پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

بررسی وضعیت پدیده خشکسالی در البرز، اصلاح الگوی مصرف آب و همچنین اصلاح کشت با محوریت کاشت محصولاتی که مصرف آب کمی دارند و انسداد چاه های غیرمجاز آب در گفتگو با استاندار مورد بررسی قرار گرفت.
بحران کمبود آب و تشدید پدیده خشکسالی استان البرز را تهدید می کند. در سال های اخیر به علت کمبود منابع آبی بسیاری از اراضی استان به بیابان تبدیل شده اند و همین مسئله باعث بروز پدیده گرد و غبار شده است به طوری که در ماه های اخیر استان، روزهای خاکی بی شماری را پشت سر گذاشت. استفاده بی رویه از منابع آبی زیر زمینی نیز زمین را تشنه تر از گذشته کرده است به طوری که کارشناسان معتقدند؛ عمق برخی از چاه های آب دشت کرج از مرز ۲۰۰ متر گذشته است و این گواه یک واقعیت تلخ و زنگ خطری برای آینده است. در گفتگویی که با سید حمید طهایی استاندار البرز داشتیم پدیده خشکسالی در استان و راه های مقابله با آن مورد بررسی قرار گرفت.
برای جبران پدیده خشکسالی در سطح استان چه اقداماتی انجام شده است؟
میزان بارش در فروردین ماه سال جاری در البرز مطلوب بود و باعث شد میزان ذخایر پشت سدها افزایش یابد طبق اعلام گزارش ها میزان بارندگی سال پیش نسبت به سال های گذشته کاهش داشت بحران آب در کشور و به تبع در استان البرز گریبان آینده را خواهد گرفت به همین منظور شورای آب در استان برگزار می شود تا در خصوص صرفه جویی و استفاده بهینه برای جبران پدیده خشکسالی تدابیری اتخاذ شود. در حال حاضر؛ اولویت تامین آب شرب است، در جلسات شورای آب استان مقرر شده است استفاده آب با کیفیت برای شرب در نظر گرفته شود و چاه های آب با کیفیت پایین تر در اختیار بخش صنعت و کشاورزی قرار گیرد. سهمیه استان البرز از سد طالقان و امیرکبیر ۵۵ میلیون متر مکعب است تا سال گذشته حدود ۴۷ میلیون متر مکعب از این حجم آب مورد استفاده استان قرار می گرفت و مابقی به علت عدم وجود تصفیه خانه استفاده نمی شد. سال گذشته در دیدار وزیر نیرو مقرر شد؛ ۸ میلیون متر مکعب باقیمانده از حق آبه البرز از سد امیرکبیر و طالقان، به استان تعلق بگیرد که بخشی از این میزان را در نیمه نخست امسال و بخش دیگری از این حجم آب را در نیمه دوم سال جاری برداشت خواهیم کرد.
* برای رفع کمبود آب شرب در مناطق روستایی چه اقداماتی در دست اجرا است؟
برخی از روستاهای استان با مشکل شدید کم آبی مواجه هستند اگر امکان حفر چاه باشد در این مناطق چاه آب حفر می شود اگر امکان حفر چاه نباشد باید آب بخش کشاورزی برای شرب در نظر گرفته شود و برای حوزه صنعت و کشاورزی از پساب فاضلاب استفاده کنیم.
* آیا آماری از میزان خسارت خشکسالی و پیامدهایش از قبیل از بین رفتن زمین‌های کشاورزی یا مهاجرت و خالی شدن روستاها در استان وجود دارد؟
متاسفانه در سطح کلان کشور، استان البرز تا سال گذشته جزو استان های خشکسال کشور نبود به همین منظور ارزیابی درستی از میزان خسارت بر اثر خشکسالی احصاء نشده است ولی میزان قابل توجهی از اراضی کشاورزی، باغات و مراتع استان در معرض خشکسالی قرار داشته و چند روستا در شهرستان ساوجبلاغ و نظرآباد نیز به دلیل بحران کمبود آب شرب دچار مشکل شدید هستند.
* اجرایی مدیریتِ واحد بحران خشکسالی در استان در چه مرحله ای است؟
جلسات شورای آب، مدیریت خشکسالی، کمیته استانی مقابله با پدیده گرد و غبار و اخذ تصمیمات لازم در حوزه های مختلف برای اجرای مدیریت بحران خشکسالی در استان برگزار می شود. در کمیته مقابله با پدیده گرد و غبار مطالعات متمرکز توسط دانشگاه محیط زیست استان انجام شده و در مرحله جمع بندی و تصمیم گیری ها است. اجرای طرح های مبارزه بیولوژیکی توسط منابع طبیعی و همچنین اجرایی طرح های بیابان زدایی در ۴۵ هزار هکتار از بیابان های سطح استان و شناسایی منشاء بروز پدیده ریزگردها و پیگیری راه کارهای مقابله با آن نیز در دستور کار است.
*دورنمای استان در صورت ادامه پدیده خشکسالی چه خواهد بود؟
در این زمینه اقداماتی از قبیل فرهنگسازی عمومی برای اصلاح الگوی مصرف از طریق صدا و سیما و رسانه ها، هماهنگی با مدیریت کلان کشور برای اخذ اعتبارات جبرانی در خصوص خشکسالی، جداسازی آب شرب از غیر شرب، استفاده از آبیاری مکانیزه در حوزه کشاورزی، مدیریت آبهای سطحی و نزولات جوی و تکمیل پروژه های آبفای شهری و استفاده از پسماندهای فاضلاب در حوزه کشاورزی انجام شده و می شود.
* در رابطه با اصلاح الگوی مصرف آب در حوزه های کشاورزی، صنعت و خانگی تا کنون چه اقداماتی انجام شده است؟
اصلاح الگوی مصرف آب در کارگروه های تخصصی شورای حفاظت از منابع طبیعی آب و کارگروه آب کشاورزی استان بررسی و ارزیابی می شود و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت در دستور کار دستگاه های اجرایی مسئول قرار دارد. مقابله با برداشت های بی رویه از منابع آبی، برخورد با چاههای غیر مجاز و به نصب کنتورهای حجمی بر روی چاه ها در دستور قرار گرفته است به طوری که در سال گذشته ۵۰۰ حلقه چاه غیر مجاز مسلوب المنفعه شد و در سال جاری در صورت تامین اعتبار انسداد هزار حلقه چاه غیر مجاز در برنامه قرار دارد.
* برای حذف محصولات کشاورزی با مصرف بالای آب چه اقداماتی صورت گرفته است؟
اصلاح الگوی کشت و ممانعت از کشت گیاهان پر مصرف آبی مورد تاکید و در دستور کار قرار دارد. در تدوین سند الگوی کشت استان حرکت به سمت ترویج کشت و کارهای گلخانه ای که مصرف آب پایین دارند مورد توجه قرار گرفته است چرا که راندمان تولید را افزایش می دهد. به عنوان مثال ایجاد مجتمع ۱۵۰ هکتاری گلخانه ای شرکت شهرک های کشاورزی در حلقه دره ماهدشت، مجتمع ۳۰ هزار هکتاری رضی آباد شهرستان نظرآباد و مجتمع ۱۸۰ هکتاری کشت و کار گلخانه ای شرکت تعاونی تولید روستایی ماهدشت در دست اقدام است.
* در حوزه کشاورزی استان برای مکانیزه کردن آبیاری و خارج شدن از سیستم سنتی چه تدابیری اندیشیده اید؟
از ترویج روش های آبیاری نوین حمایت می کنیم در سال جاری در صورت تامین اعتبار، در ۳ هزار از اراضی استان سیستم آبیاری نوین و تحت فشار اجرا خواهد شد.
* در استان البرز و شهرستان کرج از پساب فاضلاب در حوزه کشاورزی استفاده می شود؟
استفاده از پساب فاضلاب تصفیه خانه کرج برای مصارف کشاورزی و صنعتی مناطق ماهدشت و اشتهارد در دستور کار است.
* در خصوص نهادیه کردن فرهنگ صرفه جویی آب در حوزه کشاورزی چه اقداماتی را انجام داده اید؟
در این خصوص فرهنگ سازی و استفاده بهینه از منابع و ترویج و آموزش های لازم به کشاورزان و تشکیل تعاونی های «آب بران» یکی دیگر از اقدامات در دست اجرا است.