ساخت و ساز غیرمجاز و گسترش حاشیه نشینی در فردیس
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
مشکل حاشیه نشینی یکی از مشکلاتی که امروز دامن گیر فردیس با جمعیتی نزدیک به 600 هزار نفری فردیس شده که عامل اصلی آن مهاجرت بی رویه مردم از نقاط دیگر کشور از سالیان گذشته و نبود نظارت کافی بر ساخت و سازهای غیرمجاز است.
حاشیه نشینی نوعی زندگی است که با شیوه رایج زندگی شهری متفاوت بوده و با ویژگی های اجتماعی و اقتصادی مخصوص به خود بافت فیزیکی معینی به وجود آورده است. جمعیت شهرستان فردیس به دلیل مهاجرت بی رویه به آن رو به افزایش است و این امر مهم امروز سبب شده با مشکلات شهری زیادی دست و پنجه نرم کند، از جمله کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، فرهنگی، بیکاری و مسایل رفاهی رنج می برد که همین امر ناهنجاری و معضلاتی را به دنبال داشته است. یکی از عوامل گسترش حاشیه نشینی در این شهرستان تازه تاسیس ساخت و ساز غیرمجاز بوده و به این موضوع دامن زده است. البته می توان ساخت و ساز غیرمجاز را اولین اقدام و کج نهادن خشت اول برای شکل گیری مناطق حاشیه ای قلمداد کرد.و اولین مساله ای که در حاشیه نشینی مطرح می شود، مسکن غیراستاندارد و ساخت وسازهای غیرمجاز است. در فردیس 20 هزار واحد مسکونی غیر مجاز و 58 هکتار بافت فرسوده در مناطق یک و دو شهر فردیس شناسایی شده است. خانههای مناطق حاشیه ای غالبا ازایمنیکافی برخوردار نیستند و باکوچکترین حادثهای آسیب دیده و مال و جان ساکنان را به خطر میاندازند. حاشیه نشینی را می توان از معضلات اجتماعی دانست که به دلیل مهاجرت به شهرهای بزرگ برای یافتن شغل، درآمد و مسکن مناسب صورت می گیرد که در کنار این مساله آسیب های اجتماعی نظیر اعتیاد، مواد مخدر، ایدز و... در حاشیه شهرهای بزرگ که بستر مناسبی برای رشد این معضلات اجتماعی است، به وجود می آید. حاشیه نشینی در کلانشهرها چالشی بزرگ برای نظام تصمیم گیری به حساب می آید که کلانشهر کرج نیز از این قاعده مستثنی نیست، بسیاری از خانواده هایی که به این شهر مهاجرت کرده و توانایی سکنی گزیدن در آن را نمی یابند به شهرستان هایی نظیر فردیس می آیند. تامین مسکن، بهداشت، خدمات به گونه ای مضاعف تنها بخشی از سختی هایی است که گسترش حاشیه نشینی به وجود می آورد. در این میان باید به موضوعات دیگری چون وجود ندامتگاه فردیس در شهرستان فردیس مهاجرتهای بیرویه و وجود قومیتهای مختلف نیز اشاره کرد و همین امر سبب شده تا زنگ خطر آسیبهای اجتماعی در فردیس نواخته شود. جدای از آشفتگی ظاهری، اختلاف طبقاتی، کیفیت پایین ساختمان ها، معابر پیچ در پیچ و به هم ریختگی راه های دسترسی و تراکم جمعیتی در مناطق حاشیه نشین که خود نوعی ناهنجاری در ساخت و ساز به شمار می رود، بستری برای ناهنجاری در حوزه های فرهنگی و اجتماعی فراهم ساخته است. چاره مشکل حاشیه نشینی در کوتاه مدت ابتدا ساماندهی زمین های قولنامه ای و برخورد قاطع با ساخت و ساز غیرمجاز در فردیس است، این مهم علاوه بر جدیت مدیریت شهری و شورای شهر، همکاری راه و شهرسازی، فرمانداری، دستگاه قضا، نیروی انتظامی را نیز می طلبد. شهردار فردیس در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت: به عقیده من در محدوده شهر فردیس سکونتگاه ها غیررسمی یا حاشیه نشینی به آن معنی که صرفا حاشیه نشینی اتفاق افتاده باشد وجود ندارد و غالبا در برخی نقاط شهر به جهت وجود و ورود سوداگران زمین مسکن ساخت و سازغیرمجاز را شاهد هستیم. منوچهر غفاری افزود: شهرداری در نظر دارد نسبت به ساماندهی و کنترل حداکثری ساخت و ساز غیرمجاز در این نقاط اقدام کند.وی ادامه داد: نخستین اقدام در دست شهرداری انجام مطالعات جامع وضع موجود و تهیه طرح تفصیلی آتی شهر فردیس که در واقع اولین طرح تفصیلی مستقل شهر خواهد بود. وی اظهار داشت: در این طرح سعی بر این خواهد بود به نحوی ساخت و ساز غیرمجاز به حداقل ممکن کاهش پیدا نماید. غفاری افزود: یکی از اقداماتی که شهرداری در برنامه های آتی خود دارد نصب سامانه شهرنما است به نحوی که تمام نقاط شهر در یک سامانه روزانه کنترل می شود تا از هر گونه ساخت و ساز غیرمجاز در حد ممکن جلوگیری به عمل آید. شهردار فردیس گفت: در بعضی از نقاط شهر فردیس تفکیک غیرمجاز زمین اتفاق افتاده است و زمین ها به اراضی ریزدانه تبدیل شده اند که به تبع آن غیرمجاز ساخت و ساز در آن صورت گرفته است. غفاری افزود: در محدوده بعضی نقاط پیک، اهری و بخشی از بافت شهر قدیمی فردیس از جمله قریشی به صورت قولنامه ای ساخت و ساز غیرمجاز انجام شده است و بخشی کمی به سمت شهرک 17 شهریور محدود به چند تا لکه می شود و بیشتر نیست و غیررسمی محسوب نمی شوند. وی ادامه داد: این نقاط داخل محدوده شهر هستند و قطعات زمین مشخص و تفکیک شده اند.وی بیان کرد: از سالیان گذشته در محدوده نیروگاه منتظر قائم و سه راه حافظیه فردیس ساخت و ساز غیرمجاز زیر دکل برق فشار قوی انجام شده است. وی با بیان اینکه بافت فرسوده شهر فردیس نسبت به شهرهای دیگر کم است ، گفت: ساخت و ساز غیر مجاز در داخل محدوده شهر اتفاق افتاده و حاشیه نشینی معمولا در حاشیه شهر اتفاق می افتد ولی اینها در کانون شهر بوده است. شهردار فردیس گفت: در سال 60 و 70 سیاست های مسکن و شهرسازی برای شهرک سازی در کشور اتفاق افتاد به جهت نزدیکی فردیس به کرج و تهران وقتی در اطراف تهران این اتفاق افتاد شهرک هایی را در حاشیه شهر کرج تعریف کردند که تعداد زیادی از این شهرک ها در فردیس کنونی از جمله شهرک ناز،وحدت،کوثر ،راه آهن و منظریه قرار گرفتند. غفاری افزود: این شهرک ها به صورت حاشیه شکل نگرفتند کاملا با طرح مصوب و تایید شده شکل گرفتند و فقط در داخل آنها یک تعداد ساخت و ساز غیر مجاز انجام شد. وی اظهار داشت: تمام شهر فردیس تحت پوشش خدمات شهری شهرداری فردیس قرار دارد هیچ نقطه ای از شهر نیست که خدمات شهری برای آنها ارائه نشود خیلی هم سازمان یافته و مشخص خدمات ارائه می شود. غفاری گفت: آن قسمتی که در تعهدات شهرداری است شهرداری خدمات نظیر جدولگذاری،آسفالت،جمع آوری زباله و رفت و روب را در تمام نقاط این شهر انجام می دهد.
منبع ایرنا