پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

در شهری که جمعیتی معادل یک کلان‌شهر کوچک دارد، مرگ یک مرد در نمازخانه شرکت عمران، تنها یکی از زنگ‌های خطری است که مدت‌هاست در مهستان به صدا درآمده، جایی که جان مردم، گاه میان کمبود زیرساخت‌های اورژانس، گیر می‌افتد. نه بیمارستانی هست، نه مرکز اورژانس مجهز، نه حتی آمبولانس کافی.
ساوجبلاغ، در شهر مهستان مرگ، گاهی نه از قضا و قدر، بلکه از کم‌بودن ساده‌ترین زیرساخت نجات می‌آید: اورژانس.در شهری که بیش از ۱۳۰ هزار نفر زندگی می‌کنند، اگر دو نفر همزمان دچار حمله قلبی شوند، احتمال نجات یکی‌شان نزدیک به صفر است، چون در این شهر فقط یک آمبولانس در گردش است.
صبح دوازدهم خرداد، مردی میان‌سال در نمازخانه ساختمان شرکت عمران شهر مهستان، ناگهان نقش بر زمین شد. اطرافیان فوراً با اورژانس تماس گرفتند. اما لحظات طلایی سپری شد، آمبولانس دیر رسید و جان آن مرد نازنین، آرام از این شهر پررفت‌وآمد پر کشید.
روایتی تلخ، اما نه بی‌سابقه
در روزهای بعد، ده‌ها پیام از سوی شهروندان در فضای مجازی منتشر شد. افرادی که تجربه‌های مشابهی از تأخیر در رسیدن اورژانس داشتند، یا در شرایط بحرانی مجبور شدند عزیزان خود را با وسایل شخصی یا تاکسی‌های اینترنتی به مراکز درمانی منتقل کنند و برخی نجات یافتند، برخی نه.
زهرا شهروند مهستانی می‌گوید: پدرم دچار حمله شد. آدرس رو بلد نبودن. تا من برم سرکوچه که راهنمایی کنم، فوت کرده بود...
خانم رئیسی نیز می‌گوید: اپراتور اورژانس پشت تلفن مدام فقط سؤالات پزشکی می‌پرسید، بدون اینکه حتی آدرس رو بخواد یا آمبولانس اعزام کنه. انگار هدفش فقط راهنمایی تلفنی بود، نه امداد فوری! خب، اول باید آدرس رو بگیرن، مأموریت رو شروع کنن، بعد در ادامه مشاوره بدن. وقتی کسی در وضعیت بحرانیه و هیچ اقدامی برای اعزام صورت نمی‌گیره، یعنی سیستم اورژانس دچار ایراد جدیه. نهایتاً هم آمبولانسی نفرستادن و من با کمک پسر کوچکم و همسایه، خودم رو به بیمارستان رسوندم...
شهروند دیگری می‌گوید: حال پدرم به‌شدت بد شد. سریع با اورژانس تماس گرفتیم، اما گفتند در حال انجام مأموریت دیگری هستند و فعلاً آمبولانس در دسترس نیست. توصیه کردند با آژانس خصوصی او را به بیمارستان برسانیم. ما هم ناچار این کار را کردیم. اما در بیمارستان اعلام شد که به دلیل جابه‌جایی و حرکت، لخته‌ای در مغز شکل گرفته و همین موضوع منجر به فوت پدرم شد. واقعاً اگر قرار است ما در شرایط بحرانی، خودمان بیمار را جابه‌جا کنیم، نقش اورژانس دقیقاً چیست؟ چرا زیرساخت امدادی در شهری با این جمعیت باید تا این حد ضعیف باشد؟
دیگر شهروند مهستانی می‌گوید: سه سال پیش، نیمه‌های شب با حال بدی از خواب بیدار شدم. چنان ضعف داشتم که حتی نمی‌توانستم رانندگی کنم. اما چون پایگاه اورژانس درست در نزدیکی خانه‌مان بود، با همان حال وخیم، خودم را به زحمت به در ورودی آن‌ها رساندم و شرح حال دادم. فقط خواستم فشار خونم را بگیرند تا خانواده‌ام برایم آژانس بگیرند و به بیمارستان بروم.
پاسخ اما این بود: شما که با پای خودت آمدی، خدماتی ارائه نمی‌شود.
مانده بودم... برگردم خانه و تماس بگیرم تا همان‌ افراد چند متر آن‌طرف‌تر، به در خانه‌مان اعزام شوند؟! مگر حس نوع‌دوستی و مسوولیت انسانی نباید در چنین لحظاتی فعال شود؟ من تا مرز از حال رفتن خود را به پایگاه رساندم، اما دریغ از حداقل رسیدگی.
این تجربه تلخ هنوز هم برایم باورپذیر نیست. نه به‌خاطر خدمات نگرفته، بلکه برای سردی رفتاری که انتظار نداشتم از کسانی ببینم که وظیفه‌شان نجات جان انسان‌هاست.
و البته روایت‌هایی هم هست که از خوش‌رفتاری و مسؤولیت‌پذیری نیروهای اورژانس دفاع می‌کنند:
برای پدرم بارها اورژانس زنگ زدم. همیشه با احترام و دلسوزی پاسخ دادن، ولی آخه با یک آمبولانس چیکار میشه کرد؟
طبق آمارهای رسمی، شهر مهستان اکنون بیش از ۱۳۰ هزار نفر جمعیت دارد این عدد بدون احتساب جمعیت روزانه مراجعان از فشند، کوشک‌زر و دیگر روستاهای اطراف است. شهری با چنین تراکمی هنوز فاقد یک بیمارستان، فاقد نردبان آتش‌نشانی و تنها با یک آمبولانس اورژانس ۱۱۵ است.
در پی انتقاد از عملکرد فوریت‌های پزشکی اورژانس شهرستان، جواد صادقلو فرماندار شهرستان ساوجبلاغ، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، ضمن تسلیت به خانواده داغدار حادثه ۱۲ خرداد، اظهار کرد: در سطح شهرستان ساوجبلاغ، هشت پایگاه اورژانس ۱۱۵ فعال است که در نقاط مختلفی از جمله پایگاه هشتگرد در ضلع جنوبی بیمارستان، شهر مهستان جنب مسجد حضرت ولی عصر (عج )، خور در ابتدای جاده خور، کردان داخل مرکز بهداشت کردان، چندار جنب دفتر خدمات شهری شهرداری، برغان در ورودی روستا، آران در ورودی روستای آران و خوروین در ابتدای روستای خوروین مستقر شده‌اند.
وی افزود: با رشد سریع جمعیت، به‌ویژه در شهر مهستان، نیاز به افزایش ناوگان امدادی کاملاً مشهود است. در حال حاضر پایگاه‌هایی در روستای فشند و فاز ۷ مهستان در دست ساخت قرار دارند. همچنین با توجه به جمعیت بالای هشتگرد، احداث پایگاه جدیدی در محدوده ترک آباد یا منطقه دخانیات ضروری است. در اتوبان لاین جنوبی حدفاصل پمپ بنزین تا روستای افشاریه نیاز به پایگاه جدید احساس می‌شود.
فرماندار شهرستان ساوجبلاغ در ادامه گفت: بر اساس آخرین آمار رسمی سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان ساوجبلاغ بیش از ۲۷۰ هزار نفر است که البته این رقم هم‌اکنون بیشتر شده است.
وی افزود: اما زیرساخت‌های بهداشت و درمان متناسب با این رشد جمعیت توسعه نیافته‌اند. ما در حال پیگیری دریافت اعتبارات ملی و استانی هستیم و با همکاری خیرین و دانشگاه علوم پزشکی البرز، تلاش می‌کنیم امکانات و تجهیزات امدادی را به‌صورت فوری افزایش دهیم.
از سوی دیگر، مصطفی رضایی، مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید مهستان نیز درباره سهم این شرکت در تأمین زیرساخت اورژانس، چنین پاسخ داد: ما با توجه به رسالت خود در توسعه زیرساخت‌های اولیه شهر، یک ساختمان دوطبقه را برای استقرار اورژانس در اختیار شبکه بهداشت قرار داده‌ایم.
از این نقطه به بعد، تأمین خودرو، نیروی انسانی و خدمات امدادی، به‌عهده اورژانس ۱۱۵ و شبکه بهداشت است، نه شرکت عمران.
وی افزود: در عین حال، اگر متولیان اورژانس برنامه‌ای برای توسعه خدمات داشته باشند، ما نیز آمادگی داریم تا در چارچوب اختیارات خود، مساعدت کنیم. ولی باید هر نهادی به وظیفه خود عمل کند.
سجاد اینانلو، رئیس مرکز اورژانس ناحیه پنج استان البرز، با اشاره به چالش‌های جدی در حوزه خدمات اورژانس شهرستان ساوجبلاغ گفت: در حال حاضر تنها یک پایگاه اورژانش در شهر مهستان فعال است که علاوه بر پوشش این شهر، مسؤولیت مناطق پیرامونی مانند کوشک‌زر و فشند را نیز بر عهده دارد. با وجود برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی پایگاه دوم در فاز ۷ مهستان، این پروژه هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
وی افزود: مشکلات موجود، منحصر به مهستان نیست و کل شهرستان ساوجبلاغ تنها هشت دستگاه آمبولانس در اختیار دارد که با توجه به رشد جمعیت و افزایش روزافزون ماموریت‌ها، این ناوگان به شدت ناکافی است. روزانه بیش از ۱۰۰ مورد احیای قبلی در استان انجام می‌شود و هر نجات جان برای ما ارزشمند است، اما ظرفیت سیستم اورژانس محدود است و نیازمند حمایت بیشتر است.
اینانلو همچنین تاکید کرد: شرکت عمران ساوجبلاغ از سال‌ها پیش ساختمانی را در فاز یک مهستان به عنوان پایگاه اورژانس در اختیار این مجموعه قرار داده است، اما با توجه به افزایش جمعیت و توسعه سریع شهر، خدمات موجود پاسخگوی نیازها نیست. در نشست‌های اخیر با فرماندار شهرستان بر ضرورت تسریع در بهره‌برداری پایگاه دوم و برنامه‌ریزی برای احداث پایگاه سوم تاکید شده است تا بتوانیم همگام با رشد جمعیت، بهبود قابل توجهی در سطح خدمات اورژانس ایجاد کنیم.
رئیس مرکز اورژانس ناحیه پنج استان البرز، اظهار کرد: متأسفانه ناوگان آمبولانس‌ موجود در مهستان، علی‌رغم اهمیت فراوان، در وضعیت فرسوده قرار دارد و نیازمند نوسازی فوری و افزایش تجهیزات مدرن هستیم.
وی در پایان افزود: از رسانه‌ها انتظار داریم که به عنوان زبان گویا و صدای مردم، مشکلات و کمبودهای حوزه اورژانس را انعکاس دهند.
شهر مهستان، با جمعیتی در حد برخی مراکز استان کشور، هنوز از حداقل‌ترین امکانات اورژانسی برخوردار نیست. نبود پایگاه‌های فعال، کمبود آمبولانس، نیروهای خسته و فقدان بیمارستان، بحرانی را ساخته که هر لحظه ممکن است جان انسانی دیگر را بگیرد.
این شهر، سزاوار مرگ‌های خاموش نیست و امروز وقت آن رسیده که مسؤولان، خیّران و رسانه‌ها، یک‌دل و یک‌صدا، برای نجات جان انسان‌ها، کاری کنند.
زمانی برای همراهی تمام نهادهای مسؤول از فرمانداری تا علوم پزشکی، از وزارت راه و شهرسازی تا خیرین، از شهرداری تا مجلس. زیرا جان انسان‌ها، تنها معیار واقعی توسعه شهری است.