می‌شود.وی برنامه ریزی برای درس خواندن به ویژه در ماه مبارک رمضان را ضروری دانست و افزود: یادداشت برداری در درس خواندن بسیار مفید است زیرا موجب تثبیت شدن مطالب خوانده شده در ذهن می‌شود.این مشاور تحصیلی ادامه داد: مطالعه مستمر دروس و بدون استراحت به ویژه درماه مبارک رمضان برای دانش آموزان روزه دار و حتی در روزهای عادی مفید نیست.فیضی تصریح کرد: برای پیشگیری از خستگی زود رس در ایام امتحانات باید برای مطالعه مفید برنامه داشت تا از تمرکز ذهنی در هنگام خواندن برخوردار شویم.وی اضافه کرد: مدیریت زمان در مطالعه صحیح درس‌ها به ویژه در ایام امتحانات بسیار مؤثر است و حداکثر زمانی که هر فرد می‌تواند روی مطلبی تمرکز کند بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است که پس از آن باید ۲۰ دقیقه استراحت کند.وی گفت: دانش آموزان باید برای مطالعه کردن مکان ثابت و بدون سر و صدا و رفت و آمد را انتخاب کنند چون این انتخاب حذف عوامل حواس پرتی و افزایش دقت در مطالعه را در پی دارد.
هفتگانه کاهش استرس شب امتحان
حسین سلیمیان از کارشناسان علوم تربیتی استان البرز به دانش آموزان توصیه کرد: برای آغاز مطالعه درس‌ها در ابتدا به قرائت دعای مطالعه توجه کنند به گونه‌ای که قبل از شروع درس وضو بگیرند و با نام خداوند یکتا، ذکر صلوات و دعای مطالعه ' اللهم اخرجنی من الظلمات الوهم و اکرمنی بنورالفهم افتح علینا ابواب رحمتک وانشر علینا خزائن علومک برحمتک یا ارحم الراحمین ' که به معنای 'خدایا مرا بیرون آور از تاریکی‌های وهم و به نور فهم گرامی ام بدار، خدایا درهای رحمت را به روی مابگشا و خزانه‌های علومت را بر ما بازکن به مهربانی ات ای مهربان‌ترین مهربانان می‌باشد' را بخوانند.وی از برنامه ریزی به عنوان گام دوم کاهش استرس شب امتحان تعبیر کرد و اظهار داشت: بارها کارشناسان مختلف به ویژه آموزشی به برنامه ریزی و تهیه جدول زمانبندی برای روز قبل از امتحان تاکید کرده اند اما کمتر دانش آموزی پیدا می‌شود که این مسئله را جدی بگیرد.سلیمیان بیان داشت: گذشته از مواردی که دانش آموز خواندن کل درس را به شب قبل از امتحان موکول می‌کند، مواردی هم هستند که مطالب درسی یاد گرفته شده به دلیل زمان بندی غلط و دوره ناصحیح در ذهن به هم می‌ریزد و فرد نمی‌تواند در امتحان نمره خوبی بگیرد.وی یادآور شد: در صورت توجه به برنامه ریزی در امتحان، پاسخ دادن به سوالات آسان و سخت برای دانش آموزان بدون داشتن اضطراب بوجود می‌آید زیرا مطالب خوانده شده به درستی در ذهن طبقه بندی گردیده و یادآوری آن به راحتی انجام می‌شود.به گفته این کارشناس علوم تربیتی، استراحت در بین مطالعه، خواب راحت، تغذیه سالم باز دیگر راهکارهای کاهش استرس شب امتحان است.سلیمیان تمرکز فکری را راهکار دیگر کاهش استرس شب امتحان نام برد و افزود: روز قبل ار امتحان هر عاملی را که باعث حواس پرتی می‌شود کاملاً باید کنار گذاشت چون زمانی که تمرکز روی مطالب درسی وجود نداشته باشد، اضطراب خود به خود به وجود می‌آید.وی مثبت اندیشی را از دیگر عوامل کاهش استرس شب امتحان برشمرد و ادامه داد: برای مثبت اندیشیدن باید وقت خود را با افرادی بگذرانیم که به ما روحیه بدهند و یا به قولی انرژی مثبت به ما ببخشند و هر زمانی که فکر منفی به سراغ ما آمد سریع همان فکر را در ذهنمان به شکل مثبت تغییر دهیم و با صدای بلند برای خود تکرار کنیم تا آرامش فکری و روحی در ما حفظ و تقویت شود.این کارشناس علوم تربیتی آرامش را عاملی دیگر در کاهش استرس عنوان کرد و گفت: دانش آموزان و یا دانشجویان قبل از دوره کردن مطالب درسی نفس عمیقی بکشند تا اکسیژن لازم به مغز برسد و ذهن از عوامل مزاحم پاک شود چون داشتن آرامش در زمان مطالعه یک اصل برای موفقیت محسوب می‌شود که با قدم زدن در هوای آزاد و یا کشیدن چندین بار نفس عمیق این عامل مهم را در خود می‌توان ایجاد و تقویت کرد.
دانش آموزان موفق چه عادت‌هایی دارند
علی ریحانی استاد دانشگاه و روانشناس هم به عادت‌های هفتگانه دانش آموزان موفق اشاره کرد و یادآور شد: بسیاری از دانش آموزان دلیل عدم توانایی خود در پاسخ به سوالات معلمشان را در کلاس درس به هوش و مسائل ژنتیکی نسبت می‌دهند در حالی که این باور درست نیست.وی بیان داشت: دانش آموزان برای موفق شدن در دوران تحصیل به خصوص در ایام امتحانات باید به عادت‌های مطالعه توجه کنند.
وی تصریح کرد: دانش آموزان موفق همواره از یک برنامه منجسم برای مطالعه خود استفاده می‌کنند چون می‌دانند برنامه ریزی برای مطالعه درس‌ها مانند ساختن یک پازل است.ریحانی اضافه کرد: داشتن برنامه برای مطالعه در کنار داشتن تمرکز موجب ایجاد انگیزه و کاهش استرس در هنگام مطالعه می‌شود.وی از برنامه ریزی برای استراحت به عنوان یک عادت مثبت در دانش آموزان یاد کرد و افزود: بسیاری از دانش آموزان فکر می‌کنند با ساعت‌ها مطالعه بدون وقفه می‌توانند در آن درس موفق شوند.ریحانی ادامه داد: ذهن انسان پس از یک مطالعه فشرده به ۲۰ دقیقه استراحت نیاز دارد.وی از یادداشت برداری مطالب، به اندازه کافی خوابیدن، پرسیدن سوالات، آموختن از اشتباهات و خود را در شرایط واقعی سنجیدن به عنوان دیگر عادت‌های دانش آموزان موفق یاد کرد.
والدین مراقب رفتارهای استرس زا باشند
یونس جاوید نسب از دیگر روانشناسان فعال در حوزه آموزش و پرورش استان البرز است که از همراهی والدین برای مبارزه با استرس در ایام امتحانات به عنوان یک عامل مهم موفقیت دانش آموزان در ایام امتحانات یاد کرد.وی اظهار داشت: دلیل اصلی استرس و نگرانی همیشه مربوط به تنبلی یا درس نخواندن و نفهمیدن محتوای درس‌ها نیست بلکه این مهم نتیجه تأثیرات و تبعات دلهره و به هم ریختن روح و روان دانش آموزان است.جوید نسب وی یادآورشد: استرس در دانش آموزان فعال و درس خوان نیز بروز و آنها را در زمان امتحانات و حتی پس از آن افسرده، پریشان و مضطرب می‌کند که این حالات در آینده تحصیلی و شغلی آنها نیز بسیار تأثیرگذار است.وی از یکی از تأثیرات اضطراب و دلهره امتحانات را فراموشی و پرت شدن حواس و تمرکز دانش آموز در زمان امتحان و حتی پس از آن ذکر کرد.وی اضافه کرد: داشتن کمی اضطراب و دلهره در این ایام اگر چه امری طبیعی و معقول است ولی دلهره و استرس بیش از حد به دلیل تأثیرات نامطلوب روحی و روانی بر آنان و در نهایت بر جامعه نیازمند بررسی و پیگیری جدی است.
این روانشناس گفت: در این رابطه بسیاری از روانشناسان و جامعه شناسان تاکید دارند که نباید استرس و اضطراب را یک حالت عادی و معمولی تلقی کرد و باید با ریشه یابی آن در مان کودکی و نوجوانی و در محیط مدرسه مانع از گسترش آن به جامعه و در نهایت بیمارکردن اجتماع شویم.جاوید نسب بیان داشت: منشأ و عامل استرس و اضطراب در درجه نخست به رفتار والدین و خانواده در هنگام برخورد با مسائل مهم زندگی بر می‌گردد.وی تصریح کرد: رفتارهای نسنجیده و توأم با نگرانی و اضطراب والدین و اعضای خانواده در انجام بسیاری از امور به ویژه مواقع حساس موجب می‌شود که فرزندان به تقلید این رفتار ناشایست بپردازند.وی خاطرنشان کرد: تبعات این استرس علاوه بر نگرانی و افت تحصیلی دانش آموزان از سوی دیگر موجب ایجاد مشکلات و بیماری‌های روحی و روانی در بین دانش آموزان می‌شود.
این روانشناس با بیان اینکه بی توجهی به کاهش استرس دانش آموزان در زمان امتحانات می‌تواند در آینده برای آنها بسیار مشکل ساز شود، ادامه داد: دلهره و نگرانی‌های بیش از حد علاوه بر کاهش میزان درک و هوش، موجب گرایش به مصرف داروهای آرامبخش و یا روانگردان می‌شود.وی با اشاره به اینکه علت تشویش و استرس بیش از اندازه برخی از دانش آموزان، استفاده نادرست آنها از نیروی ذهنی و هوش خودشان است، یادآور شد: باید این مهم با برنامه ریزی در طول زمان تحصیل کاهش یابد.جاوید نسب تاکید کرد: در ایام امتحانات باید به دانش آموزان با بکار بردن کلمات مثبت و تشویقی روحیه داد زیرا این رفتار موجب می‌شود که آنان آرامش خاطر داشته باشند و یادآوری مطالب درسی در جلسه امتحان برایشان راحت تر صورت می‌گیرد.استان البرز ۴۶۰ هزار دانش آموز دارد که حدود ۲۱۰ هزار نفر آن در متوسطه دوره اول و دوم تحصیل می‌کنند.