سفره‌ای از مطالبه تا پاسخ؛ صدای مردم در یک سال گذشته
سپیدار‌آنلاین: گروه سرمقاله
هفته دولت هر سال فرصتی است برای مرور کارنامه خادمان ملت، فرصتی برای بازخوانی تلاش‌هایی که در طول یک سال گذشته در عرصه‌های مختلف صورت گرفته و نیز تأملی دوباره بر کاستی‌ها و آنچه باید اصلاح شود.
محمد جعفری/ امسال شعار هفته دولت با عنوان «۱۲ ماه تلاش، ۱۲ روز دفاع» انتخاب شد؛ شعاری که علاوه بر تأکید بر مجاهدت یک‌ساله‌ی دولت در عرصه خدمت، یادآور این حقیقت است که دفاع از مردم و آرمان‌های انقلاب، تنها در میدان نبرد نظامی معنا نمی‌شود، بلکه در میدان خدمت و شنیدن صدای مردم نیز مصداق می‌یابد.در دنیای امروز، هیچ دولتی نمی‌تواند خود را بی‌نیاز از مشارکت و مطالبه‌گری مردم بداند. همان‌گونه که در مردم‌سالاری دینی، اساس کار بر حضور آگاهانه مردم و پیوند عمیق میان ملت و دولت استوار است، شنیدن مطالبات به‌مثابه اولین گام در دفاع از حقوق آنان ضروری است. مطالبه‌گری مردم در حقیقت نشان‌دهنده زنده بودن جامعه است؛ جامعه‌ای که بی‌صدا باشد، یا از سر ناامیدی و بی‌اعتمادی سکوت کند، راه پیشرفت و اصلاح را مسدود می‌سازد. بنابراین باید گفت نخستین وظیفه هر دولت، گشودن گوش شنوا برای شنیدن صدای مردم است.یک سال گذشته پر بود از صداهایی که از بطن جامعه برخاست؛ از گلایه‌ها درباره وضعیت معیشتی گرفته تا خواسته‌ها در حوزه خدمات اجتماعی، بهداشت، آموزش، اشتغال جوانان، محیط زیست و حتی فرهنگ و رسانه. هر مطالبه‌ای، اگرچه کوچک، نشانه‌ای از حساسیت مردم نسبت به سرنوشت کشورشان بود. این حساسیت، سرمایه‌ای است که هیچ دولتی نباید آن را نادیده بگیرد. به‌ویژه در شرایطی که فشارهای اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی بار سنگینی بر دوش مردم گذاشته، شنیدن صدای آنان بیش از پیش اهمیت می‌یابد.
کارنامه دولت در این یک سال، اگر با نگاه منصفانه بررسی شود، حاکی از تلاش‌های فراوانی در مسیر پاسخ‌گویی به این مطالبات است. اقداماتی در زمینه کنترل تورم، بهبود دسترسی به خدمات درمانی، تکمیل پروژه‌های زیرساختی و توسعه خدمات دیجیتال نمونه‌هایی از تلاش‌هایی است که با وجود همه محدودیت‌ها صورت گرفته است. همچنین طرح‌هایی در حمایت از اقشار ضعیف، افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان، و توجه به مناطق محروم از جمله گام‌هایی است که در راستای پاسخ به بخشی از نیازهای جامعه برداشته شده است.البته مسیر پاسخ‌گویی به مطالبات، همواره آسان نبوده است. بسیاری از گلایه‌های مردم همچنان باقی است. بروکراسی پیچیده اداری، کمبود منابع مالی، فاصله میان وعده‌ها و واقعیت‌های اقتصادی، و گاهی نیز ضعف در اطلاع‌رسانی شفاف، از جمله موانعی بوده که مانع از تحقق کامل خواسته‌ها شده است. مردم انتظار دارند که دولت نه تنها به وعده‌ها عمل کند، بلکه در صورت وجود موانع، با صداقت و شفافیت آنان را در جریان واقعیت‌ها قرار دهد. زیرا اعتماد عمومی نه صرفاً با عمل به وعده‌ها، بلکه با صداقت در گفتار و رفتار نیز تقویت می‌شود.در این میان، نقش رسانه‌ها و فضای مجازی در انتقال مطالبات مردم و بازتاب اقدامات دولت نقشی بی‌بدیل است. رسانه‌ها می‌توانند به‌مثابه آیینه‌ای باشند که هم ضعف‌ها و هم قوت‌ها را بازتاب دهند؛ مشروط بر اینکه صداقت، انصاف و دلسوزی بر فعالیت آنان حاکم باشد. همان‌گونه که مردم باید یاد بگیرند مطالبه‌گری‌شان را در چهارچوب اخلاق و منافع ملی بیان کنند، دولت نیز باید بپذیرد که نقد منصفانه رسانه‌ها در واقع یاریگر او برای بهبود عملکرد است.از این رو، اگر بخواهیم شعار «۱۲ ماه تلاش، ۱۲ روز دفاع» را به واقعیت تبدیل کنیم، باید دفاع دولت از ملت را در همین مسیر شنیدن و پاسخ‌گویی جست‌وجو کنیم. دفاع از حقوق مردم یعنی ایستادگی در برابر فساد و تبعیض؛ یعنی پافشاری بر عدالت اجتماعی؛ یعنی تلاش برای کاستن از رنج معیشتی طبقات ضعیف؛ یعنی جلوگیری از فاصله گرفتن مدیران از مردم. دولت باید در هر کوچه و خیابان، در هر شهر و روستا، نماینده‌ای داشته باشد که گوش شنوا و دست یاریگر برای مردم باشد.نگاه به آینده باید بر مبنای همین اصل استوار باشد. اگر دولت در سال‌های پیش رو بتواند مسیر شفافیت، پاسخ‌گویی و مردمی بودن را تقویت کند، بی‌تردید اعتماد اجتماعی افزایش خواهد یافت. این اعتماد، سرمایه‌ای است که در سخت‌ترین شرایط نیز پشتوانه کشور خواهد بود. همان‌طور که در سال‌های دفاع مقدس، ملت و دولت با تکیه بر هم ایستادگی کردند، امروز نیز در میدان اقتصاد، فرهنگ و اجتماع تنها با همدلی و هم‌صدایی می‌توان بر مشکلات فائق آمد.