پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

هرچند براساس شاخص‌های جهانی وضعیت ایران درمقایسه با برخی از کشورهای منطقه از نظر فقر، نامناسب نیست، اما به دلایل مختلف مقابله با فقر نیازمند یک برنامه جامع و فوری است.
مصطفی جعفری/ از یک‌سو به دلیل نبود یک تعریف جامع از فقر در کشور، اطلاعات دقیقی از گسترش فقر درکشور در دسترس نیست، یعنی همان معضلی که باعث شده تا برنامه‌های مقابله با فقر نیز کارایی لازم را نداشته باشد.علاوه بر این، در طول سال‌های گذشته با رشد بالای نرخ تورم و نرخ ارز، به‌طور قطع شاخص‌های فقر در ایران با تغییرات ملموسی همراه شده است به‌طوری که برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که در یک دهه اخیر، درکنار بدترشدن شاخص‌های برابری اقتصادی و اجتماعی، بخش دیگری از مردم به دهک‌های درآمدی پایین درجامعه سقوط کرده‌اند.طبق آمارهای منتشر شده در بیش از نیمی از خانواده‌هایی که زیرخط فقر قرار دارند حداقل یک نفر مشغول به کار است اما مشکل، درآمد پایین این فرد شاغل است که درآمدش کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد و خانواده در زیرخط فقر قرار گرفته است.حال موضوع آن است که عوامل گوناگونی که منجر به ایجاد و یا تشدید فقر و نابرابری می‌شوند کدام است؟ زیرا برای مبارزه با فقر، یکی از مهم‌ترین اقدامات، شناخت و جلوگیری از ایجاد این عوامل است. واقعیت آن است در حال حاضر یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد فقرم نابرابری، اختلال در عملکرد سیستم، خصوصاً سیستم‌های دولتی است که باعث می‌شود نتیجه و خروجی مورد انتظار به دست نیاید. از سوی دیگر زمینه و بستر لازم برای بروز انواع فسادهای مالی فراهم شود. فساد نیز به خودی خود یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید فقر و نابرابری در جامعه است که پیامدهای دیگری را نیز به همراه خواهد داشت. از طرفی با توجه به شرایط ناشی از کاهش رشد اقتصادی، تورم مزمن، تحریم و انواع بلایای طبیعی، فقدان وجود راهبرد مقابله با فقر در این شرایط خاص بر جمعیت فقرا اضافه خواهد شد.اما چه راهکارهایی وجود دارد تا بتوان به مقابله با خط فقر پرداخت؟ برخی از اشتغال‌زایی وعده‌ای دیگر هم از تولید بیشتر سخن می‌گویند و گروهی هم اعتقاد بر حمایت‌های دولتی برای کاهش خط فقر دارند. بدون شک، یارانه دریافتی از سوی دولت نیز با وجود افزایش لجام‌گسیخته قیمت‌ها نمی‌تواند جوابگوی نیازهای اساسی این خانوارها باشد. بنابراین از دیدگاه کارشناسان این بخش، شاید بهترین راه‌حل، حمایت از تولید باشد. قطعاً در کشوری که تولیدات فراوان و باکیفیت باشد، نه تنها مشکل بیکاری حل می‌گردد بلکه فراوانی کالا به کاهش نرخ‌ها و درنتیجه کاهش رشد فقر، نیز می‌انجامد.به این ترتیب بهتر است به جای سیاست‌های زمان‌گیر و اغلب بدون نتیجه، بهترین تدبیر برای تحول اقتصادی و تحول شرایط مردم که حمایت از تولید است مورد توجه دولتمردان باشد؛ زیرا این مهم، همان پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت که کشورها جهان اول را به اینجا رسانید.