مهر و معیشت؛ وقتی مدرسه اقتصاد را لمس می‌کند
سپیدار‌آنلاین: گروه یادداشت
هر سال با فرارسیدن مهرماه، خانواده‌ها علاوه بر شور و هیجان بازگشایی مدارس، با چالش‌های اقتصادی جدیدی روبه‌رو می‌شوند.
مصطفی جعفری/ هزینه‌های تحصیلی فرزندان، از خرید لوازم‌التحریر و کتاب‌های درسی گرفته تا پوشاک و شهریه کلاس‌های فوق برنامه، بخش مهمی از بودجه خانوارها را به خود اختصاص می‌دهد. این فشار اقتصادی نه تنها زندگی روزمره خانواده‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه بازار خدمات آموزشی و کالاهای مرتبط با مدرسه را نیز متحول می‌کند.
با آغاز مهر، تقاضا برای کلاس‌های تقویتی، زبان‌آموزی، موسیقی و سایر کلاس‌های فوق برنامه افزایش می‌یابد. بسیاری از مؤسسات آموزشی برای جذب دانش‌آموزان و دانشجویان، بسته‌های ویژه و تخفیف‌های محدود ارائه می‌دهند، اما این تخفیف‌ها گاهی باعث افزایش فشار مالی و کاهش کیفیت خدمات می‌شوند. همزمان، بازار پوشاک و لوازم تحریر نیز تحت تأثیر تقاضای بالای خانواده‌ها با نوسانات قیمتی مواجه می‌شود و برخی کالاهای ضروری با قیمت بالاتری عرضه می‌شوند.آمارهای میدانی نشان می‌دهد که هزینه‌های تحصیلی در خانواده‌های متوسط، گاهی به حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد درآمد ماهانه می‌رسد، رقمی که فشار قابل توجهی بر بودجه خانوار وارد می‌کند. در خانواده‌های کم‌درآمد، این فشار ممکن است به کاهش کیفیت زندگی، افزایش بدهی و محدود شدن دسترسی فرزندان به برخی خدمات آموزشی منجر شود.افزایش هزینه‌های تحصیلی در کنار سایر هزینه‌های زندگی مانند مسکن، حمل‌ونقل و بهداشت، فشار اقتصادی قابل توجهی ایجاد می‌کند. بسیاری از والدین برای تأمین این هزینه‌ها مجبور می‌شوند از پس‌اندازهای خود استفاده کنند یا برخی خریدهای ضروری دیگر را به تأخیر بیندازند. این شرایط به ویژه در خانواده‌هایی که درآمد ثابت دارند یا تحت پوشش حمایت‌های اجتماعی محدود هستند، محسوس‌تر است و می‌تواند به نگرانی‌های روانی و اجتماعی منجر شود.
۱. حمایت‌های مستقیم دولت و نهادهای حمایتی: ارائه یارانه‌ها یا بسته‌های حمایتی ویژه برای خانوارها می‌تواند فشار اقتصادی آغاز سال تحصیلی را کاهش دهد.۲. نظارت بر بازار خدمات آموزشی و کالای تحصیلی: پایش دقیق قیمت‌ها و کیفیت خدمات، جلوگیری از سوءاستفاده و اطمینان از عرضه مناسب کالاها به خانواده‌ها ضروری است.۳. آموزش مدیریت مالی به خانواده‌ها: برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای والدین در زمینه بودجه‌بندی، صرفه‌جویی و اولویت‌بندی هزینه‌ها می‌تواند به کاهش فشار اقتصادی کمک کند.۴. توسعه تولید داخلی و ارائه بسته‌های مقرون‌به‌صرفه: حمایت از تولیدکنندگان داخلی لوازم تحریر، پوشاک و کتاب‌های آموزشی، امکان دسترسی خانواده‌ها به کالاهای باکیفیت و قیمت مناسب را فراهم می‌کند.
تأثیر مهرماه تنها اقتصادی نیست؛ فشارهای مالی می‌تواند بر وضعیت تحصیلی و روانی دانش‌آموزان نیز اثرگذار باشد. خانواده‌ها با مدیریت مناسب و حمایت‌های اجتماعی، می‌توانند شرایطی فراهم کنند که کودکان با انگیزه و آرامش روانی وارد مدرسه شوند. علاوه بر این، آگاهی و برنامه‌ریزی اقتصادی خانواده‌ها نمونه‌ای از آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان نیز هست که خود جزئی از یادگیری اجتماعی محسوب می‌شود.
بازگشایی مدارس فرصتی است برای رشد و یادگیری نسل جوان، اما همزمان فشارهای اقتصادی قابل توجهی بر خانواده‌ها وارد می‌کند. با اتخاذ تدابیر مناسب، از جمله حمایت‌های مالی، آموزش مدیریت بودجه و نظارت بر بازار، می‌توان این فشارها را کاهش داد و تجربه‌ای مثبت از آغاز سال تحصیلی برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان رقم زد. در نهایت، همراهی نهادهای دولتی، فعالان اقتصادی و خانواده‌ها برای مدیریت چالش‌های اقتصادی مهرماه، کلید موفقیت در تأمین رفاه و آرامش روانی جامعه است.