پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

مدت‌هاست معظل سگ‌های ولگرد بر دوش شهرداری‌ها سنگینی می‌کند و مردم را نیز از بابت امنیت خود و فرزندانشان نگران کرده است.
می‌دانیم که حیوانات خصوصاً سگ‌ها در طول زمان به دست انسان‌ها اهلی شده‌اند اما آزادانه گشتن سگ‌های بی‌صاحب و دارای انواع بیماری‌های خطرناک در هیچ جای دنیا پذیرفته نیست و خطرات خود را به دنبال دارد. چند سالی‌ست که حتی سازمان‌های جهانی نیز به دنبال یافتن یک راه حل منطقی از مردم کمک می‌خواهند تا این معظل را برای همیشه از میان ببرند. در این گزارش سعی داریم به انواع راه حل‌ها و مزایا و مشکلات پیش‌رو بپردازیم، باشد که در حل این مشکل، راهگشای مسؤولین مربوطه باشد.
غذا دادن به سگ‌ها
سگ‌ها نیز مانند هر موجود زنده‌ی دیگری، به غذا احتیاج دارند، اما این که این غذا دادن باید به چه صورت باشد بسیار مهم است. عده‌ای از مردم اقدام به غذا دادن در هر زمان و مکانی می‌کنند که این کار ریسک حضور سگ‌ها را در هر جایی بالا می‌برد. مدیریت غذارسانی باید طوری باشد که سگ‌ها را از محل‌هایی که جامعه حضور آن‌ها را برنمی‌تابد، دور نگه دارد. اگرچه حیوانات، مانند انسان‌ها دارای عواطف هستند اما به همان اندازه می‌توانند خطرناک باشند. غذا دادن به سگ‌ها نه تنها از منظر زمان و مکان اهمیت دارد بلکه باید بدانیم این غذادهی در امر تولید مثل و طبع شکارچی بودن این حیوانات تاثیر گذار است.
عقیم سازی
اگرچه عقیم‌سازی و کنترل‌زاد و ولد فوائدی برای سلامتی سگ‌ها دارد اما همین موضوع نیز به سادگی بیان آن نیست و اجرای این امر وقت و هزینه‌های زیادی را می‌طلبد. برای هر قلاده نیاز به یک عمل جراحی با تیم پزشکی داریم که جدای از هزینه‌ها، وقت و انرژی بالایی می‌طلبد.این امر نیز که چند سالی‌ست موضوع آن مطرح شده نیاز به بررسی بیشتر دارد و می‌تواند در کنار سایر روش‌ها، که در قسمت راهکارها به آن می‌پردازیم، استفاده شود.
ساخت پناهگاه‌های موقت
همانطور که از نام این پناهگاه‌ها پیداست، موقت هستند و هیچ حیوانی در هیچ جای دنیا نمی‌تواند در یک پناهگاه، به صورت دائم بماند زیرا حتی انجمن‌های دوستدار حیوانات نیز از پس هزینه‌های آن بر نمی‌آیند.به عنوان مثال در کشور کانادا، که از کشورهایی است که در این زمینه موفق عمل کرده، مراکزی وجود دارد که هر سگی که بدون صاحب است را زنده گیری و به مرکز منتقل می‌کنند. پس از بررسی‌های اولیه، در وبسایتشان عکس و مشخصات سگ را اعلام می‌کنند تا اگر کسی می‌خواهد بیاید و مسؤولیت سگ را به عهده بگیرد و اگر کسی پیدا شد، سگ را عقیم می‌کنند و شناسنامه برایش تهیه کرده و تحویل فرد می‌دهند.آن فرد موظف به مراقبت از سگ تا آخر عمر آن است و در صورت رها کردنش در طبیعت یا شهر، جریمه سنگینی در انتظار آن فرد است. اگر در طی یک ماه کسی حاضر به مراقبت از سگ نشد، پس از آخرین اعلام عمومی، سگ را با تزریق دارویی که حیوان را به خواب دائمی فرو می‌برد معدوم و سپس دفن می‌کنند. به این صورت طرفداران سگ اعتراض نمی‌کنند که چرا حیوان را کشتید و از طرفی مالیات دهندگان هم اعتراض نمی‌کنند که دولت پولی که به عنوان مالیات دریافت کرده را صرف نگهداری هزاران سگ کرده است. حضور سگ و دام در مناطق حفاظت شده محیط زیست نیز ممنوع است.افزایش بی سابقه‌ی سگ های ولگرد طی 10 سال گذشته درکنار بی توجهی مسئولان استان البرز نسبت به جمع آوری آنها باعث شده که جان و آرامش روانی جامعه بیشتر مورد تهدید واقع شود.
سالانه حدودا 50 نفر در کشور به خاطر حمله‌ی سگ های ولگرد جان خود را از دست میدهند
اما چه کسی پاسخوی جان از دست رفته کودکان و جان باختگان این سومدیریت در خصوص جمع آوری سگ های ولگرد است.نزدیکی شهر به روستاها و باغ ها باعث شده حالا اکثر اوقات در خیابان ها که قدم میزنیم، چشمان به سگ های می‌خورد که در حال دویدن هستند، سگ های که اصلا مشخص نیست از چه مقصدی آمده اند، هر چند شاید بعضی از این سگ ها از انسان ها بترسند اما خیلی از آنها به انسان ها حمله میکنند و موجب ترس و وحشت در جامعه خصوصا برای کودکان و خانم ها می‌شوند.جان و سلامت جامعه مهم ترین وظیفه انسان دوستانه‌ی مسیولان در رابطه با جمع آوری سگ های ولگرد که اغلب آنها به دلایل اینکه صاحبی ندارند و به آنها رسیدگی نمیشود، دارای بیماری های هستند که قابل انتقال از حیوان به انسان است که میتواند جان آنها را بگیرد، روزانه حدود ۷۰۰ نفر توسط سگ‌های صاحب‌دار و ولگرد مورد حمله قرار می‌گیرند.
فارس من حامی مردم
یکی از ثبت کنندگان سوژه سگ های ولگرد در فارس من در خصوص معضلات آنها گفت: افزایش روز به روز سگ های ولگرد و توله های مربوط به آنها باعث بروز مشکلاتی در مناطق مسکونی شده است، تجمع سگ ها در طول شبانه روز آرامش را از خانواده ها خصوصا جهت تردد در این مناطق گرفته است.ثبت کننده سوژه در فارس من با بیان اینکه سگ های ولگرد در یکی از مناطق کرج به فردی که برای نماز صبح به مسجد میرفت حمله کردند و به آن آسیب جدی رساندند گفت : حدود ۳ سال پیش از شهرداری کرج جهت جمع آوری سگ های ولگرد و پیشگیری از این دست از حملات سگ های ولگرد به انسان ها پیگیری کردند که اقدامی صورت نگرفت.یکی دیگر از ثبت کنندگان سوژه در خصوص سگ های ولگرد در محمد شهر در گفت و با خبرنگار فارس از البرز اظهار کرد: سگ های ولگرد در مناطقی مانند محمد شهر به دلیل وجود باغ های مجاور آن در چند سال گذشته بسیار افزایش پیدا کرده است وی با بیان اینکه پیگیری هایی از شورای شهر و شهرداری محمد شهر صورت گرفته که موقتا اقدامی انجام دادند، اما بعد از آن این موضوع به فراموشی سپرده شد.
حالا سوالی ایجاد می‌شود که آیا شهرداری کرج در خصوص جمع آوری سگ های ولگرد چه اقدامی انجام داده است ؟
هزینه ۷ میلیاردی مدیریت شهری برای سگ‌های ولگرد
منوچهر غفاری، سرپرست شهرداری کرج با بیان این موضوع که روزانه حدود ۲۰ سگ بلاصاحب از مناطق مختلف شهر جمع آوری می‌شود، اظهار کرد: سالانه حدود ۷ میلیارد تومان اعتبار برای ساماندهی سگ‌های بلاصاحب هزینه می‌شود.غفاری با تاکید بر اینکه وجود این سگ‌ها در اغلب شهرها مشکل ساز شده و مختص کرج نیست، افزود: در کرج دو مرکز نگهداری از سگ‌های بلاصاحب( در حلقه دره و باغستان) راه اندازی شده که ظرفیت هر کدام از آنها ۵۰۰ قلاده است.سرپرست شهرداری کرج ادامه داد: در حال حاضر پنج پیمانکار برای ساماندهی این سگ‌ها با شهرداری همکاری دارند که دو پیمانکار وظیفه جمع آوری، دو پیمانکار نگهداری و یک پیمانکار هم وظیفه عقیم سازی آنها را به عهده دارد.غفاری با تاکید بر اینکه اقدامات شهرداری برای ساماندهی سگ‌های بلاصاحب به تنهایی کافی نیست، افزود: بنا شده این موضوع به صورت استانی مورد توجه قرار بگیرد و همه شهرها به وظیفه خود در این خصوص عمل کنند تا شاهد کاهش جمعیت این سگ‌ها در معابر و خیابان‌ها باشیم.
غفاری به دغدغه شهروندان در خصوص تجمع سگ‌های بلاصاحب در برخی مناطق اشاره کرد و گفت: ساماندهی سگ‌های بلاصاحب هم دغدغه خانواده‌ها و هم گروه‌های حامی حیوانات است.
اقداماتی که انجام شد اما نتیجه نداد!
محمدرضا خسروی، رییس سازمان پسماند شهرداری کرج، در خصوص کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب در شهر کرج، اظهار کرد: انجام هر گونه اقدامی در این زمینه نیازمند شناخت، جمعیت شناسی و یک نگاه تمام شمول به تمامی ابعاد زندگی این گونه جانوری است تا آسیبی به اکوسیستم وارد نشود.وی با اشاره به پیگیری موضوع شکایات مردمی که از طریق سامانه ۱۳۷ شهرداری در خصوص جمع آوری سگ‌های بلاصاحب از سطح شهر اعلام می‌شود، گفت: در سال گذشته به صورت ماهانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ تماس مردمی در رابطه با حضور سگ‌های بلاصاحب در کرج داشتیم و بحث سه هزار شکایت رسیدگی نشده در این مورد نیز مطرح بود، به همین دلیل در قالب گشت‌های ویژه برای رسیدگی به این شکایات اقدام کردیم.رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج گفت: بررسی‌ها نشان داده که دو قلاده سگ نر و ماده طی دو سال می‌توانند با زاد و ولد به ۱۲۰ قلاده افزایش یابند، با توجه به این موضوع به خوبی نمایان است که اگر بحث کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب شهر کرج را به حال خود رها کنیم چه اتفاقی از لحاظ آمار جمعیتی این سگ‌ها رخ می‌دهد.خسروی با بیان اینکه محیط شهری برای پذیرش جمعیت سگ‌های بلاصاحب یک ظرفیتی دارد، عنوان کرد: البته این نگاه که سگ‌ها نباید در شهر زندگی کنند نیز غلط است؛ چون بسیاری از گونه‌های جانوری مانند روباه‌ها و گرگ‌ها در اطراف محیط زندگی شهری هستند که ما آنها را نمی‌بینیم و وجودشان از سگ‌ها برای شهر خطرناک‌تر است.این مقام مسؤول در مورد چالش‌های موجود در شهر کرج در خصوص حضور سگ‌های بلاصاحب، گفت: در شهرمان نقاط بی دفاع زیادی مانند باغات، خرابه‌ها و اراضی بلاتکلیف داریم که محل حضور سگ‌های بلاصاحب است، در کنار آن باید در موضوع کنترل جمعیت این سگ‌ها نگاهی منطقه‌ای حاکم باشد به گونه‌ای که شهرداری‌های شهرهای اقماری اطراف کرج نیز با ما همکاری کنند تا شاهد حضور گله‌ای سگ‌های بلاصاحب در محیط‌های شهری نباشیم.وی افزود: شهرداری‌های شهرهای اقماری پیمانکار برای زنده گیری سگ‌ها دارند و می‌دانیم که آنها را تلف نمی‌کنند، اما مشکل اینجاست که گاهی این‌سگ های بلاصاحب جمع آوری شده را در مناطقی از کرج مانند کلاک یا مهرشهر که باغات زیادی دارد، رها می‌کنند و این هزینه‌های ما را چندین برابر می‌کند.وی با اشاره به اهمیت رسیدگی به موارد سگ گزیدگی در سطح دنیا از جمله ایران بیان کرد: برای هر مورد سگ گزیدگی در کشور باید میلیون‌ها تومان هزینه کرد زیرا واکسن‌های آن وارداتی است و اگر فقط یک مورد هاری در کشور مشاهده شود چندین پله رتبه ایران در بهداشت جهانی سقوط می‌کند.رئیس سازمان مدیریت پسماند شهری کرج گفت: در مجموع بحث کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب در کرج با شیب ملایم و طبق برنامه ریزی مدون در حال انجام است، امسال نیز کارشناسان دانشگاه تهران در بحث جمع آوری و کنترل حیوانات موذی از جمله موش قرار است شیوه‌ای کاربردی را در اختیار ما قرار دهند.
یادآوری
سوئیس اولین کشوری بود که مجوز مرگ آسان (Euthanasia) را حتی برای انسان صادر کرد. این متد کاهش حیوانات ولگرد در ایالات متحده آمریکا نیز مرسوم است. با استناد به آمار نیویورک تایمز، آماری بالغ بر ۱۳/۵ میلیون حیوان نظیر سگ در دهه ۷۰ میلادی هر ساله اصطلاحاً یوتانایز می‌شدند. این آمار در سال ۲۰۱۸ به نقل از Shelter Animals Count حدود یک میلیون در سال بود.
حرف آخر
گفتنی است؛ در چند سال اخیر، اقدام اصلی شهرداری‌ها که به دلیل نبود هزینه کافی و نیروی انسانی صورت پذیرفت، کشتن سگ‌های بی‌صاحب بوده است. این امر از منظر انسانی، امری بی‌رحمانه تلقی می‌شود و از سوی انجمن دوستداران حیوانات مورد سرزنش و اعتراض قرار گرفته است. در این که کشتن یک حیوان امری ناخوشایند است شکی نیست اما بیایید این موضوع را از منظر سایر کشورهایی که مرجع اصلی انجمن‌های حمایت از حیوانات هستند نیز بررسی کنیم.وجود بی شماری از سگ های ولگرد در شهر کرج و حاشیه شهر یک معضلی برای شهروندان شده که باعث بروز نارضایتی مردم است که هنوز اقدام کارشناسی صورت نگرفت است.باتوجه به اینکه جمع آوری و تزریق واکسن به سگ های ولگرد هزینه های زیادی تحمیل می کند نیاز است مدیریت شهری کرج با همکاری و همدلی شهرهای اقماری اقدامی نوین، کاربردی و جدید در زمینه کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد و جمع آوری این حیوانات داشته باشند تا شاهد کاهش آسیب‌ به شهر و حتی خود این حیوانات باشیم.