زیرساخت تعلیم دوران کودکی و نوجوانی شأن معلم است
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
نماز جمعه این هفته شهر ماهدشت به امامت حجت الاسلام و والمسلیمن رادمرد اقامه شد.
حجت الاسلام و والمسلیمن رادمرد امام جمعه ماهدشت گفت: از محضر امیرالمؤمنین (علیه السلام) پرسیدند که خیر و نیکی و خوبی در چیست؟ حضرت فرمودند: خیر و نیکی آن نیست که دارائی و فرزندت بسیار گردد، بلکه خیر چند امر است که اولین آن این است که علم و دانش انسان زیاد باشد (وَ سُئِلَ عَنِ الْخَیرِ مَا هُوَ؟ فَقَالَ لَیسَ الْخَیرُ أَنْ یکْثُرَ مَالُکَ وَ وَلَدُکَ، وَ لَکِنَّ الْخَیرَ أَنْ یکْثُرَ عِلْمُکَ... (حکمت ۹۴)). از نگاه مبارک صاحب نهج البلاغه، دانش یکی از وجوه برتری انسان تراز است. دانش، وجود انسان را کارآمد، بابرکت و مؤثر میسازد. این حدیث علاوه بر تمجید از دانشاندوزی، معلم و استاد را ارجمندتر از هر قشر دیگری محسوب میدارد. از منظر حضرت حیات معنوی و اجتماعی جامعه وامدار خدمات، اندیشه و دانش و توسعه ارزشهای اجتماعی اهل دانشی که شاخص آن معلمین و اساتید تراز هستند. یکی از اهداف کلان، راهبردی و حیاتی برای انقلاب اسلامی، تربیت نسلی متناسب و هماهنگ با آموزههای اسلام و مکتب تشیع در کنار علوم جدید بوده است. از همینروی در تمام طول دوران پساز انقلاب، فعالان جبهه انقلاب سعی کردهاند با تربیت و پرورش معلمین و مربیانی متناسب با ویژگیهای معلم تراز در تعلیم و تربیت اسلامی، به رشد و شکوفایی نظام آموزشی که وظیفه خطیر تربیت نسل و ساخت انسانهای با کرامت را داراست، دست پیدا کنند. مطمئناً بارزترین الگوی جمهوری اسلامی از تعریف معلم تراز، شهید مرتضی مطهری بوده است و «اینکه روز معلم را در سالگرد شهادت شهید مطهری قرار دادند، یک معنای نمادین و پرمغز و پرمضمونی دارد». امام خمینی(ره) در تبیین اهمیت جایگاه معلمی، آنرا در ردیف شغل خدا و پیامبر قرار میدهد و میفرماید «شما معلمین، یک شغل بسیار بزرگ دارید که همان شغل الله است، و یک مسئولیت بسیار بزرگ دارید که همان مسئولیت انبیا است . مقام معظم رهبری در تکریم شخصیت و ویژگی های مطلوب معلم تراز انقلاب اسلامی می فرمایند:«یک کشور اگر بخواهد به سرافرازی برسد، به رفاه و غنا برسد، به علم و تفوّق علمی منتهی شود، اگر بخواهد مردم شجاع، آزاده، فهمیده، عاقل، خردمند و متفکر تحویل جامعهی بشری دهد، باید این زیرساخت اصلی را درست کند؛ زیرساخت تعلیم دوران کودکی و نوجوانی. این، شأن معلم است». لذا مسئله تعلیم و تربیت در جامعه انقلاب اسلامی بسیار حائز اهمیت است و کسانیکه در این عصر و زمان در عرصه تعلیم و تربیت قدم و قلم می زنند انسان های قابل احترامی هستند که اسلام عزیز جایگاه خاصی را درنظر گرفته که همه باید به آن توجه کنند و قدردان و قدرشناس باشند فلذا به نوبه خودمان از همه عزیزان معلم قدرشناسی می کنیم و این روز را تبریک عرض میکنیم.
حضرت آقا در دیدار دستاندرکاران برنامه های قرآنی صدا و سیما ، حدیث بسیار مهمی را مطرح فرمودندکه يَا ثَابِتُ إِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى قَدْ كَانَ وَقَّتَ هَذَا اَلْأَمْرَ فِي اَلسَّبْعِينَ فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ اَلْحُسَيْنُ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ اِشْتَدَّ غَضَبُ اَللَّهِ تَعَالَى عَلَى أَهْلِ اَلْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَى أَرْبَعِينَ وَ مِائَةٍ فَحَدَّثْنَاكُمْ فَأَذَعْتُمُ اَلْحَدِيثَ فَكَشَفْتُمْ قِنَاعَ اَلسَّتْرِ وَ لَمْ يَجْعَلِ اَللَّهُ لَهُ بَعْدَ ذَلِكَ وَقْتاً عِنْدَنَا وَ يَمْحُوا اَللّهُ ما يَشاءُ وَ يُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ اَلْكِتابِ قَالَ أَبُو حَمْزَةَ فَحَدَّثْتُ بِذَلِكَ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع فَقَالَ قَدْ كَانَ كَذَلِكَ . ابو حمزه ثمالي گويد: «شنيدم امام باقر عليه السلام ميفرمود: اي ثابت همانا خداي تبارك و تعالي اين امر را در هفتاد وقت گذاشت، چون حسين صلوات الله عليه كشته شد، خشم خداي تعالي بر اهل زمين سخت گشت، آن را تا صد و چهل بتاخير انداخت. سپس كه ما بشما خبر داديم، آن خبر را فاش كرديد و از روي پوشيده پرده برداشتيد، بعد از آن خدا براي آن وقتي نزد ما قرار نداد. خدا هر چه را خواهد محو كند و ثابت گذارد و اصل كتاب نزد اوست. ابو حمزه گويد: من اين حديث را بامام صادق عليه السلام عرضكردم، فرمود: چنين بوده است. » و نکات مهمی پیرامون آن بیان داشتند : اولین نکته مهم در این بیان حکیمانه بود. طبق روایت، در تقدیرات الهی تحولی در سال ۷۰ هجری مقدر شده بود که با شهادت امام حسین(ع) و رفتار مردم، این تقدیر به سال ۱۴۰ هجری موکول شد که بعدها این زمان نیز تغییر پیدا کرد و ما به عنوان جامعه بشری، در فضای پیامدی این تغییر بزرگ روزگار میگذرانیم و اگر میخواهیم این وضعیت را میتوانیم تغییر دهیم: «إِنَّ اللَّهَ لَا یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» (رعد: ۱۱). بنابراین فرامتن بیان رهبر حکیم انقلاب، گویای تأثیر اعمال انسانها در تغییر مسیر تقدیر الهی است.
کوتاهی خواص در یاری ائمه(ع) برای تشکیل حکومت اسلامی
در تقدیرات الهی این بوده که با فاصلهی سیسال از شهادت امیرالمؤمنین(ع) و ده سال بعد از شهادت امام حسین(ع)، امر حکومت به دست اهلبیت(ع) برگردد. منتها، نتیجه به این بزرگی، کِی حاصل میشود؟ وقتی مردم، مقدماتش را با اراده و با تصمیم خودشان فراهم کرده باشند. خدای متعال که با کسی قوم و خویشی ندارد! کاری که به عهدهی مردم بود، انجام نگرفت. کاری که به عهدهی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بود، آنها انجام دادند؛ اما کاری که به عهدهی خواص بود - از عبداللهبنجعفر و عبداللهبنعباس تا بقیه - انجام نشد.
حتی همانهایی که بعد به کربلا آمدند و همراه با امام حسین(ع) جنگیدند، در زمان جناب مسلم، کاری که باید میکردند، نکردند؛ کوتاهی کردند، والا مسلم آنطور نمیشد؛ باید قضیه را تمام میکردند که نکردند. خُب؛ این نکردنها، موجب شد که حادثهی کربلا پیشآید. بعد حضرت میفرماید: «فَلَمَّا أَنْ قُتِلَ الْحُسَینُ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیهِ اشْتَدَّ غَضَبُ اللهِ تَعَالَی عَلَی أَهْلِ الْأَرْضِ فَأَخَّرَهُ إِلَی أَرْبَعِینَ وَ مِائَة»؛ یعنی تا سال ۱۴۰ یعنی هفتاد سال عقب افتاد. سالهایی است که بنیعباس بر سر قدرت بودند. سال صدوچهل، دوران زندگی امام صادق(ع) است. لذا حضرت آقا فرمودند: این همان چیزی است که بنده قبل از آنیکه این حدیث را ببینم، از روال زندگی ائمه(ع) به نظرم میرسید که دوران حکومتی که امام سجاد(ع) آنجور برایش کار میکند و امام باقر(ع) آنجور کار میکند، میافتد به دوران امام صادق(ع). شهادت امام صادق(ع) سال صدوچهلوهشت است. صدوچهل یعنی بعد از صدوسیوپنجی که صدوسیوپنج منصور میآید روی کار. اگر منصور روی کار نمیآمد، یا اگر حادثهی بنیعباس پیش نمیآمد، تقدیر عادی الهی این بود که در سال صدوچهل باید حکومت الهی و حکومت اسلامی سرِ کار بیاید و ائمه (علیهم السلام) اینجور داشتند کار میکردند. بنابراین ائمه(ع) کار خودشان را کردند، تلاش خودشان را کردند، مردم را جمع کردند، شیعه را احیا کردند و کوتاهی نکردند؛ ولی کسانیکه بایستی به میدان میآمدند، خواصی که میبایست در هنگام لازم حرف بزنند، در هنگام لازم اقدام کنند، در هنگام لازم فکر کنند، در هنگام لازم تشکل ایجاد کنند، نیامدند. لذا بنیعباس حکومت را به دست گرفتند. بعد میفرماید: «ما به خواصمان گفتیم؛ آنها افشا کردند: «فَأَذَعْتُم» آن وقت خدای متعال، عقب انداخت . شیعیانِ زمان امام صادق(ع) از این تقدیر الهی، آگاه بودند و منتظر تحقق حکومت ائمه معصومین(ع) بودند. اما افشاگریها و کمکاریهای برخی شیعیان باعث تأخیر در این تحول شد. این نگاه، مسئولیت انسانها در برابر وعدههای الهی را برجسته میکند و نشان میدهد که عملکرد جامعهی مؤمنان میتواند در تحقق یا تعویق اهداف الهی نقش داشته باشد. همان طور که گفته شد این حدیث سیاسی مهم، بیانگر نگاه پویا به تقدیر الهی در اندیشه ناب شیعی است که بر اساس آن، عملکرد انسانها میتواند زمانبندی برخی از طرحهای الهی را تغییر دهد. این حدیث سیاسی مهم، صرفا نقلی تاریخی و یا تحلیل تاریخی نیست، بلکه راهنمای حرکت به سمت ظهور و تحقق همان تقدیر الهی است که موضوع بحث ماست. بخصوص آنجا که حضرت آیت الله خامنهای، در تبیین علت محقق نشدن حکومت امام صادق (فَأَذَعْتُمُ الْحَدِیثَ فَکَشَفْتُمْ قِنَاعَ السَّتْرِ) تصریح دارند: «... شما افشا کردید، خدا عقب انداخت. یعنی اگر شیعیان دهانشان قرص بود و افشا نمیکردند، شاید همان وقت قضیه تمام میشد؛ و شما ببینید تاریخ چقدر تغییر پیدا میکرد! اصلاً مسیر بشر یک مسیر دیگری میشد و امروز دنیا، دنیای دیگری بود. یعنی: کوتاهیهای ما، یک جا دهانلقّیمان، یک جا کمک نکردنمان، یک جا اعتراض کردن بیخودیمان، یک جا صبر نکردنمان، یک جا تحلیل غلطی که از اوضاع میکنیم، گاهی تأثیر میگذارد، آن هم تأثیرات تاریخی! یعنی اینجور مسیر را عوض میکند؛ لذا خیلی باید مراقبت کرد»
خب حادثه غمباری در بندرعباس در بندر شهید رجایی رخ داد که همه را متاثر کرد که جا دارد ما هم به نوبه خودمان تسلیت عرض کنیم از دست دادن برخی از هموطنامان را و رهبرانقلاب در واکنش به این حادثه پیامی صادر کردند که اگر این پیام را در کنار پیامهای دیگر ایشان در زمان بحرانهای مشابه مانند ماجرای سانچی، پلاسکو، متروپل و... قرار دهیم برخی چارچوبهای مشترک پدیدار میشود. از جمله این که:الف: معتبرسازی دستگاههای داخلی: رهبرانقلاب با خطاب قرار دادن دستگاههای متولی اغلب سعی میکنند در برابر خط خودتحقیری و بیعرضه نشاندادن دستگاههای داخلی نظامات داخل کشور را تقویت کرده و وظایف مهمی را یادآوری کنند. دستور برای بررسی و پیگیری و حتی برخوردهای قضایی همه یک فرامتن مهم را در افکار عمومی جلو میبرد و آن اینکه نظام اسلامی معتبر است.ب: تقدیر از فعالان میدان: عموما رهبرانقلاب از همه کسانی که در میدان مقابله با بحران نقش فعال داشتهاند تقدیر میکنند. باید توجه کرد دستگاهها و افراد زیادی در این روزها وارد میدان میشوند و شبانه روز خود را صرف کنترل و مدیریت بحرانپیشآمده میکنند. گاهی این موارد به نامبردن از افراد نیز ختم میشود مثلا در ماجرای متروپل رهبرانقلاب از وزیر کشور وقت به دلیل تلاشهای وافر به نام تقدیر کردند. ج: شناسایی نقاط ضعف برای جلوگیری از تکرار بحران: یکی از الگوهای دستوری رهبرانقلاب در بحرانها دستور ایشان برای بررسی و شناسایی آسیبگاههایی است که کشور از آن مسیر دچار خسارت شده است. این مسیر هم جنبه روانی برای مردم دارد و هم جنبه مدیریتی.