پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

روز زن در تقویم ایرانی–اسلامی، تنها یک مناسبت نمادین نیست؛ بلکه فرصتی است برای بازخوانی هویت و منزلتی که زن در فرهنگ ما دارد.
مصطفی جعفری/ تقارنی که این روز با سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) پیدا کرده، معنای این مناسبت را ژرف‌تر می‌کند؛ زیرا شخصیت و زندگی آن بانوی بزرگ اسلام، نقطه‌ای درخشان در تاریخ انسانیت است که تا امروز معیارهای والای اخلاق، مهر، مسئولیت‌پذیری و معنویت را به ما یادآور می‌شود.زن در نگاه اسلامی، موجودی صرفاً احساسی یا نقش‌پذیر نیست؛ بلکه ستون محکم خانواده، شریک توسعه اجتماعی و سرمایه اجتماعی هر جامعه است. حضرت زهرا(س) در طول زندگی کوتاه اما پربار خود، هم در عرصه مسئولیت‌های خانوادگی نمونه بود و هم در میدان دفاع از حق، حقیقت و عدالت. زندگی ایشان ثابت کرد که زن می‌تواند همزمان مظهر مادرانه‌ترین احساس‌ها و هوشمندانه‌ترین کنش‌های اجتماعی و دینی باشد.از نگاه جامعه‌شناسی نیز نقش زن در توسعه، حتی پیش از آن‌که در قالب شاخص‌های اقتصادی و آموزشی سنجیده شود، در کیفیت ارتباطات انسانی و سلامت اجتماعی نمود پیدا می‌کند. خانواده به عنوان کوچک‌ترین واحد اجتماع، زمانی به استحکام می‌رسد که محور آن—یعنی زن—در امنیت، احترام، آرامش و فرصت برابر قرار داشته باشد. زنان، چه در خانه و چه در اجتماع، با قدرت سازندگی، صبوری، مدیریت عاطفی و خردورزی بر پیکره جامعه اثر می‌گذارند. جامعه‌ای که زن در آن مورد تکریم، حمایت و توانمندسازی قرار بگیرد، جامعه‌ای سالم‌تر، باانگیزه‌تر و پیشروتر خواهد بود.در فرهنگ ایرانی نیز مادر و زن، همواره در مرکزیت احترام و ادب قرار داشته‌اند. از ادبیات کلاسیک تا فرهنگ شفاهی، شواهدی بسیار می‌توان یافت که تأکید دارد مادر، معلم نخستین انسان و زن، نگهبان حرمت خانه است. این جایگاه ریشه‌دار، امروز باید معنای عینی‌تری پیدا کند؛ به‌خصوص در دنیای پیچیده و پرشتاب کنونی که زنان، هم در نقش‌های سنتی و هم در مسئولیت‌های مدرن، وظایف چندگانه‌ای را بر دوش دارند.در سالروز میلاد حضرت زهرا(س) و روز زن، لازم است بیش از پیش به سه محور توجه کنیم:نخست؛ تکریم زن در جایگاه انسانی. زن پیش از آن‌که مادر، همسر یا شاغل باشد، یک انسان است با هویت مستقل، حق انتخاب، کرامت ذاتی و قابلیت رشد. احترام به زن نباید فقط در قالب رفتارهای شعاری و مناسبتی باقی بماند؛ بلکه باید به سطح باورهای اجتماعی، ساختارهای حمایتی و قوانین عادلانه ارتقا پیدا کند. دوم؛ توانمندسازی زن. زنان امروز جامعه ما نه‌تنها تحصیل‌کرده، بلکه خلاق، فعال و اثرگذار هستند. حمایت از آنان در حوزه اشتغال، کارآفرینی، آموزش‌های تخصصی، امنیت شغلی و خانواده‌محور بودن سیاست‌ها، کلید توسعه پایدار کشور است. حضور زنان در عرصه‌های مدیریت، فرهنگ، رسانه، علم و اقتصاد، کارآمدی ساختارها را افزایش داده و نگاه انسانی‌تر و دقیق‌تری به مسائل اجتماعی ایجاد می‌کند.سوم؛ بازخوانی سیره حضرت فاطمه زهرا(س)سیره آن حضرت نمونه‌ای از جمع میان معنویت، عقلانیت و رفتار اجتماعی مسئولانه است. الگویی که در آن، زن نه منزوی و مظلوم که صاحب اراده، زبان حق‌طلبی و محور مهرورزی است. امروز بیش از هر زمان دیگری، جامعه ما نیازمند احیای همین الگوست؛ الگویی که زن را نه در قالب چهره‌ای تزیینی، بلکه در مقام عنصر فعال در ساختن فردا معرفی می‌کند.در کنار این سه محور، نکته مهمی نیز وجود دارد: احترام به زن باید در زندگی روزمره جاری باشد، نه فقط در مراسم و سخنرانی‌ها.یک جمله محبت‌آمیز در خانه، تقسیم مسئولیت‌ها، نگاه برابر به دختران و پسران، حمایت از زنان شاغل، اعتماد به توانمندی آنان، و تلاش برای کاهش خشونت‌های آشکار و پنهان علیه زنان، رفتارهایی است که کیفیت جامعه را تغییر می‌دهد.روز زن، یادآور این حقیقت است که هیچ جامعه‌ای بدون مشارکت و سلامت زن نمی‌تواند پیشرفت کند. زن شریان آرامش خانه و عقلانیت اجتماع است؛ نیرویی که اگر دیده شود، شنیده شود و فرصت یابد، می‌تواند حرکت یک ملت را شتاب دهد.امروز، پاسداشت روز زن یعنی تجلیل از شأن انسانی، اجتماعی و معنوی زن؛ یعنی احترام به مادران، همسران، دختران و تمامی زنان بزرگی که بی‌صدا اما مؤثر، بار زندگی و جامعه را بر دوش می‌کشند. و چه زیبا که این بزرگداشت، با میلاد حضرت زهرا(س)، بانوی نور و پاکی، پیوند خورده است تا یادمان باشد ارزش زن، در فرهنگ ما، از چشمه‌ای آسمانی سرچشمه می‌گیرد.