نقش تبلیغات در شکل‌دهی به رفتارها و نگرش‌های مصرف‌کنندگان
سپیدار‌آنلاین: گروه سرمقاله
تبلیغات، به‌عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند ارتباطی، نقش بسزایی در شکل‌دهی به رفتارها و نگرش‌های مصرف‌کنندگان ایفا می‌کند.
فتانه محمودخانی/در دنیای امروز که تبلیغات از رسانه‌های مختلف همچون تلویزیون، رادیو، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به‌صورت گسترده منتشر می‌شود، فرهنگ مصرف‌گرایی بیش از پیش تقویت شده است.در گذشته، تبلیغات عمدتاً بر معرفی محصولات و خدمات تمرکز داشت؛ اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی و استفاده از روش‌های نوین بازاریابی، تبلیغات به ابزاری برای ایجاد نیازهای جدید در جامعه تبدیل شده است. این پدیده، مصرف‌گرایی را نه تنها به یک رفتار، بلکه به یک سبک زندگی تبدیل کرده است.تبلیغات، با بهره‌گیری از روانشناسی مصرف‌کننده، احساس کمبود و نیاز به داشتن محصولات لوکس و به‌روز را در افراد ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، تبلیغات اغلب با بهره‌گیری از احساسات مانند شادی، موفقیت و جذابیت تلاش می‌کند تا محصولات را به‌عنوان راه‌حلی برای رسیدن به این احساسات معرفی کند. این رویکرد، به تدریج منجر به شکل‌گیری نوعی رقابت اجتماعی بر پایه مصرف می‌شود.نقش رسانه‌های اجتماعی در تقویت مصرف‌گرایی نیز غیرقابل انکار است. پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و یوتیوب با استفاده از اینفلوئنسرها و تبلیغات غیرمستقیم، استانداردهای جدیدی از مصرف را تعریف می‌کنند. این استانداردها غالباً به نمایش زندگی‌های تجملاتی و استفاده از برندهای لوکس ختم می‌شود که به‌صورت ناخودآگاه، افراد را به سمت الگوهای مصرفی خاص سوق می‌دهد.در همین راستا، تبلیغات تلویزیونی نیز با بهره‌گیری از داستان‌پردازی و شخصیت‌سازی، به مصرف‌کنندگان این پیام را منتقل می‌کند که با خرید محصول خاصی، می‌توانند به سبک زندگی مورد نظر خود دست یابند. این نوع تبلیغات با ایجاد حس همزادپنداری، اثرگذاری بیشتری بر مخاطب دارند.علاوه بر این، تبلیغات محیطی نیز از جمله ابزارهایی است که می‌تواند در فضاهای شهری، رفتارهای مصرف‌گرایانه را تشدید کند. بیلبوردها، پوسترها و بنرها به‌صورت مداوم پیام‌های تبلیغاتی را به ذهن افراد منتقل می‌کنند و این تکرار می‌تواند به شکل‌گیری نیازهای کاذب در افراد منجر شود.با این حال، تبلیغات تنها به تقویت فرهنگ مصرف‌گرایی محدود نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند در جهت ارتقای فرهنگ مصرف آگاهانه نیز مورد استفاده قرار گیرد. تبلیغات اجتماعی که بر روی مسائل محیط‌زیستی، سلامت و مسئولیت اجتماعی تمرکز دارند، می‌توانند به تغییر الگوهای مصرفی مردم کمک کنند.در نهایت، تبلیغات اگرچه می‌تواند به رونق اقتصادی کمک کند، اما در عین حال می‌تواند منجر به تقویت فرهنگ مصرف‌گرایی و تغییر الگوهای مصرفی افراد شود. بنابراین، لازم است تا مخاطبان در مواجهه با تبلیغات، آگاهانه عمل کرده و نیازهای واقعی خود را از نیازهای القاشده تشخیص دهند.تبلیغات به‌عنوان یک ابزار قدرتمند، می‌تواند نقش سازنده یا مخربی در جامعه ایفا کند. اگرچه می‌تواند به توسعه اقتصادی و ترویج محصولات مفید کمک کند، اما در عین حال می‌تواند با ایجاد نیازهای کاذب، فرهنگ مصرف‌گرایی را تقویت کند. آگاهی‌بخشی به مخاطبان و تقویت سواد رسانه‌ای می‌تواند به کاهش اثرات منفی این پدیده کمک کند.