پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

تعیین حرایم آثار و محوطه‌های میراث فرهنگی، عاملی مهم در جلوگیری از تخریب مواریث فرهنگی به شمار می‌رود. با توجه به این که طی سال‌های گذشته توسعه شهرها شتاب غیرقابل پیش بینی به خود گرفته ،..
لزوم حفاظت از عرصه‌ها و حرایم تاریخی بیش از پیش احساس می‌شود. بدون شک اگر برنامه ریزی‌های مدون دراین خصوص صورت نگیرد طی سال‌های آینده بخشی از میراث تاریخی استان به برج ، خیابان و خانه تبدیل می‌شود. نادر حیدری، کارشناس باستان شناسی در خصوص اهمیت حفاظت از تپه‌ها و آثار ملموس تاریخی گفت: تپه‌های تاریخی بخشی از فرهنگ و تاریخی کهن کشور را درخود جای داده‌اند به همین دلیل حفاظت از آنها از اهمیت به سزایی برخوردار است . وی افزود: بدون شک بخشی از مانایی تمدن ایرانی به واسطه حفظ و نگهداری از این داشته‌ها و اسناد ملموس تاریخی صورت گرفته است.
حیدری خاطرنشان کرد: هم دولت و هم مردم باید قدر این داشته‌ها را بدانند و با بی‌تفاوتی از کنار آنها رد نشوند؛ چراکه آیندگان برای شناخت هویت خود به این آثار نیاز دارند . وی ادامه داد: متاسفانه حفاری‌های غیر اصولی و عدم حفاظت از عرصه‌ها و تپه‌های تاریخی در طول چند سال گذشته لطمه زیادی به این آثار زده است. حیدری یادآورشد: امروزه شاهد هستیم در حریم این آثار تاریخی و حتی گاه دردل آنها رستوران ، هتل ، مرکز تفریحی و... ساخته شده است . این کارشناس باستان شناسی با اشاره به غیر اصولی بودن بسیاری این ساخت و سازها گفت: بسیاری از این ساخت و ساز ها به بدنه تاریخی این آثار آسیب وارد ‌کرده و از عمر ماندگاری آنها می‌کاهد.
مردم مهمترین حامیان میراث فرهنگی کشور هستند
حیدری توضیح داد: هرچند دولت یازدهم نگاه ویژه‌ای به حفاظت از نگهداری از آثار ملموس و ناملموس میراثی دارد ولی با توجه به محدودیت‌های اعتباری اگر مردم برای حفاظت این آثار دست به کار نشوند راه زیادی از پیش نخواهیم برد. وی اضافه کرد: مردم مهمترین حامیان و حافظان میراث فرهنگی کشور هستند به همین دلیل باید از ظرفیت‌های آنان دراین حوزه استفاده کرد.
تجاوز به عرصه‌های تاریخی دغدغه معاونت میراث فرهنگی
مهناز طاهری، سرپرست معاونت میراث فرهنگی البرز گفت: توسعه شهری و عمرانی استان در طول سال‌های گذشته آسیب‌هایی رابه محوطه‌ها و عرصه‌های میراثی استان وارد کرده است. وی افزود: وضعیت موجود باعث شده زمین خواری و تجاوز به عرصه‌ها و حریم‌های تاریخی استان به یکی از دغدغه‌های معاونت میراث فرهنگی در طول سال‌های اخیر تبدیل شود. وی توضیح داد: برای جلوگیری از روند موجود، معاونت میراث فرهنگی استان حفاظت از این داشته‌های تاریخی را دراولویت کاری خود قرار داده است. طاهری با اشاره به مراحل تعیین حریم یک محوطه تاریخی ادامه داد: بعد از این که اعتبارات لازم برای تعیین حریم یک محوطه تاریخی درنظرگرفته شد، مجوزهای لازم برای گمانه‌زنی از پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی اخذ می می‌شود و پس از آن فردی با سابقه علمی و تجربه لازم برای اجرای عملیات گمانه زنی به سازمان معرفی می‌شود. این مسئول گفت: این فرد حتما باید دارای مدرک کارشناسی ارشد باستان شناسی باشد و حریم چند محوطه تاریخی را درکارنامه کاری خود داشته باشد.
سرپرست معاونت میراث فرهنگی البرز اضافه کرد: بعد از تایید این شخص، یک مشاور از سوی سازمان میراث فرهنگی و یک مشاور نیز از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان موظف می‌شوند تا اتمام عملیات گمانه‌زنی و تعیین حریم محوطه تاریخی مشخص شده در کنار پیمانکار تعیین شده حضور پیدا کنند. وی ادامه داد: پیمانکار موظف است در بازه زمانی مشخص تعیین حریم لازم را انجام داده و گزارش‌های مربوط را به اداره کل میراث فرهنگی استان ارائه دهد. وی یادآورشد: بعد از تعیین حریم و گمانه زنی، تابلویی برای معرفی محوطه تاریخی تهیه و شناسنامه‌ای برای آن تهیه می‌شود.
برنامه‌ریزی برای تعیین حریم 5 تپه تاریخی استان
طاهری درادامه صحبت‌هایش به برنامه معاونت میراث فرهنگی برای تعیین حریم محوطه‌های تاریخی استان درسال جاری اشاره کرد و گفت: معاونت میراث فرهنگی استان تعیین حریم یان تپه ازبکی،آق تپه مهر شهر ،تپه حیدرآباد،تپه دشت بهشت و امام زاده قاسم ماهدشت را جزء اولویت‌های کاری خود درسال جاری قرار داده است . این مسئول توضیح داد: مجوز تعیین حریم آق تپه و تپه حیدرآباد آماده شده و روند اداری برای دریافت سایر مجوز ها نیز درحال انجام است. وی ادامه داد: بنا شده منابع مورد نیاز برای تعیین حریم این تپه‌ها از محل اعتبارات استانی تامین شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است .
طاهری افزود: به محض تامین اعتبارات استانی لازم، عملیات تعیین حریم این تپه‌های تاریخی که جزئی از داشته های فرهنگی و میراثی استان محسوب می‌شوند، آغاز می‌شود.
تپه مردآباد هفت هزار سال قدمت دارد
وی همچنین به تامین بودجه مورد نیاز برای تعیین حریم تپه باستانی لشکر آباد ساوجبلاغ و مردآباد کرج اشاره کرد و گفت: خوشبختانه منابع مالی لازم برای تعیین حریم این دو تپه تاریخی از محل اعتبارات ملی تامین شده و فرایند تعیین حریم آنها از ابتدای سال تا کنون درحال انجام است . وی با اشاره به وضعیت تپه تاریخی مردآباد افزود: این تپه بیش از هفت هزار سال قدمت دارد وآثار پنج دوره فرهنگی را درخود جای داده است . این مسئول ادامه داد:این تپه که سال 73 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده هنوز کاوش نشده و درمرحله تعیین حریم قرار دارد . سرپرست معاونت میراث فرهنگی البرز توضیح داد:‌ تپه مردآباد بعد از تپه ازبکی و موشلان تپه مهمترین تپه تاریخی استان به شمار می‌آید.
قطعه بندی حریم تپه مردآباد
وی درادامه به وجود برخی مشکلات در مسیر تعیین حریم این تپه اشاره کرد و گفت: زمانی که البرز جزئی از استان تهران محسوب می‌شد بخشی از این تپه توسط شهرداری قطعه بندی و به فروش رسیده است . وی اضافه کرد: هرچند تا کنون به جز یک قطعه ساخت و سازی در قطعات فروخته شده انجام نشده ولی میراث فرهنگی برای مالکیت این تپه با خریداران قطعات و شهرداری مشکلاتی دارد.
طاهری یادآورشد: بررسی‌های انجام شده ازوجود لایه فرهنگی در یک و نیم متری جاده‌ای که در غرب این تپه قرار گرفته خبر می‌دهد به همین دلیل میراث فرهنگی از هرگونه ساخت و ساز در اطراف این تپه جلوگیری می‌کند .
وی ابراز کرد: هرچند شهرداری ادعا می‌کند که زمین های اطراف این تپه تثبیت شده و دارای سند هستند ولی میراث فرهنگی تا تعیین حریم کامل این محوطه تاریخی ازانجام هرگونه عملیات عمرانی و خرید و فروش زمین جلوگیری می‌کند .
آیندگان ما را قضاوت می‌کنند
طاهری ادامه داد: بی‌شک اگر امروز نسبت به داشته‌های تاریخی خود بی‌تفاوت باشیم آیندگان مارا مورد قضاوت قرارداده و نخواهند بخشید. وی با بیان این که تا کنون برنامه‌ای برای آغاز عملیات کاوش در این تپه پیش بینی نشده گفت: تا زمانی که تعیین حریم این تپه به پایان نرسیده آغاز عملیات کاوش منطقی به نظر نمی‌رسد. این مسئول در پایان یادآورشد: تعیین حریم این محوطه تاریخی درحقیقت نجات آن اثر است و مانع از آسیب و تخریب آن می‌شود.