پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

پدیده آسیب اجتماعی از جمله مشکلات عمده بشری در قرن حاضر و گذشته بوده و میلیون‌ها انسان را درگیر خود کرده است.
مصطفی جعفری/ روند رشد آن رو به گسترش بوده و بر خلاف انتظار روش‌های مداخله‌ای نیز تأثیر قابل ملاحظه‌ای در آن نداشته است. در تعریف آسیب اجتماعی می‌توان گفت آسیب‌های اجتماعی نظم جامعه را برهم می‌زنند و هنجارهای آن را مورد تعرض قرار می‌دهند. افزایش ناهنجاری نشانه‌ای از وجود بحران است و نظم اجتماعی را تهدید می‌کند. روند رو به رشد آسیب‌های اجتماعی، ضرورت مداخله اصولی و به هنگام و تفکری جامع و عزم همگانی برای پیشگیری را می‌طلبد..هر جامعه‌ای تناسب با شرایط خود ، فرهنگ ، رشد و انحطاط خود با انواعی از انحرافات و مشکلات روبروست که تاثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد. شناخت چنین عواملی می‌تواند مسیر حرکت جامعه را بسوی ترقی و تعامل هموار سازد، بطوری که علاوه بر درک عمل آنها و جلوگیری از تداوم آن عمل با ارائه راه حلهایی به سلامت جامعه کمک نماید. پیشگیری آسان‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش در جلوگیری از آسیب‌ها و انواع خطرهای پیش روست و سبب کاهش هزینه‌های سنگین مادی و معنوی در خانواده و جامعه است. نگرش‌ها و عاداتى که بچه‌ها در دوران کودکى از پدر و مادر خود می‌آموزند، پایه و بنیانى براى بسیارى از تصمیم‌گیری‌های آینده آنان خواهد بود.یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری افراد از انحراف، درونی کردن ارزش‌ها و هنجارهای پذیرفته‌شده یک جامعه است. به‌طوری‌که جامعه شناسان معتقدند بین میزان فرهنگ پذیری و کاهش میزان انحراف و جرم در یک جامعه، رابطه مستقیمی وجود دارد و یکی از علل افزایش نرخ انحراف، فرهنگ پذیری ناقص افراد است؛ زیرا فرد، بعد از پذیرش هنجارها، بدون تأمل و تفکر، رفتار متناسب با آن هنجار را البته نه به خاطر ترس از مؤاخذه دیگران که نوعی نظارت بیرونی تلقی می‏شود؛ بلکه به دلیل نوعی نظارت درونی ناخودآگاه انجام می‏دهد.جامعه شناسان معتقدند آسیب‌های اجتماعی از الگو و مدل خاصی پیروی نمی‌کند اما مهم‌ترین عوامل رشد و ترقی هر پدیده‌ای، شناسایی آسیب‌های آن و رفع آن‌ها برای تداوم حیات آن پدیده است. مقابله درست و علمی با آسیب‌های اجتماعی، درمان یا پیشگیری از گسترش و پیدایش آن‌ها ضروری است، البته آنچه جوامع مختلف را در این مورد از هم متفاوت می‌سازد، نوع نگرش این جوامع به علل به وجود آورنده آسیب‌ها و راهکارهای اصلاح و بهبود آن است.آسیب‌های اجتماعی گستره زیادی دارد، اولین و اساسی‌ترین آسیبی که زمینه‌های بروز و ظهور آسیب‌های بعدی را به وجود بیاورد، کانون خانواده است.آسیب‌ها در حوزه‌های اعتیاد، خانواده، طلاق، بهزیستی روانی جامعه و غیره وجود دارد که به‌عنوان آسیب‌های اصلی و اساسی موردتوجه است، اما سرمنشأ این آسیب‌ها که باعث بروز درگیری‌ها در جامعه، رفتارهای خشن، نزاع، پرخاشگری در جامعه می‌شود، در «خانواده» است.در یک خانواده باید بسترهای لازم برای قرار گرفتن دو نفر در کنار هم وجود داشته باشد، بدان معنا که علاوه بر رابطه همسری والدین، هم‌سفر یکدیگر باشند و نگاه آموزشی و تربیتی آن‌ها به فرزندان مناسب باشد تا بتوانند محیط مناسب را برای ارتقای رشد سلامت فکری و جسمی و عاطفی و روحی فرزندان خود فراهم کرده و مبنایی برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی باشد.بنابراین رشد فکری، فرهنگی در نظام خانواده مبنای اساسی برای پیشگیری از بروز آسیب‌ها در جامعه است؛ البته نظام آموزشی و پرورشی و مراکز علمی و آموزشی کانون رشد فکری افراد است، امانگاه ما به حوزه رشد فکری نظام خانواده مهم و ضروری است.