پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

روز جهانی مطبوعات، یعنی روزی که همه جهان به اتحاد و اتفاق، درباره افکار و عقاید و رویدادها سخن می گوینداما این سخن گفتن، به معنای همهمه نیست...
مطبوعات در لغت به معنای نوشته های چاپی است که به صورت دوره ای و زمانبندی شده منتشر می شود. از این منظر سابقه مطبوعات در کشور ما سابقه ای نه چندان دیرینه، اما بسیار موثر است به گونه ای که امروزه زبان رسانه و مطبوعات، گویاترین و مشهودترین زبان عمومی و مردمی در زمینه اداره کشور و بررسی امور به شمار می آید. روز جهانی مطبوعات امسال را در حالی گرامی می داریم که نیاز امروز جامعه جهانی به تبادل اطلاعات بسیار گسترش یافته و حجم زیادی از داده های خبری، از طریق بخش ها و رسانه های گوناگون، کوچک و بزرگ، کم اثر و پر اثر در جوامع، نشر و بازتولید می شود. اما آیا کارکرد مطبوعات امروز، همان کارکردی است که ضرورت وجود چنین رسانه ای در جوامع را گوشزد می کند؟ شکل گیری کاغذ اخبار در سال های آغازین فعالیت های مطبوعاتی در کشور درست به مفهوم همین کاغذ اخبار بود که ضمن آن مردم را در جریان اخبار مهم و رویدادهایی قرار می داد که امکان دستیابی به این اطلاعات کمتر برای همگان فراهم بود. مردم در این کاغذ، اطلاعاتی را به دست می آوردند که مهمترین محصول آن روشنگری به شمار می آید. در واقع در برهه ای که نبود اطلاعات و دانش اندک مردم سبب شکل گیری نظام سلطه و ظلم بر آنان بود، مهمترین نقش روشنگری و آگاهی بخشی به مردم را رسانه ها و در واقع مطبوعاتی به عهده داشتند که اخبار و اطلاعات لازم را به موقع در اختیار مخاطبان قرار می دادند. امروزه با گستردگی و تنوع مطبوعات در جهان روبه روییم؛ طیف های گوناگون و اقشار مختلف فکری، صنفی، اجتماعی و سیاسی دارای رسانه ها و مطبوعات خاص خود هستند؛ اما به راستی چه میزان از اخبار و اطلاعاتی که امروزه در مطبوعات به چاپ می رسند، مورد نیاز ما بوده یا موجب آگاهی بیشترمان می شوند؟ در این مجال، هر چند کوتاه و مختصر، می خواهیم با نگاهی انتقادی به رسانه های امروز بنگریم و بخصوص جایگاه عنصر آگاهی بخشی را در رسانه ها و مطبوعات شهرمان کرج مورد بررسی قرار دهیم. در حالی که جهان کنونی غرق در اخبار و اطلاعاتی است که از طرق گوناگون به گوش و نظر مخاطبان می رسد، پرسش اینجاست که وظیفه مطبوعات چیست و آیا کپی و انتشار این اخبار در مطبوعه های مختلف، دردی از مخاطب دوا می کند یا نه؟ نشریات زرد، عنوانی است که بسیاری از مطبوعات و در دوره جدید، رسانه های نوظهور و الکترونیکی به آن نامیده شدند تا نشاندهنده این نکته باشند که در این رسانه ها فضای آگاهی بخشی از حد شایعات و اخبار شخصی و کمتر موثر، فراتر نمی رود. این در حالی است که به نظر می رسد حجم نشریات زرد در حال حاضر بسیار بیشتر از نشریاتی است که به صورت تخصصی یا حرفه ای به وظیفه اصلی خود که همان آگاهی بخشی و ارتقای دانش و فهم مخاطبان است، می پردازند. رسانه، علاوه بر محلی برای درج اخبار مهم، جایگاهی برای انعکاس افکار و تحلیل گفتار است نه بازنشر اخباری که بود و نبود و گفت و نگفت آن نفعی برای مخاطبان به همراه ندارد. از این منظر، چقدر می توان به رسانه ها یا در واقع مطبوعات شهر که عمده آنها از اصل اقبال عمومی بی بهره اند، نمره قبولی داد؟ لحظه ای ذهن خود را نسبت به اخباری که در روزهای اخیر به گوش مان رسیده، مورد بازخوانی قرار دهیم؟ چقدر از این مطالب در ذهن ما مانا و جاگیر شده و چه تعداد خبر بدون ایجاد کوچکترین تغییر و واکنشی در زندگی، تنها با اشغال اندکی از زمان و فکر و احساس مان، به سرعت کیفیت و اعتبار خود را از دست داده اند؟ حال از خود بپرسیم درصد اندک اخبار تاثیرگذار، چقدر توانسته اند نیاز ما به دانایی یا آگاهی بیشتر را برطرف کنند؟ به این معنا که آیا صرف شنیدن خبر برای مخاطبی که از ابعاد گوناگون آن بی اطلاع است، چقدر موثر بوده است؟ اینجاست که نقش تحلیل گری یک رسانه یا مطبوعه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده و همین عنصر مایه انتخاب جایگاه یک رسانه در ذهن مخاطبان خواهد بود. چرا که مخاطب خواهان درک مطلب و فهم موضوعات مختلف است. او می خواهد بداند در اثر خبری که به وقوع پیوسته، چه اتفاقی خواهد افتاد و ابعاد گوناگون بروز و ظهور آن چیست. این همان خواسته ای است که متاسفانه در اغلب نشریات روز جامعه شهری کرج به آن بی توجهی شده و رسانه ها به محلی برای منازعات مسئولان یا تعریف و تمجید آنان از یکدیگر تبدیل شده اند. بر همین اساس در این روز، برخلاف روز خبرنگار و هر موقعیت دیگری که خواسته های اهالی رسانه و مطبوعات از مسئولان را طرح کرده و کمبودها را مورد گله و انتقاد قرار می دهیم، سوزنی به خود و هم صنف ها زده ایم تا خاطرمان بماند که رسالت اصلی یک مطبوعه یا رسانه، صرف درج اخبار فارغ از درجه کم یا زیاد اثرگذاری، نیست؛ که تحلیل، گزارش، نقد، بررسی و نظایر آن است که یک رسانه بخصوص یک مطبوعه را که جنبه عمومی آن فراتر از جنبه تخصصی با مخاطبانی از گروه های خاص است، زنده نگاه می دارد؛ که متاسفانه این امر تا حد زیادی در رسانه های امروزی شهر کرج رو به فراموشی گذاشته شده و باید با بازگشتی مجدد به این عرصه، حیات دوباره ای به اقبال شهروندان از مطبوعات و اجرای تعهدات حرفه ای خویش بخشیم.