ضرورت درک جدی بحران آب و مدیریت هوشمند منابع آبی
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
با همکاری سازمان مدیریت و برنامهریزی استان البرز و با حضور دستگاههای اجرایی و نهادهای تخصصی، در سالن همایش مؤسسه آموزشی امام خمینی (ره) برگزار شد.
این رویداد امسال با محور «همبست آب، غذا و انرژی؛ رویکردی برای پایداری منابع آب» برگزار شد و فرصتی برای تبادل نظر میان مدیران، متخصصان و دانشگاهیان در خصوص بحرانهای زیستمحیطی و چالشهای توسعه پایدار استان بود.
حضور شرکت آب منطقهای البرز و ارائه دستاوردها
در حاشیه این همایش، شرکت آب منطقهای البرز با برپایی غرفهای تخصصی، به معرفی دستاوردها، پروژههای اجرایی و فعالیتهای شاخص خود در زمینه مدیریت منابع آب پرداخت. این غرفه با استقبال گسترده شرکتکنندگان و کارشناسان حوزه مهندسی و محیط زیست همراه بود.
تشریح سیاستهای کلان نظام فنی و اجرایی کشور
در این نشست سعید وکیلی؛ رئیس امور نظام فنی و اجرایی کشور، ضمن ارائه گزارشی از سیاستهای کلان نظام فنی و اجرایی یکپارچه، بر اهمیت هماهنگی بین دستگاههای اجرایی در مواجهه با چالشهای ملی از جمله بحران آب و فرونشست تأکید کرد.
بررسی علمی و فنی پدیده فرونشست
در ادامه، دکتر علی فاخر، عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران، به بررسی ابعاد مختلف مدیریت ریسک فرونشست زمین پرداخت و ضرورت تدوین راهبردهای جامع در این زمینه را یادآور شد.
فرونشست نتیجه سالها برداشت بیرویه آب زیرزمینی است
در بخش دیگری از همایش، داود نجفیان؛ مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز، با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آب استان گفت: «اگرچه بخشی از عوامل فرونشست طبیعی و زمینشناسی است، اما سهم اصلی را تصمیمات و رفتارهای انسانی طی دهههای اخیر داشتهاند. تخلیه بیرویه منابع زیرزمینی موجب افت سطح آبخوانها و در نهایت فرونشست زمین شده است. در برخی نقاط استان، این میزان به بیش از ۲۸ سانتیمتر در سال رسیده و در شرایط بحرانی امکان اصلاح وجود ندارد.»
خشکسالی و فشار مضاعف بر منابع زیرزمینی
نجفیان با اشاره به تداوم خشکسالی برای پنجمین سال پیاپی گفت: «حدود ۷۵ درصد مصارف استان وابسته به منابع آب زیرزمینی است. کاهش بارشها موجب از بین رفتن بسیاری از منابع سطحی شده و در نتیجه فشار زیادی بر آبخوانها وارد شده است. در حال حاضر ۳۲ درصد از کل مصارف استان مربوط به آب شرب است که این امر نیاز به مدیریت دقیقتری دارد.»
توسعه کشاورزی و افزایش تعداد چاههای غیرمجاز؛ تهدیدی برای آینده آب استان
مدیرعامل شرکت آب منطقهای البرز در ادامه با اشاره به نقش کشاورزی در افزایش برداشتها گفت: «مقرر بود یکسوم اراضی کشاورزی هر سال آیش بمانند، اما با تغییر کاربریها و گسترش باغویلاها این برنامه اجرایی نشد. اکنون بیش از ۶۸۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان فعال است و سالانه حدود ۲۴۰ میلیون مترمکعب برداشت اضافی از آبخوانها صورت میگیرد. شکاف بین تأمین و مصرف به بیش از ۵۰ میلیون مترمکعب در سال رسیده است.»
هشدار نسبت به مصرف ۹۶ درصدی ظرفیت منابع آبی
نجفیان تأکید کرد: «در حالیکه کشور به طور میانگین ۸۶ درصد از ظرفیت منابع آبی خود را مصرف کرده، در استان البرز این رقم به ۹۶ درصد رسیده است. در استانداردهای جهانی، مصرف نباید از ۴۰ درصد فراتر رود. همچنین سرانه آب تجدیدپذیر در البرز به زیر ۵۰۰ مترمکعب در سال کاهش یافته که نشاندهنده تنش مطلق آبی است.»
لزوم درک جدی بحران و مدیریت هوشمند منابع
وی با تأکید بر برگشتناپذیر بودن بحران آب گفت: «باید بپذیریم ظرفیتهای آبی استان فرصتی بزرگ بوده که بهدرستی از آن بهرهبرداری نشده است. هدف ما توقف تولید در کشاورزی یا صنعت نیست، بلکه ایجاد توازن و مدیریت پایدار است. مقابله با تخلفات آبی و اصلاح الگوی مصرف باید در اولویت برنامهها قرار گیرد.»
برگزاری میزگرد تخصصی پایانی
در پایان کنفرانس، میزگرد تخصصی با حضور مدیران، اساتید دانشگاه و کارشناسان حوزه منابع آب برگزار شد. در این نشست، چالشهای اجرایی، راهکارهای مدیریت مصرف، نقش آموزش عمومی در کاهش بحران آب و اهمیت همافزایی نهادها برای تحقق پایداری منابع به بحث و تبادل نظر گذاشته شد.