پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

جنگ میان ایران و اسرائیل، که سال‌هاست سایه‌ای سنگین بر منطقه خاورمیانه افکنده، نه تنها از منظر نظامی و سیاسی پیچیده است، بلکه از دیدگاه حقوقی و انسانی نیز بحران عمیقی به شمار می‌رود.

محمد باصری بخشایش / در این میان، پیامدهای انسانی و نقض گسترده حقوق بشر، چالشی است که به سرعت بر زندگی میلیون‌ها غیرنظامی تأثیر گذاشته و وجدان جهانی را به شدت آزرده است.آمارها نشان می‌دهد که هزاران نفر از غیرنظامیان در نتیجه حملات هوایی، موشکی و درگیری‌های زمینی جان خود را از دست داده‌اند یا زخمی شده‌اند. زیرساخت‌های حیاتی مانند بیمارستان‌ها، مدارس و شبکه‌های آبرسانی هدف قرار گرفته‌اند و بسیاری از مردم به ناچار خانه‌های خود را ترک کرده‌اند و در شرایط سخت پناهندگی به سر می‌برند. این بحران انسانی نه تنها موجب رنج و مشقت فراوان شده، بلکه آینده‌ای نامعلوم برای نسل‌های آینده رقم زده است.طبق قوانین بین‌المللی، از جمله کنوانسیون‌های ژنو، طرف‌های درگیر موظف به حفاظت از غیرنظامیان و رعایت حقوق بشر در جنگ هستند. حملات عمدی به مناطق غیرنظامی، استفاده از سلاح‌های ممنوعه و رفتارهای غیرانسانی نقض آشکار این قوانین به شمار می‌آید. با این حال، گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که در این منازعه، هر دو طرف موارد متعددی از این تخلفات را مرتکب شده‌اند.جامعه جهانی و سازمان‌های حقوق بشری بارها خواستار تحقیقات مستقل و پاسخگویی نسبت به این تخلفات شده‌اند. با این حال، فقدان مکانیزم‌های اجرایی کارآمد و سیاست‌های متعارض کشورهای بزرگ، مانع تحقق عدالت و توقف نقض حقوق بشر شده است.علاوه بر آسیب‌های جسمی، پیامدهای روانی این جنگ نیز بسیار گسترده است. کودکان و نوجوانان، که بخش قابل توجهی از قربانیان غیرنظامی را تشکیل می‌دهند، با مشکلات عمیق روانی، ترس مداوم و اختلالات استرس پس از سانحه مواجه هستند. این مسائل به تنهایی می‌تواند آینده این جامعه‌ها را درگیر مشکلات گسترده اجتماعی و اقتصادی کند.در این شرایط، جامعه بین‌الملل وظیفه دارد با افزایش فشار سیاسی، دیپلماتیک و حقوقی، طرف‌های درگیر را به رعایت قوانین بین‌المللی و احترام به حقوق بشر وادار کند. کمک‌های انسانی و حمایت از آوارگان نیز باید در اولویت قرار گیرد تا بار رنج مردم کاهش یابد.در نهایت، ابعاد حقوقی و انسانی جنگ ایران و اسرائیل چالشی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. هرگونه راه‌حل پایدار و صلح‌آمیز باید با توجه به این واقعیت‌ها شکل گیرد تا بتوان از تکرار چنین فجایع انسانی جلوگیری کرد و زمینه‌ساز امنیت و آرامش در منطقه شد.