پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

استمرار پدیده خشکسالی و کاهش منابع آب سطحی و زیر زمینی سبب شده تا زمین های کشاورزی ماهدشت کرج در این سال ها بهره چندانی از آب سالم نداشته و بخشی از آنها بنا به گفته کارشناسان با پساب های فاقد استاندارد لازم آبیاری شود.
با حاد شدن روز افزون مشکل کم آبی ، روش بازچرخانی و تصفیه پساب های شهری ، صنعتی و کشاورزی برای مصارف در کشاورزی ، فضای سبز و صنعت استان البرز در این سال ها با ساخت تصفیه خانه های فاضلاب و پساب در این استان نقش پررنگی به خود گرفته اما بنا به گفته برخی متولیان امور هنوز این روش در مناطقی مانند ماهدشت کرج به حد استاندارد نرسیده است.ماهدشت با برخورداری از حدود ۲ هزار و ۴۰ هکتار زمین کشاورزی یکی از مناطق کم آب شهرستان کرج و استان البرز به شمار می رود اما در این حال احداث تصفیه خانه بزرگ فاضلاب و پساب استان در این منطقه حکایت های متعددی در پی داشته است .با اینکه تکمیل این تصفیه خانه به دهه ۹۰ برمی گردد و دولت سیزدهم نقشی در راه اندازی آن نداشته است اما براساس اظهارات برخی متولیان امر زیست محیطی و بهداشتی درمانی استان البرز ، ارتقای کیفیت پساب این تصفیه خانه نیازمند سازوکار بهتری است و نمی توان مجوز استفاده از آن را صادر کرد. از سوی دیگر برخی مردم و کارشناسان نیز معتقدند که آبیاری با پساب نهر سیاه جوی البرز سبب آلودگی زمین های کشاورزی در منطقه ماهدشت کرج شده ضمن آنکه بوی نامطبوع پساب محیط زیست منطقه را آلوده کرده است.نهر سیاه جوی منشعب از نهر دلمبر کرج است که این نهر هم از ارتفاعات کرج سرچشمه می گیرد و در ادامه مسیر دلمبر به انشعاباتی تقسیم شده که یکی از آن ها نهر سیاه جوی است. سیاه جوی یک نهر قدیمی است که به واسطه توسعه شهری، شکل طبیعی خود را از دست داده و به جای آن یک کانال سیمانی با عرض کمی ایجاد شده است؛ این کانال ظرفیت لازم برای هدایت آبهای سطحی به ویژه در زمان بارندگی ها ندارد و به خصوص هنگام بارندگی ها آب نهر با آب های سطحی مخلوط می شود.سیاه جوی پس از عبور از منطقه ماهدشت کرج به رودخانه شور می ریزد و از آنها راهی دریاچه نمک استان قم می شود؛ به گفته کارشناسان محیط زیست، آلودگی آب سیاه جوی تهدیدی جدی برای اراضی کشاورزی منطقه ماهدشت و سلامت محصولات کشاورزی و باغی است.طبق بررسی های آماری نهرسیاه جوی در مسیر خود حدود یک هزار و ۳۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه ماهدشت را آبیاری می کند که یکی از برنامه ها برای سالم سازی آبیاری اراضی مذکور،استفاده از تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت یا شهرستان کرج است .با این حال اگرچه مسوولان جهاد کشاورزی البرز و کرج معتقدند که پساب تصفیه خانه ماهدشت برای آبیاری اراضی کشاورزی و فضاهای سبز مناسب است اما مسوولان اداره حفاظت محیط زیست کرج نظر دیگری دارند.مسوولان جهاد کشاورزی شهرستان کرج می گویند : در ماه های اخیر اقدامات لازم برای مهار آلودگی آب سیاه جوی و سالم سازی پساب ها انجام گرفته و منتظر نظر نهایی اداره کل حفاظت محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی البرز هستیم.
آبیاری پسابی اراضی ماهدشت
آبیاری سالم اراضی کشاورزی ماهدشت کرج در انتظار اقدام عملی
مدیرجهاد کشاورزی شهرستان کرج می گوید: استفاده از پساب های نهرسیاه جوی در اراضی ماهدشت کرج به دهه های گذشته برمی گردد اما اکنون تمام زیرساخت های انتقال پساب تصفیه شده همچون لوله گذاری ها ازتصفیه خانه ماهدشت آماده شده و منتظر اقدام آب و فاضلاب و امور آب منطقه ای شهرستان برای تخصیص حقابه پسابی و انتقال آب هستیم.
اسماعیل صارمی افزود: در صورت تخصیص این حقابه، کشاورزی در این منطقه به صورت نوین اجرا می شود.وی اظهارکرد: برای آبیاری اراضی ماهدشت تا سال های پیش حقابه ای از رودخانه و سد کرج دریافت می شد اما اکنون این حقابه به دلیل کم آبی و کاهش نزولات آسمانی قطع شده و در این سال ها بخشی از اراضی با آب چاه و بخشی با آب نهر سیاه جوی آبیاری شده است.وی با بیان اینکه اختصاص حقابه از پساب تصفیه شده ماهدشت برای سلامت محصولات کشاورزی خطری وجود دارد، گفت: اکنون شهرداری کرج در حال احداث یک کانال با عرض سه متر و ارتقاع ۲ متر در محدوده نهر دلمبر و سیاه جوی است اما به سمت محمدشهر و ماهدشت هدایت نشده است.
مدیر جهاد کشاورزی کرج بیان کرد: کاهش سطح سفره های زیرزمینی نیز آبیاری با این منابع را برای کشاورزان با مشکل مواجه کرده است و اکنون تنها امید کشاورزان ماهدشتی به فاضلاب های تصفیه شده به عنوان منبع آب پایدار است.وی افزود: موضوع انتقال پساب تصفیه شده برای آبیاری اراضی کشاورزی از دهه گذشته مطرح شده و اجرای زیرساخت های این طرح در این مدت انجام شده و به پایان رسیده است.وی تصریح کرد: اکنون کشاورزان ماهدشتی از آب چاه استفاده می کنند و بر اساس پیش بینی هواشناسی در دیماه بارندگی خوبی خواهیم داشت که اگر کشاورزان چند روزی را در کشت پاییزه تاخیر داشته باشند مشکل کمبود آب در آبیاری اولیه را نخواهیم داشت.صارمی تاکید کرد: در صورت اجرا نشدن طرح انتقال آب تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت، خطر تغییر کاربری ها به بهانه نبود آب اراضی ماهدشت را تهدید می کند.وی با بیان اینکه آبیاری با پساب تصفیه شده فقط مختص کرج نیست بلکه بسیاری از مناطق کشور و دنیا از این نوع آب به عنوان آب پایدار برای کشاورزی استفاده می کنند، افزود: اطلاع رسانی نادرست یک فرد در خصوص آلودگی پساب تصفیه خانه ماهدشت سبب شد تا کشاورزان نتوانند برای آبیاری زمین های کشاورزی و باغی از این پساب بهره ببرند.صارمی اظهار کرد: انتقال آب تصفیه خانه ماهدشت به زمین های کشاورزی پس از گذر از استخرهای آرامش ( تصفیه کننده کامل پساب ) انجام می شود ضمن آنکه : آزمایش های مختلفی نیز از سوی دامپزشکی و آزمایشگاه مبنا انجام شده است .
مدیر جهاد کشاورزی کرج افزود: این آزمایش ها نشان داد که آب تصفیه خانه ماهدشت استانداردهای لازم را برای کشاورزی دارد ضمن اینکه پساب بازچرخانی شده برای محصولات تازه خوری استفاده نمی شود تا نتیجه نهایی آزمایش مشخص شود.وی افزود: دادستان مرکز البرز به عنوان مدعی العموم نامه ای به دستگاه های اجرایی مانند حفاظت محیط زیست و دانشگاه علوم پزشکی البرز برای تعیین تکلیف وضعیت آب تصفیه خانه ماهدشت ارسال کرده است اما هنوز نتیجه ای اعلام نکرده اند.
تخصیص ۶۵۰ لیتر ثانیه آب تصفیه شده کشاورزی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کرج بیان کرد: بر اساس توافق اولیه تخصیص ۶۵۰ لیتر در ثانیه از آب های تصفیه شده البرز برای کشاورزی ماهدشت و ۶۵۰ لیتر هم برای صنایع اشتهارد اختصاص یافته است که انتقال آب برای صنایع در حال انجام است.وی با بیان اینکه در زمان حاضر یک هزار و ۲۰۰ هکتار زمین با هزینه ۲۰۰ میلیارد تومان در ماهدشت برای استفاده از آب بازچرخانی شده تصفیه خانه فاضلاب البرز تجهیز شده است، اظهار کرد: در سال گذشته این میزان اراضی به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز و استخر آرامش و ایستگاه پمپاژ نیز ایجاد شده است.وی گفت: در سال های گذشته اگر پیگیری های جدی وجود داشت این آب به اراضی کشاورزی وصل می شد.
محیط زیست کرج چه می گوید؟
رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کرج نیز در خصوص وضعیت کیفیت پساب تصفیه شده ماهدشت و دلیل عدم اختصاص حقابه به کشاورزان گفت: کارشناسان محیط زیست و شبکه بهداشت و درمان از این آب نمونه گیری کردند اما نتیجه آزمایش ها نشان داد که این پساب استاندارد ثانویه را ندارد.رضا قاسمپور افزود: استاندارد اولیه پساب شامل تصفیه فیزیکی از قبیل آشغالگیری، دانه گیری و ته نشینی اولیه است که پساب تصفیه خانه ماهدشت استاندارد اولیه را دارد اما فاقد استاندارد ثانویه برای آبیاری محصولات کشاورزی است.وی با بیان اینکه مواد محلول از طریق عملیات فیزیکی مانند ته نشینی در تصفیه اولیه فاضلاب، قابل حذف نیستند، اظهار کرد: بایستی روش های تصفیه ثانویه برای این پساب با تجزیه آلاینده های آلی صورت گیرد تا استاندارد ثانویه به آن تعلق گیرد و اکنون این پساب فقط برای درختان غیرمثمر قابل استفاده است.قاسمپور گفت:‌لازم است تا برای آبیاری درختان مثمر و محصولات زراعی یک تصفیه خانه دیگر در امتداد تصفیه خانه اولیه ساخته شود تا کشاورزان بتوانند از این آب برای آبیاری محصولات بهره مند شوند.
بهره برداری از تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت یک مطالبه جدی است
پیش از این نیز استاندار البرز در نشست بررسی روند پیشرفت پروژه تصفیه خانه ماهدشت، گفت: تکمیل پروژه تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت کرج که ۱۳ سال پیش آغاز شده در برنامه کاری قرار گرفته است .مجتبی عبداللهی افزود: تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت از اهمیت بالایی در تامین آب کشاورزی و صنایع این حوزه دارد، بنابراین باید با توجه به این امر، سال ها پیش باید تکمیل می شد.وی اظهار کرد: رویکرد استان، ایجاد تصفیه خانه های متعددی به منظور تحقق بازچرخانی آب و بیشترین بهره وری از منابع موجود است، بنابراین ضرورت دارد که پروژه های این بخش با سرعت بیشتری به نتیجه برسند.عبداللهی گفت: آنچه در گذشته مسبب تاخیر در اتمام پروژه شده، اکنون مد نظر نیست و در زمان مناسبی توسط مراجع قضایی و نظارتی مورد بررسی قرار می گیرد.وی افزود: اکنون پروژه بازچرخانی پساب استان البرز در ماهدشت کرج بیش از ۸۰ درصد پیشرفت دارد و پیمانکار شرکت های آبفا و آب منطقه ای استان باید طی تعاملی سازنده و ویژه نسبت به تکمیل آن اقدام کنند.استاندار البرز اضافه کرد: بهره برداری از تصفیه خانه فاضلاب ماهدشت یک مطالبه و نیاز مردمی است که باید هر چه سریع تر محقق شود.استان البرز دارای ۶۸ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی است .