پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

عضو انجمن هیدروپلیتیک ایران و فعال آب و محیط‌زیست، گفت: چرا اکنون تالاب صالحیه به این حال و روز دچار شده است؟ زیرا آبی از رودخانه شور نیامده و دیگر نمی‌آید، به این دلیل که سدهایی در بالادست احداث شده است.
محسن موسوی در نشست تخصصی مدیریت مشارکتی تالاب‌های کشور که در دانشکده کشاورزی و منابع‌طبیعی دانشگاه تهران برگزار شد، گفت: تالاب صالحیه جزیی از رودخانه شور است، یعنی قسمتی از سرشاخه‌های این رودخانه وارد تالاب می‌شد.وی مطرح کرد: چرا اکنون تالاب صالحیه به این حال‌ و روز دچار و خشکی در منطقه ایجاد شده است؟ زیرا آبی از رودخانه شور نیامده و دیگر نمی‌آید، به این دلیل که سدهایی در بالادست احداث شده است و تنها سیلابی که امکان داشت در رودخانه شور به وقوع بپیوندد و خود را به تالاب برساند، قطع می‌شود.عضو انجمن هیدروپلیتیک ایران و فعال آب و محیط‌زیست با اشاره به اینکه هر حوزه‌ای اصولی دارد که به آن اصول یکپارچه مدیریت منابع آب می‌گویند، بیان کرد: با این اصول می‌توان کار را مدیریت کرد، یعنی هر بخش شامل کشاورزی، شرب و محیط‌زیست باید سهم خود را دریافت کند، اما سهم بخش محیط‌زیست به آن داده نمی‌شود.
آیا حق‌آبه محیط‌زیست رودخانه کرج داده شده است؟
موسوی ادامه داد: به همین دلیل تالاب‌ها امروز به این حال‌وروز دچار شده‌اند و مطالبه‌ای هم از سوی محیط‌زیست صورت نمی‌گیرد. به‌ عنوان مثال، تالاب صالحیه حق‌آبه‌ای از رودخانه شور دارد که باید خود را به تالاب یا اشتهارد برساند. مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان البرز باید این موضوع را مطالبه و ترک فعل صورت‌گرفته را اعلام کند.وی با بیان اینکه سازوکاری در وزارت نیرو اتخاذ شده تا در هر استان و هر بخشی، حق‌آبه محیط‌زیست را تعیین کنیم، بیان کرد: به‌عنوان مثال، رودخانه کرج قسمتی از حوضه آبریز دریاچه نمک قم است. آیا کمیسیون حوضه آبریز برای این رودخانه تشکیل و حق‌آبه محیط‌زیست رودخانه کرج داده شده یا فقط سهم آب شرب تهران داده می‌شود؟عضو انجمن هیدروپلیتیک ایران و فعال آب و محیط‌زیست با تأکید بر اینکه هم در فصل خشک و هم در فصل تر باید حق‌آبه رودخانه داده شود، خاطرنشان کرد: یاد بگیریم آبی که از بالادست به‌عنوان حق‌آبه محیط‌زیست رودخانه رها می‌شود را برداشت نکنیم. تا زمانی که این فرهنگ نهادینه نشود، به جایی نخواهیم رسید.
محیط‌زیست حق خود را مطالبه کند
موسوی عنوان کرد: بر اساس نقشه راه آب طبق سند امنیت غذایی و قانون برنامه هفتم، در پایان سال 1411 باید 35 میلیارد مترمکعب آب به منابع آبخوان‌ها و تالاب‌ها آب‌ رسانده شود. تا زمانی که بخش محیط‌زیست را از آب تجدیدپذیر آن حوزه کسر نکنیم، آب قابل برنامه‌ریزی به دست نمی‌آید. اما اکنون این آب بدون حساب‌ و کتاب استفاده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه باید فرهنگ حوضه‌ای داشته باشیم، عنوان کرد: مشارکت در وهله اول این نیست که اقدامات مختلف انجام دهیم، بلکه این است که مجموعه‌های متولی ازجمله وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست را در کنار یکدیگر قرار دهیم. سازمان حفاظت محیط‌زیست باید حق خود را مطالبه و اعلام ترک فعل کند.
عضو انجمن هیدروپلیتیک ایران و فعال آب و محیط‌زیست در پاسخ به این سؤال که چه اقدامی باید انجام دهیم؟ توضیح داد: کنترل و توزیع منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی با وجود بیش از 700 سد مخزنی و طرح جدید مدیریت توأمان آب و انرژی توسط وزارت نیرو امکان‌پذیر است.
ضرورت فرهنگ‌سازی برای تفکر حوضه‌ای در دستگاه‌ها
موسوی اضافه کرد: گزینه اول این است که محدودیت وجود ندارد، آب تجدیدپذیر و آب قابل برنامه‌ریزی در هر سال آبی محاسبه نمی‌شود و توزیع برای مصرف بدون محدودیت و بدون برنامه انجام می‌شود، در نتیجه مصارف افزون بر منابع شده و لذا ایجاد تنش آبی در تمام بخش‌ها اجتناب‌ناپذیر است.وی ادامه داد: گزینه دوم نیز این است که از زمان شروع سال آبی، محاسبات مربوط به آب تجدیدپذیر حوضه آغاز شده و به‌تدریج با گذشت بارش‌های فصلی و داده‌های بیشتر از شرایط حوضه، مقدار آب تجدیدپذیر دقیق‌تر تعیین شده که با کسر مقدار ثابت حق‌آبه محیط‌زیست، در ابتدای فصل کشت توزیع آب بر اساس آب قابل برنامه‌ریزی انجام می‌شود.عضو انجمن هیدروپلیتیک ایران و فعال آب و محیط‌زیست با اشاره به اینکه هر رودخانه بر اساس شرایطش یک نوع مدیریت را می‌طلبد، بیان کرد: فرهنگ‌سازی برای تفکر حوضه‌ای در آحاد دستگاه‌های دولتی، بخش خصوصی و مردم و ایجاد ساختار حوضه‌ای دستگاه‌های جهاد کشاورزی، محیط‌زیست، وزارت نیرو، هواشناسی و... پیشنهاد می‌شود.