داستان مهم‌ترین پایه حفظ و بازتولید فرهنگ است
سپیدار‌آنلاین: گروه فرهنگی
داستان و روایت باید در رویدادهای فرهنگی، از جمله هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، نقشی محوری داشته باشند؛ چراکه یکی از مهم‌ترین پایه‌های حفظ و بازتولید فرهنگ، داستان است.
سید میثم موسویان در گفت‌وگو با ستاد خبری سی‌وسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر نقش محوری داستان و روایت در چنین رویدادهایی، اشاره کرد: هفته کتاب نه‌تنها بستری برای معرفی کتاب‌ها و نویسندگان است، بلکه به پیوند عاطفی و شناختی میان مخاطبان، نویسندگان و کتاب کمک می‌کند. زمانی که سخن از فرهنگ یا رویدادهای فرهنگی به میان می‌آید، یکی از مهم‌ترین پایه‌های حفظ و بازتولید آن، داستان است.او رمان، داستان و روایت‌گری را از اجزای اصلی برنامه‌های سواد فرهنگی خارج از مدرسه دانست و افزود: داستان، قدرت هم‌دلی، هویت‌یابی و درک میان‌فرهنگی مخاطب را افزایش می‌دهد. روایت‌گری، داستان و رمان حتی در درمان‌های روان‌شناختی نیز نقش مهمی دارند. هرچه بتوانیم جامعه را به‌سوی سلامت روان سوق دهیم، به غنای فرهنگی آن کمک کرده‌ایم. داستان به افراد امکان می‌دهد خود و دیگری را در آیینه روایت بشناسند و همین، موجب ماندگاری بیشتر پیام‌های فرهنگی می‌شود.
نویسنده کتاب «فقط امام رضا بخواند» در پاسخ به این پرسش که چرا «داستان‌خوانی» به‌عنوان رسانه‌ای فرهنگی کمتر جدی گرفته می‌شود، توضیح داد: یکی از دلایل اصلی این مسئله، غلبه رسانه‌های دیجیتال و تصویری است که لذت و دوپامین بیشتری در مغز ایجاد می‌کنند و مخاطبانشان ـ که بخش بزرگی از جامعه را تشکیل می‌دهند ـ به آنها وابسته شده‌اند.
موسویان ادامه داد: برداشت نادرستی از داستان به‌عنوان فعالیتی صرفاً تفریحی وجود دارد. در حالی‌که پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند داستان‌خوانی، به‌ویژه برای نوجوانان، کارکردی فرهنگی، فلسفی و روان‌شناختی دارد، اما در فرهنگ عمومی هنوز به‌اشتباه آن را هم‌پایه تماشای تلویزیون و نوعی وقت‌گذرانی می‌دانند. این نگاه باعث می‌شود داستان را کم‌اهمیت تلقی کنند.
این داستان‌نویس اضافه کرد: در بسیاری از رویدادها، اختصاص ندادن بودجه‌ای هم‌ارز با تصویر و موسیقی به حوزه داستان، موجب شده این عرصه و فعالان آن در ردیف‌های پایین‌تر اولویت قرار گیرند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که داستان یکی از مؤثرترین ابزارها برای گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی است، زیرا میان تجربه شخصی و متن ادبی، پلی عاطفی و شناختی ایجاد می‌کند. داستان‌ها توجه یادگیرندگان را به جهان متن جلب کرده و میل به خواندن بیشتر را افزایش می‌دهند. آن‌قدر جدی نیستند که از آنها گریزان باشیم و آن‌قدر شوخی نیستند که بی‌اثر بمانند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اهمیت داستان در مقوله ارزش‌گذاری روی فرهنگ‌ها گفت: هر فرهنگی که روایت و داستانی قوی‌تر داشته، ماندگارتر شده، پیروز جلوه کرده و ارزش‌های خود را بهتر به نسل‌های بعدی و جوامع دیگر منتقل کرده است. مواجهه با داستان موجب رشد اجتماعی، سلامت روان، تفکر خلاق، انگیزه برای کشف بیشتر، درک دیدگاه‌های دیگران و فهم نظرات مخالف از طریق کتاب‌ها می‌شود. افزون بر این، داستان با فلسفیدن، اندیشیدن و ایدئولوژی درهم‌تنیده است. حقایق این جهان، اگر به‌صورت علمی بیان شوند، مقاله‌اند؛ و اگر با رنگ و بوی روایت عرضه شوند، داستان.سید میثم موسویان در پایان یادآور شد: در مقایسه با رمان، مجموعه‌داستان کمتر مورد استقبال عمومی قرار می‌گیرد. بسیاری از ناشران معتقدند داستان کوتاه به‌تنهایی کشش اقتصادی لازم برای شمارگان بالا ندارد. بنابراین، در شرایط ناپایدار اقتصادی ترجیح می‌دهند روی آثاری سرمایه‌گذاری کنند که فروش تضمین‌شده‌تری دارند.