پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

«کتاب، دانایی، عترت» شعار نهمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران بود؛ شعاری که حلقه‌ای میان سنت و مدرنیته، گذشته و آینده و حافظه و امید یک ملت به شمار می‌رفت.
به گزارش ستاد خبری سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، هم‌زمان با نخستین سال دولت هشتم، جامعه در فضایی تازه از گفت‌وگو و آرزوهای فرهنگی به سر می‌برد و نسلی جدید با امید به توسعه، آزادی بیان و گسترش آگاهی وارد صحنه شده بود. در چنین فضایی، نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران برگزار شد؛ رویدادی که بیش از گذشته رنگ و بوی اجتماعی و فرهنگی داشت و شعاری را برگزید که در خود بار معنایی ژرفی حمل می‌کرد: «کتاب، دانایی، عترت».این شعار نه یک ترکیب شاعرانه صرف که بازتاب شرایط و دغدغه‌های زمانه بود. دانایی، آرزوی جوانانی بود که به دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها روی آورده بودند و به دنبال سهمی در آینده کشور می‌گشتند. عترت، یادآور ریشه‌های دینی و اخلاقی بود که جامعه اصلاح‌طلب آن روز نمی‌خواست از آنها گسسته شود و کتاب، همچنان ابزار اصلی این پیوند به شمار می‌رفت: حلقه‌ای میان گذشته و آینده، میان سنت و مدرنیته.
افتتاحیه در اجلاس سران؛ کاروان معرفت آغاز شد
مراسم افتتاحیه این دوره، نه در تالار وحدت یا حسینیه جماران، بلکه در سالن اجلاس سران کنفرانس اسلامی برگزار شد؛ انتخابی که خود پیامی روشن داشت. کتاب از یک جشن ملی به سطحی بین‌المللی کشیده شد؛ جایی که پیام فرهنگ ایران می‌توانست نه تنها به مردم داخل، که به جهان اسلام و فراتر از آن مخابره شود. عنوان نمایشگاه افتتاحیه نیز «با کاروان معرفت» بود؛ استعاره‌ای از سفری جمعی در مسیر آگاهی و معنویت.
خانه کتاب؛ حافظه نشر و دانایی
خانه کتاب در این دوره نقشی پررنگ‌تر از همیشه ایفا کرد. انتشار پنجمین نسخه راهنمای ناشران ایران، نمایشگاه «یک دهه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی» و طراحی مجموعه کتاب‌های اطلاعات تخصصی و پایه حوزه نشر، نشان می‌داد که کتاب‌محوری صرفاً یک شعار نیست، بلکه به عمل بدل شده است.از سوی دیگر، نرم‌افزارها و سامانه‌های اطلاعاتی که برای گردآوری داده‌های نشر طراحی شدند، نشانی بود از آغاز ورود کتاب به عصر دیجیتال. این اقدامات، حافظه نشر ایران را به شکل مستند و قابل دسترس ثبت کرد.
مدرسه؛ ده هزار دریچه به سوی کتاب
وزارت آموزش و پرورش در این دوره نقشی تعیین‌کننده داشت. ۱۰ هزار نمایشگاه کتاب در ۱۰ هزار مدرسه سراسر کشور، بی‌سابقه‌ترین طرح اجرایی هفته کتاب بود. همزمان، نخستین دوره جایزه ادبی «دوچرخه طلایی» برگزار شد تا خلاقیت‌های دانش‌آموزان در نوشتن و خواندن کتاب تشویق شود. دومین جشنواره کتاب‌های آموزشی رشد نیز فرصتی برای معرفی منابع معتبر علمی و درسی به مدارس کشور فراهم آورد.
کودکان و نوجوانان؛ جشن دانایی
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با برگزاری جشن بزرگ اهدای کتاب به مدارس، حال‌و‌هوایی کودکانه و پرشور به هفته کتاب بخشید. همزمان میزگردهایی برای بررسی وضعیت کتاب‌های داستانی و اقتصادی برگزار شد تا پیوند میان ادبیات و واقعیت‌های اجتماعی در ادبیات کودک و نوجوان تقویت شود.
نسخ خطی؛ میراث ماندگار
یکی از رخدادهای ویژه این دوره، برگزاری نخستین آیین بزرگداشت حامیان نسخ خطی در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بود. این آیین، یادآوری ارزش سرمایه‌های مکتوبی بود که در طی اعصار، فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی را زنده نگاه داشته‌ بودند.
دستاوردهای علمی و دانشگاهی
در عرصه دانشگاهی، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی هشتمین دوره کتاب سال دانشجویی را برگزار کرد؛ محفلی که جایگاه دانشجویان در تولید اندیشه را تقویت می‌کرد. همزمان، همایش‌ها و میزگردهای تخصصی در حوزه‌های دین، کودک و نوجوان و اقتصاد نشان داد که هفته کتاب تنها جشن نیست، بلکه فضایی برای نقد و ارزیابی جدی آثار نیز هست.
تهران؛ پایتختی در تب کتاب
پایتخت در این هفته بیش از همیشه پرجنب‌وجوش بود. از دیدار در کتابفروشی‌ها گرفته تا گروه‌های دانش‌آموزی که برای تبریک هفته کتاب به خیابان‌ها آمدند، همه‌جا رنگ کتاب به خود گرفت. تجلیل از خادمان نشر، معرفی کتابداران نمونه و برگزاری میزگردهای تخصصی در حوزه‌های مختلف، تهران را به قلب تپنده هفته کتاب بدل ساخت. نمایشگاه «یک دهه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی» نیز نمادی از تلاش‌های ده‌ساله فرهنگی به نمایش گذاشت.
استان‌ها؛ صدای کتاب در سراسر ایران
این هفته محدود به تهران نبود. در فارس، پنجاه‌وهشتمین نمایشگاه کتاب استانی در شیراز برپا شد. لرستان سومین نمایشگاه کتاب استانی خود را تجربه کرد. قم، سومین دوره کتاب سال ولایت را برگزار و همزمان از کتابداران نمونه و خادمان نشر تقدیر کرد. هر استان سهم خود را در این رویداد ایفا کرد تا کتاب به دورترین نقاط کشور برسد.
روزهای کتاب؛ از ولایت تا گفت‌وگوی تمدن‌ها
تقویم این هفته، بازتابی از دغدغه‌های فرهنگی و اجتماعی بود:
آغاز با «کتاب و ولایت»
یادکرد از «حامیان نسخ خطی»
تجلیل از پدیدآورندگان، دانش‌آموزان و دانشجویان
تأکید بر کتابخانه و خادمان نشر
اوج در «کتاب و گفت‌وگوی تمدن‌ها»؛ شعاری جهانی که بازتاب گفتمان سیاسی وقت بود.
و پایان با «کتاب، اطلاع‌رسانی و دسترسی به کتاب»؛ حلقه‌ای که همه روزها را به یکدیگر پیوند می‌داد.
پوستر؛ پیوند سنت و مدرنیته
پوستر نهمین هفته کتاب یکی از نمادین‌ترین طراحی‌ها بود. در پس‌زمینه، نقوش گل‌وبته‌های ایرانی در کنار تصویر یک لوح فشرده (CD) قرار داشت؛ تلفیقی از سنت‌های کهن با فناوری نو. این پوستر پیامی روشن داشت: کتاب در آغاز هزاره جدید، نه محدود به کاغذ، که باید در همه قالب‌های نوین حضور یابد تا چراغ دانایی خاموش نشود.
دانایی در مدار عترت
نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، بیش از هر دوره‌ای نشان داد که کتاب در ایران تنها یک ابزار آموزشی نیست، بلکه بخشی از هویت جمعی و فرهنگی است. از هزاران مدرسه تا سالن اجلاس سران، از جشن کودکانه تا آیین بزرگداشت نسخ خطی، همه و همه یک پیام داشت: کتاب، حافظه و امید یک ملت است.این دوره، کتاب را در پیوند با «دانایی» و «عترت» تعریف کرد؛ دو ستونی که می‌توانند جامعه را در مسیر آینده‌ای روشن نگاه دارند.