پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

بوق زدن های ممتد، صدای خاکبرداری و تخلیه تیرآهن، صدای موتور سیکلت، صدای ماشین تره بار، صدای مترو، آلودگی صوتی کارگاه های درون شهر، صدای بلند زنگ موبایل، صدای ناهنجار درب های آهنی و کشیده شدن وسایل حمل بار روی زمین و صدها صدای زیانبار دیگر این روزها آلودگی صوتی را در کرج به شدت افزایش داده و به نظر می رسد مسئولان امر سریع تر باید برای کاهش اثرات جبران ناپذیر این امر چاره اندیشی کنند.
رشد بي‌رويه جمعيت توأم با توسعه صنعتي و تكنولوژي در كلان شهرها، مشكلات عديده‌اي را براي شهرنشينان به ارمغان آورده است که آلودگي صوتي بعنوان يكي از مهمترين آلاينده‌هاي زيست محيطي یکی از این مشکلات است. آلودگي صوتي يا سرو صدا، امواج ناخواسته‌اي است كه تحت شرايط مكاني و زماني خاص، بر فعاليتهاي ارگانيسم‌هاي زنده به ويژه انسان تأثير گذاشته و ممكن است با ايجاد عوارض متعدد جسمي و روحي، آرامش و راحتي او را سلب كند. اثر روانی سر و صدا به مشخصات فیزیکی صدا مانند فرکانس، فشار و شدت صدا بستگی دارد. به طوری که سر و صدای زیاد باعث کاهش تمرکز اعصاب و فعالیت‌های مغزی شده و بر روی سلسله اعصاب اثر می‌گذارد. سردرد، سرگیجه، ضعف عمومی، بی‌خوابی و عصبی شدن از جمله علا‌ئمی هستند که در این زمینه ظاهر می‌شوند. تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد كه هياهو و دغدغه هاي زندگي ماشيني، ناراحتي هاي جسمي و روحي شهروندان كلان شهرها را باعث مي‌شود كه عوارض جسمي، روحي و رواني ناشي از سر و صداي ترافيكي در مقايسه با انواع ديگر بسيار زيانبارتر است. اين مسائل باعث شده است كه جهان امروز براي مبارزه با اين معضل هزينه‌هاي هنگفتي را صرف نمايد. وبا این عمل این مشکل بزرگ را برطرف نمایند.
آلودگی صوتی عامل بروز خشونت
آلودگی های صوتی یکی از مهم ترین عواملی است که باعث ایجاد خشونت می شود و اگر کنترل نشود، چه بسا باعث انجام دادن عملی شود که قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است؛ در عوض آرامش داشتن و صبر و تحمل، شخص را تشویق می کند دست به ناهنجاری ها نزند و انگیزه های مجرمانه را از خود دور کند. تصور کنید صبح یک روز زیبا از خواب بیدار می شوید؛ با روحیه ای شاد و بانشاط، پس از انجام امور شخصی منزل را ترک می کنید. از همان ابتدای خروج از خانه که به خیابان می روید، آرامش و سکوتی که در خانه داشتید با صداهای گوناگون اطراف تان از بین می رود و آشفتگی ذهنی جای آن را می گیرد. این ناهنجاری ذهنی در طول روز به وسیله صداهای گوناگونی مثل بوق خودروها، صدای موتورسیکلت ها، خودروهای سواری و... تشدید می شود. در محل کار که هستید ارباب رجوعی از شما تقاضایی بیجا دارد و شما ناچارید به وی توضیح دهید که انجام خواسته اش منطقی نیست ولی با صدای بلند و گاه توهین آمیز وی مواجه می شوید یا بر عکس، به هر دلیلی نمی خواهید به خواسته اش عمل کنید و با داد و فریاد می خواهید حرف خود را به کرسی بنشانید. استمرار این روند ناصحیح باعث عصبانیت شما می شود و با ایجاد خشونت، اراده و کنترل روانی خود را از دست می دهید تا جایی که کار به درگیری فیزیکی می انجامد و گاه با عواقب ناخوشایند آن، که ممکن است وقوع جرم باشد، مواجه می شوید. هر نوع صدایی که انسان تمایل به شنیدن آن نداشته باشد و به گونه ای نسبت به آن احساس آزردگی کند یا سبب ایجاد آسیب و اختلا ل اعصاب شنوایی شود، در حکم آلودگی صوتی شناخته و تعریف می شود و سروصداهای فراتر از حد معمول به طور بالقوه خطرناک هستند. به هر صدای ناهنجار و آزاردهنده ای، سروصدا می گویند که آلودگی صوتی را دربر دارد. این آلودگی های صوتی منابع مختلفی دارند؛ به عنوان مثال در بخش مکانیکی می توان به موتورسیکلت، خودرو، کامیون، هواپیما، راه آهن، مترو، ادوات موسیقی، ورزشگاه ها، کولر، جاروبرقی، پنکه، دریل ... و در بخش انسانی صداهای ناهنجار و بلند انسان در جدال با یکدیگر و حرکات نامتعارف اشاره کردبسیاری از منابع آلاینده صوتی شهرها، اصناف و واحدهای تولیدی، به دلیل نبود نظارت کافی در مراکز اصلی شهر و اماکن مسکونی و پرجمعیت مشغول فعالیت هستند. صدای چکش صافکارها و زوزه مته کارگاه های نجاری و صدای پتک آهنگری و شلوغی تعمیرگاه های خودرو به سر و صدای شهر می افزاید.علاوه بر اینها منابعی سرگردان در کل شهر وجود دارند که آلودگی صوتی را افزایش می دهند. صدای ناموزون بوق و صدای موسیقی خودروها، امروز به یکی از بخش های جدانشدنی زندگی روزمره شهروندان تبدیل شده است. در این بین، نباید موتورسیکلت ها را فراموش کرد. در شهر تهران ، ۵۰ درصد آلودگی صوتی ناشی از تردد موتورسیکلت هاست. به تمام این صداها زنگ های گوشخراش برخی تلفن های همراه را نیز بیفزایید. حاصل این صداهای ناهمگون و دلخراش، تشویش و پریشانی ذهن و عصبی شدن افرادی است که مجبورند برای انجام کارهای شخصی و شغلی خود در سطح شهر تردد کنند. یک روانپزشک در خصوص عوارض روانی آلودگی صوتی گفت: آلودگی صوتی عوارضی مانند کم خوابی، کج خلقی و زودرنجی، تحریک رفتارهای ضداجتماعی، خشونت طلبی، افزایش نرخ حوادث کار، مختل شدن رشد شناختی را به همراه دارد. دکتر علی عزیزی افزود: استرس و افسردگی، پرخاشگری، کاهش تمرکز و کاهش بازده کاری هریک بر حسب میزان آلودگی صوتی محیط و تداوم آن در انسان به وجود می آید. وی یادآور شد: ایجاد مشکلات یادگیری در کودکان از دیگر آثار بد این نوع از آلودگی است. آلودگی صوتی، آنچنان خطرآفرین است که بر اساس برخی پژوهش ها حتی می تواند احتمال خودکشی در افراد را افزایش دهد.
آلودگی های صوتی مکانیکی دوش به دوش بوق زدن ها سلامت مردم را نشانه رفته
در کنار آلودگی صوتی ناشی از صدای بلند و ناهنجار انسان ها، آلودگی های صوتی مکانیکی نیز تاثیر بسزایی در عصبانیت شخص دارد. شاید این موضوع برای شما نیز پیش آمده باشد که همسایه مجاور ملک شما در حال ساخت و ساز مجتمع مسکونی یا تجاری باشد. می دانیم که شهرداری و راهنمایی و رانندگی اجازه ورود کامیون ها را در روز به رانندگان کامیون ها نمی دهند بنابراین آنها ناچار می شوند مصالح مورد نیاز احداث ساختمان از جمله آجر و تیرآهن را شب ها به مقصد برسانند یا برای خاکبرداری در شب اقدام کنند. صداهای تولیدشده توسط کامیون ها، بلدوزر، جرثقیل و خالی کردن آجر و تیرآهن چنان ناهنجار است که آرامش را از شهروندی که تمام روز مشغول کار بوده و می خواهد شب را استراحت کند، می گیرد. خستگی ناشی از کار کم نیست بلکه صداهای ناهنجار، فشاری روانی به ذهن شخص وارد می کند که ناچار می شود به بیرون از منزل رفته و از کارفرمای احداث بنا بخواهد دست از ایجاد صداهای ناهنجار بردارد ولی متاسفانه چون کارفرما مجبور است در شب امور ساختمان را به انجام رساند به خواسته این شهروند توجه نمی کند و به کار خود ادامه می دهد. آن وقت است که عصبانیت این شهروند تبدیل به خشونت و نزاع می شود که اگر چنین صداهای ناهنجاری ایجاد نمی شد مطمئنا عصبانیت و خشونتی نیز به وجود نمی آمد. آلودگي صوتي خطري است كه آسايش جسم و روان انسان‌ها را در شهرهاي بزرگ در معرض تهديد جدي قرار داده است. تنوع طلبي در زندگي نوين امروز، انسان را در محيط شهري خويش با انواع و اقسام وسايل آزاردهنده‌ي گوش روبرو كرده است؛ و به عبارتي بهتر، پيشرفت صاعقه آساي ماشينيسم، خوي انطباق‌پذيري با وضعيت نابسامان امروز را از مردم ما گرفته است به هرحال آلودگی صوتی موضوعی استانکار ناپذیر وآثار آن چنان بر بروز عصبانیت تاثیر دارد که خشم ناشی از آن در برخی از موارد زیان ها و خساراتی را متوجه آدمی می کند که جبران آن به هیچ عنوان میسر نخواهد بود. آلودگی صوتی، محیط زیست آدمی را چنان به صورت پنهان مخدوش می کند که نمی توان به راحتی را از مقابل آثار زیانبار آن گذشت متأسفانه در جامعه‌ي ما تا مشكل و معضل، علني و عمق نشده باشد، به فكر چاره‌انديشي و چاره‌جويي نيستيم، لذا هر چند كه در حال حاضر، سازمان محيط زيست مسئوليت كنترل آلودگي صوتي را عهده‌دار بوده و شهرداري نيز در اجراي سياست‌گذاري‌ها، مي‌تواند به عنوان يك حامي ايفاي نقش كند، بايد بطور جدي در مورد آلودگي صوتي و عوارض زيانبار آن، حساسيت بيشتري اعمال نموده و در اين ارتباط، آئين‌نامه‌ها و قوانين خاصي تدوين كرد.
بوق زدن هایی که روی اعصاب است!
گذشته از موارد فوق انگیزه اصلی نگارش این گزارش صداهای بوق ممتدی بود که به راستی روی اعصاب است! از این رو نشستن در دفتر خبرگزاري و دست و پنجه نرم کردن با "چه کنم؟"های معمول یک خبرنگار در محیطی به شلوغی چهار راه طالقانی، باعث شد تا به خاطر و یاد خانوادهای بچه دار و مریض دار و آن هایی که مثل ما کشش این همه سر و صدا را ندارند به دل فاجعه بزنیم و گوش بسپاریم از میان این همه بوق های "بنزی " و شیپوری" و "11-10 " به جواب این سوال که :"چه مواقعی بوق می زنید؟" نظر به این موضوع مهم که عرصه خیابان ها بیشتر جولانگاه وسایل نقلیه عمومی است و بدون فراموش کردن حق آنها ! در استفاده مکرر از این وسیله، به سراغ رانندگان تاکسی رفتیم:
- برای سوار کردن مسافر بوق می زنم.
- زمانی که ظرفیت ماشین تکمیل می شود و می خواهم از ایستگاه خارج شوم برای خداحافظی یا موقع وارد شدن به خط برای سلام دادن به همکاران.
- وقتی مسافری می خواهد از ماشین پیاده شود با بوق زدن به ماشین کناری علامت می دهم.
- هنگام دیدن یک آشنا یا سبقت گرفتن از ماشین جلویی.
- هر وقت عجله دارم پشت چراغ قرمز.
یکی از رانندگان تاکسی هم که کمی شوخ طبع بود گفت: ما راننده ها که بیشتر وقتمان در خیابان ها می گذرد از بوق به عنوان وسیله بازی استفاده می کنیم.شغل های دیگر این همه سر و صدا دارد ما هم از این طریق انرژی می گیریم. بعضی وقت ها هم به عابران بی ملاحظه که بدون توجه به چراغ قرمز و ماشین و حتی نگاه کردن به خیابان، گوشی به دست در حال عبورند با زدن بوق ممتد ناسزا می گوییم. به طور کلی نماد ها و سمبل های مختلفی را می توان از کاربردهای این وسیله ارتباطی به شمار آورد که با میزان ضرب‌آهنگ بوق نسبت مستقیم دارد اما آن چه در برخورد های اجتماعی باعث ایجاد حساسیت و بر هم ریختن اعصاب مخاطب می شود بوق های ممتد و طولانی است که ناخواسته، اطرافیان را نیز در گیر می کند. شاید هنوز بوق زدن به عنوان یک فرهنگ وارداتی، همانند سایر این گونه فرهنگ ها، با معیارهای زندگی اجتماعی ما منطبق نشده است. استفاده از بوق به عنوان ناسزا، هر چند در این گفتگو به عنوان یک شوخی مطرح شد، اما حقیقت دارد غافل از این که به گفته برخی، استفاده از بوق به عنوان جزئی از رانندگی نشان دهنده شخصیت راننده است و در واقع نحوه این استفاده برای هر نوع شخصیت به یک عادت مبدل شده است.
ببینیم از شنیدن بوق ممتد به عابران پیاده چه احساسی دست می دهد؟
- بعضی وقت ها فشار عصبی شدیدی را متحمل می شوم که شاید تا ساعت ها بر روانم تاثیر بگذارد
- از بوق و بوق زدن متنفرم.
- احساس نا امنی و ترس و سلب آرامش و آسایش.
- فکر می کنم راننده دیوانه یا بی نزاکت است.
- خیلی عصبانی می شوم.
عابری می گفت "بعضی ها برای آزار و اذیت مردم بوق می زنند یا می خواهند مدل های جدید بوق را به رخ دیگران بکشند. شاهد آن هم صدای حیوانات است که از بعضی ماشین ها به گوش می رسد." دیگری عامل بوق زدن زیاد را سرعت بسیار می دانست همچنین می گفت "خانم ها بیشتر از آقایان در رانندگی بوق می زنند چون بیشتر می ترسند و برای تطابق فواصل نگران ترند بوق می زنند که دیگران مواظبشان باشند." یکی از مخاطبان می گفت: "صدای بوق، مرا به یاد تصادف می اندازد چون همیشه بعد از هر تصادفی، ترافیک سنگینی ایجاد می شود و رانندگان فکر می کنند با بوق زدن می توانند کارشان را زودتر راه بیاندازند و مشکل را لا اقل برای خودشان حل کنند." حال چه مقدار از این اظهارات می تواند مصداق واقعی "بوق زدن" باشد؟ ولی امر مسلم این است که اگر وجود وسیله ای در ماشین به منظور اطلاع رسانی،جلوگیری از خطر یا دادن علامتی تعبیه شده چرا آن را از فرهنگ خود جدا کرده و برای رسیدن به منظور شخصی کاربری اش را زیر سوال ببریم؟ بعضی عقیده داشتند که صدای بوق ها را کوتاه بسازند یا در معاینات فنی خودرو ازداشتن بوق با صدای حیوانات یا بوق های بسیار بلند جلوگیری شود. این شاید به نوعی پاک کردن صورت مساله باشد که به حل آن کمکی نخواهد کرد. مطمئنا اگر مدت کوتاهی را به فکر کردن درباره نتیجه عمل خود بگذرانیم می توانیم فرهنگ "شهرنشینی" و "با هم نشینی " را خیلی بهتر از حالا به مرحله اجرا در آوریم و هر چند در مواردی قانون نیز به مامور خود اجازه جلب و جریمه را صادر کرده باشد اما ؛ ما خود پلیس خود باشیم.
از بلندگوی ماشین تره بار تا صدای تیرآهن ساختمان در حال احداث
تازه مشکل آلودگی صوتی در کلانشهر کرج که به همین بوق زدن ختم نمی شود، اول صبح صدای مراسم صبحگاه اغلب مدارس در خانه و آپارتمانها می پیچد، لحظه ای بعد ماشینی با تره و بار از راه می رسد و تا همه اهل محل را از حضورش خبردار نکند، از بلندگو دست نمی کشد، ساعتی نگذشته صدای نه چندان خوشایند جوان نان خشکی در خیابان می پیچد، شب هنگام موقع ترک میهمانی همسایه محترم فامیل هایش درست جلوی درب یاد خاطراتشان می افتند و بلند بلند می خندند و به نشان ترک کوچه و خداحافظی ساعتی از نیمه شب گذشته بوقی نیز می زنند، اینها همگی تنها نمونه های کوچکی از آلودگی های صوتی پیرامون ماست. اگر بخت همراه ما باشد و درست در خانه دیوار یه دیوار ما که مشغول عملیات ساختمانی است، روزی هزار بار صدای مته و زمین خوردن تیراهن و جر و بحث کارگرها و کندن و کوبیدن به گوش نرسد باید خدا رو شکر کنیم که چه اعصابی برایمان باقی مانده است. آلودگی صوتی به عنوان یکی از آلودگی های پنهان امروز به خصوص در کلانشهر ها که آثاری زیانبار بر سلامت آنسان ها دارد، متاسفانه تاکنون هیچ مطالعه ای درباره آن در کرج انجام نشده است.
آلودگی صوتی کرج مورد توجه قرار نگرفته
یک کارشناس محیط زیست با اشاره به آلودگی صوتی و میزان آن در کرج که مورد مطالعه قرار نگرفته است اظهار داشت: تاکنون مطالعات آلودگی صوتی تنها در شهرتهران انجام شده است اما نظر به رشد بالای جمعیت و ضرورت این موضوع باید مسئولان کرج نیز برای آن چاره اندیشی کنند. ندا بغدادی افزود: مناطق مرکزی شهر کرج بیش از دیگر مناطق با مشکل آلودگی صوتی روبرو است.
این کارشناس محیط زیست در ادامه هر صدای بلند و آزار دهنده که گاهی ناخواسته و برای شنونده گوش خراش و زیان آور بوده را آلودگی صوتی دانست و خاطرنشان کرد: آلودگی خاک و آب تنها برای کره زمین مضر است ولی آلودگی صوت دامنگیر انسان ها، جانوران و گیاهان می شود. وی با اشاره به اینکه صداهای زیر یا نازک به دلیل انرژی بالای خود آلودگی بیشتری دارند بیان داشت: وسایل نقلیه موتوری، زمینی و هوایی شامل خودروها، موتورسیکلت، قطار و قطار شهری، اتوبوس و کامیون از مهمترین عوامل آلودگی صوتی هستند. بغدادی با بیان اینکه در مناطق پرترافیک، فرودگاه ها، کارخانه ها و کارگاه های شهری و بزرگراه ها از جمله مناطق با آلودگی صوتی بالا هستند اظهار داشت: در صورتی که در برنامه ساخت و سازهای کشور عایق بندی صوتی پنجره ها، دیواره ها و کف رعایت شود، آلودگی صوتی آپارتمان ها در حدود 80 درصد کاهش می یابد. وی با اشاره به آثار زیانبار آلودگی صوتی بر روی انسان ها و جانوران خاطرنشان کرد: آلودگی صوتی علاوه بر آثار سوء بر شنوایی موجب سرگیجه، تغییر در سیستم گوارش، ضربان قلب، گردش خون، کم شدن میدان دید و قدرت تشخیص رنگ، سقط جنین، بی اشتهایی و پرخاشگری خواهد شد. مسئول محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان اصفهان افزود: آلودگی پنهان صوت علاوه بر کم شدن رشد گیاهان موجب کوچ بی موقع پرندگان و جانواپران و همچنین خونریزی گوش آنها خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: عایق بندی منازل مسکونی، دور کردن منازل و مدارس از راه های اصلی، گسترش وسائل نقلیه غیر موتوری و ایجاد فضای سبز می تواند از آثار منفی آلودگی صوتی در شهرها کاهش دهد.
بیایید با هم