موفقیت طرح تجهیز چاه‌های پیزومتری در البرز
سپیدار‌آنلاین: گروه گفتگو
طرح تجهیز چاه‌های «پیزومتری» در استان البرز اهداف این طرح که با موفقیت اجرا شده است و بدین ترتیب اطلاعات تراز سطح ایستابی با جزئیات و کیفیت بالا و به طور آنلاین ثبت و مشاهده می‌شود.
طرح تجهیز چاه‌های «پیزومتری» استان البرز با موفقیت اجرا شد طرحی که به عنوان تجربه برتر مدیریتی در کنفرانس بین المللی مدیریت نیز برگزیده شده است، در پی اجرای موفقیت آمیز این طرح گفتگویی با دکتر مجتبی نوری مجری طرح تجهیز چاه‌های «پیزومتری» ترتیب دادیم که در زیر می‌خوانید. مجتبی نوری دارای دکتری مهندسی منابع آب است و در حال حاضر مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای البرز می‌باشد.
عنوان طرح چه بوده است و چه سالی اجرا شده است؟
عنوان این طرح عبارت است از تجهیز چاه‌های پیزومتری استان البرز به ادوات الکترونیکی سنجش سطح آب، قرارداد این طرح در تیرماه ۹۳ منعقد شد و اجرای آن حدود ۶ ماه به طول انجامید. که به محض نصب هر دستگاه، اطلاعات آن به سامانه ارسال می‌شد. این سامانه در قالب یک نرم افزار تدوین شده‌است و اطلاعات و مشخصات دستگاه و محل نصب در این نرم افزار به طور آنلاین قابل مشاهده است.
هدف اصلی طرح چیست و چرا این طرح اجرا شده است؟
هدف اصلی این طرح تجهیز چاه‌های پیزومتری استان به دیتالاگرهای سطح آب بود تا از این طریق اطلاعات تراز سطح ایستابی با جزئیات و کیفیت بالا و به طور آنلاین ثبت و مشاهده شود. این طرح در راستای برنامه دفتر کل مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران مبنی بر تدقیق اطلاعات پایه منابع آب و افزایش کیفیت آماربرداری از شبکه های سنجش کمی و کیفی منابع آب است. سابق بر این، اطلاعات تراز پییزومتری دشت‌ها توسط تکنسین‌های شرکت‌های آب منطقه‌ای اندازه‌گیری می‌شد ولی به مرور و با گذشت زمان متأسفانه تعداد نیروهایی که برای این کار تربیت شده باشند و همچنین علاقه‌مند به این کار باشند در سطح شرکت‌های آب منطقه‌ای کاهش یافت و این شرکت‌ها ناگزیر به استفاده از روش‌های جایگزین بودند که همین موضوع یکی از دلایل اجرای این طرح و طرح‌های مشابه است.
آیا این طرح قبلاً در کشور اجرا شده است؟
شرکت آب منطقه ای البرز در سال ۱۳۹۳ کلیه چاه‌های مشاهده ای واقع در سطح استان را به ادوات نوین (الکترونیکی) سنجش سطح تراز ایستابی تجهیز کرد و تاکنون هیچ استانی کار مشابهی را انجام نداده است. البته در اغلب استان‌های کشور چند نمونه چاه به ادوات الکترونیکی ثبت و مخابره اطلاعات تجهیز شده‌اند ولی به دلایلی موفقیت این طرح را نداشته‌اند.
مهمترین دلایل عدم موفقیت طرح‌های مشابه چه بوده است؟
چند دلیل عمده وجود دارد که در درجه اول شاید بتوان به استفاده از تجهیزات تولید خارج اشاره کرد. تجهیزات تولید خارج علیرغم کیفیت خوبی که دارند ولی در دوره بهره‌برداری و نگهداری با مشکل فقدان نیروی انسانی ماهر برای بهره‌برداری و نگهداری مواجه اند و چه بسا تعمیرات آنها نیازمند ارسال قطعه معیوب به کشور تولید کننده را داشته باشد و یا نیاز به سفارش ارسال قطعه جایگزین از کشور تولید کننده باشد. دلیل دیگر می‌تواند هزینه بالای ادوات خارجی باشد. از دیگر دلایل عدم موفقیت طرح‌ها می‌توان به نظارت و ارزیابی ادوات در طول بهره‌برداری اشاره کرد. در قرارداد شرکت آب منطقه‌ای البرز، بهره‌برداری، بیمه و گارانتی تجهیزات بر عهده شرکت پیمانکار بوده‌است و از این نظر هیچگونه خلاء ارسال داده قابل پذیرش نیست.
تجهیزات مورد استفاده در طرح شرکت آب منطقه‌ای البرز تولید داخل بوده است؟
بله، این تجهیزات نتیجه اختراع یک جوان ایرانی است. مخترع این دستگاه با بهره‌گیری از قانون شناوری ارشمیدس ایده‌ای را برای طراحی تجهیزات مطرح کرده‌است و سپس پایلوت دستگاه را در شرکت دانش بنیان خود ایجاد کرده است و چندین گواهی و استاندارد برای این دستگاه از ارگان‌های ملی و بین‌المللی اخذ کرده است. شرکت آب منطقه‌ای البرز در راستای حمایت از تولید داخل و اقتصاد دانش بنیان و همچنین در راستای اقتصاد مقاومتی مورد تاکید مقام معظم رهبری از این شرکت دانش بنیان فعال در زمینه ادوات اندازه‌گیری در مرحله مناقصه دعوت به عمل آورد و خوشبختانه این شرکت با هزینه بسیار نازل در مقایسه با پیشنهاد قیمت سایر شرکت‌ها مناقصه را برنده شد.
با توجه به نتیجه حاصل از این طرح، آیا توصیه می‌کنید که سایر ارگان‌ها نیز به سمت حمایت از تولید داخل بروند؟
بله، قطعاً این طرح حدود ۱۴ ماه است که به طور آزمایشی بهره برداری می‌شود. در طول این ۱۴ ماه به صورت مداوم توسط کارشناسان این شرکت، اطلاعات دستگاه‌ها با اطلاعات ثبت شده به طور مکانیکی مورد مقایسه قرار گرفته است و خطاهای موجود در حد بسیار قابل قبول بوده‌است.
اگر بخواهید ویژگی‌هایی را برای این طرح بشمارید، چه ویژگی‌هایی به نظرتان اهمیت دارد؟
این ادوات طرح و ساخت داخل بوده و دارای شماره ثبت اختراع است و در راستای سیاست اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان و حمایت از محصولات داخلی است. قیمت پایین این ادوات نسبت به مشابه خارجی آن و کیفیت برابر با نمونه های خارج کشور، سادگی و پایداری سیستم پایش، کم بودن هزینه های نصب، راه اندازی، نگهداری (حدود ۱۰ درصد نمونه‌های مشابه خارجی)، وجود تمامی قطعات آن در بازار در ایران، یکپارچگی سنسور، محافظ و دیتالاگر، عدم نیاز به غوطه ور کردن سنسورهای الکترونیکی در آب شور، بهینه سازی مصرف انرژی در بورد الکترونیکی، طول عمر بالای باطری، سطح حفاظت بالا در مقابل تخریب و سرقت با طراحی و ساخت قفل و محافظ ویژه، عدم امکان نفوذ رطوبت و بخار آب به داخل محفظه بورد الکترونیکی، دسترسی آنلاین به اطلاعات تراز سطح ایستابی، تولید اطلاعات با جزئیات دلخواه، امکان ارائة تحلیل‌های مناسب از پدیده‌های آبی مرتبط با آبخوان در مقیاس‌های زمانی کوچک بر اساس اطلاعات ثبت شده، امکان مشاهدة اطلاعات در نرم‌افزار تهیه شده به همین منظور و بر روی نقشه‌های منطقه از ویژگی های این طرح است.
منبع مهر