سفره‌های آب ایران کوچک، کوچکتر می‌شود
سپیدار‌آنلاین: گروه گزارش
آب این مایه حیات این روزها به یکی از معضلات اصلی جهان و البته ایران تبدیل شده و روز به روز بر نگرانی‌ها برای تامین آن افزوده می‌شود. استان البرز هم از این امر مستثنی نیست و چه بسا به دلیل سایه سنگین تهران و تامین بخشی از آب پایتخت، البرز که به ایران کوچک معروف است را بیشتر درگیر این ماجرای محیط زیستی کرده باشد. از طرفی آمارها وضعیت خوبی را برای آینده تامین آب در تهران و کرج نشان نمی‌دهد.
سدهای کرج و طالقان که از سدهای مهم و اصلی تامین آب تهران و استان البرز به شمار می‌روند با وجود اینکه توان ذخیره ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب را دارند در حال حاضر نیمی از این رقم را در دل خود ذخیره دارند و با توجه به پیش بینی‌های اخیر سازمان هواشناسی و ادامه کمبود بارش‌ها این رقم همچنان روبه کاهش است.و اما وضعیت سفره‌های زیر زمینی وخیم‌تر گزارش شده و علاوه بر کمبود بارش‌ها عواملی دیگر از جمله رشد بی رویه جمعیت و افزایش روز افزون نیاز به آب شرب بر این خالی‌تر شدن سفره‌های زیر زمینی بیشتر تاثیر گذاشته است.داوود نجفیان در خصوص ظرفیت فعلی ذخایر سدهای استان گفت: در حال حاضر سدهای کرج و طالقان به ترتیب ۶۵ و ۵۴ درصد پر هستند که نسبت به سال گذشته سد کرج حدود ۲۱ درصد و سد طالقان ۳۰ درصد کاهش داشته است. نجفیان عمق دست یابی به سفره‌های آب زیر زمینی در استان را متفاوت اعلام کرد و افزود: عمق دست یابی از ۲۰ متر تا ۲۰۰ متر بسته به منطقه جغرافیایی متفاوت است. در استان البرز سالیانه به طور متوسط حدود ۷۰ سانتیمتر افت آبخوان داریم و در ۳۰ سال اخیر هم ۲۱ متر تراز سفره‌ها افت داشته است که باید کنترل شود تا اثرات مخرب‌تری برای این منطقه به جا نگذارد و نا گفته نماند در حال حاضر این اثرات مخرب از جمله فرونشست جدی در نواحی از استان وجود دارد که باید از آن جلوگیری کرد.وی یادآوری کرد: در سال‌های ۹۸ و ۹۹ بارش‌های موثر بهاره تغذیه خوبی بر روی آبخوان‌ها داشت و در کنار آن مقابله با حفر چاه‌های غیر مجاز و انسداد آنها نیز باعث کمتر شدن افت آبخوان‌ها در چند سال گذشته شده است.مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز با اشاره به بارش کم بهاره در سال جاری اظهار کرد: بارش های خیلی کم بهاره در سال جاری منجر به استفاده از چاه‌های کشاوزی از اوایل اسفند ماه شد که این مساله فشار مضاعفی به آبخوان‌ها وارد کرد و همچنین تغذیه آبخوان‌ها به شدت کاهش یافت. به همین دلیل تلاش برای انسداد و جلوگیری از حفر چاه‌های غیر مجاز بیشتر شده است.نجفیان با اشاره به سهم استفاده بخش کشاورزی از منابع آبی در سال جدید گفت: در حال حاضر سهم این حوزه ۶۰ درصد است و سهم مصرف آب شرب ۳۲ درصد و صنعت هم ۸ درصد است.وی در خصوص تراکم جمعیتی بالای استان البرز و دسترسی به منابع آب شرب ادامه داد: استان ما کوچک ولی تراکم جمعیتی بسیار بالایی دارد و این تراکم نیازهای آبی متفاوتی نیز در حوزه کشاورزی و شرب دارد.وی افزود: در استان البرز چالش مصرف آب شرب نسبت به سایر مناطق کشور بیشتر و روز افزون است.مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز گفت: باید سیاست‌های مصرفی در سه حوزه کشاورزی شرب و صنعت به جد کنترل شود و اگر نتوانیم مصارف را کنترل کنیم چالش فعلی تامین آب دوچندان خواهد شد برای مثال باید چند کشته شدن اراضی کنترل و کمتر انجام شود و محصولاتی که آب زیادی مصرف می کنند به هیچ عنوان نباید در این استان کشت شود برای مثال صیفی‌جاتی که اغلب هم برای خود استان نیست و بیشتر برای خروج از استان کشت می‌شود را باید حذف کنیم.وی ادامه داد: در بحث آب شرب باید هر مساله‌ای که منجر به هدر رفت آب می‌شود را جدی گرفت و حتما از آن جلوگیری شود و حساسیت‌ها در این بخش باید بالاتر باشد.نجفیان در خصوص مدیریت هدر رفت آب در بخش صنایع اضافه کرد: صنایع باید با بازچرخانی آب از هدر رفت آب جلوگیری کنند و به هیچ وجه صنایع پر مصرف در این استان مستقر نباشند.وی در بایان تاکید کرد: مردم و وزارت نیرو و سایر ارگان‌ها با هم و همکاری همدیگر می‌توانند از طریق سیاست‌های تشویقی و تنبیهی برای مصرف بهینه همکاری کنند.
رشد پنج درصدی مصرف آب شرب در البرز
اما درمیان همه محدودیت‌ها و مشکلات ذکر شده، همه گیری کرونا هم به نوبه خود بر افزایش مصرف افزوده و حساسیت‌ها به بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها و اقلام خریداری شده از بیرون منجر به ایجاد باری اضافی بر روی منابع آب شده است.ذوالفقار مهدی زاده مدیر عامل آبفای استان البرز از افزایش پنج درصدی مصرف آب شرب در پنج ماه نخست امسال خبر داد و گفت: در پنج ماه نخست امسال، حجم مصرف آب شرب در استان البرز به ۱۴۲ میلیون متر مکعب رسید که درمقایسه با مدت مشابه سال قبل پنج درصد رشد مصرف را نشان می‌دهد.وی اصلی‌ترین دلیل این رشد را شدت گرمای بی سابقه هوا در تابستان امسال و همه گیری کرونا ذکر کرد وافزود: امسال شاهد دمای هوا تا ۴۵ درجه هم بودیم که در ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده است و درکنار آن می‌توانیم به عواملی همچون مهاجر پذیری و رشد جمعیت، شست و شوهای مربوط به حفظ بهداشت برای مقابله با کرونا، استحمام طولانی مدت، روشن بودن و افزایش کارکرد کولرهای آبی در شبانه روز و پرکردن استخر و آبیاری فضای سبز اشاره کنیم که موجب رشد مصرف آب در بهار و تابستان امسال شد.مدیرعامل آبفای البرز توصیه کرد: کوتاه کردن زمان استحمام، سرکشی مرتب به نحوه ی کارکرد کولرها وجلوگیری از نشتی احتمالی آن و کاهش دفعات شست و شوی راه پله‌ها و پارکینگ منازل و مجتمع‌ها، از جمله راهکارهای صرفه جویی درمصرف آب شرب است.مهدی زاده در پایان اضافه کرد: در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از منابع آب استان از طریق ۵۳۰ حلقه چاه و بقیه از سدهای کرج و طالقان تامین می‌شود و برای استحصال ۵۰۰ لیتر برثانیه تخصیص جدید وزارت نیرو از سد طالقان به البرز، بخش سوم تصفیه خانه آب شماره ۲ کرج درحال احداث است که تا پایان امسال وارد مدار بهره برداری خواهد شد.
منبع ایسنا