پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

یلدا فقط یك جشن نیست بلكه پیام آور صلح و دوستی ، وحدت و اتحاد ملی ایرانیان است و می گوید كه با وفاق و همدلی در كنار یكدیگر باشیم و كدورت و تاریكی ها را از دلها بزداییم.
یلدا طولانی ترین شب به انتظار نشستن تولد خورشید ، پایان تاریكی و نوید دهنده روشنایی فردا است. ایرانیان باستان جشنهای زیادی داشتند كه در خلال آنها ، جشن های وابسته ای وجود داشت كه از جمله یلدا بود.
یلدا از جشن هایی است كه قدمت چند هزار ساله دارد و از رسوم ویژه آریایی ها محسوب می شود. به طور كلی ایرانیان تمام ماه های سال را جشن می گرفتند و هیچ كدام از ماه های سالشان خالی از جشن نبوده است.
ایرانیان همیشه تابع صلح و دوستی بوده اند و برپایی این جشنها بهانه ای برای نزدیكی افراد جامعه در كنار یكدیگر و اتحاد و وحدت آنها بوده است. تاریخ این جشن ها و تقسیم بندی ماه ها براساس گاهشماری ایران باستان است و با گاه شماری هجری شمسی امروزین مطابقت ندارد. اصلاحات خیام در سده چهارم هجری قمری موجب شد تا گاه شماری ایران ، به دقت و مطابق با تقویم طبیعی شود و نوروز و دیگر جشن های سالیانه در جای حقیقی خود تثبیت شوند. علاوه بر جشن های ماهانه ، جشن های شش گانه گاهنبار نیز وجود داشت وآن شش روزی است كه خداوند عالم را آفرید و زرتشتیان در كتاب زند اوستا از زرتشت نقل می كنند كه خداوند عالم را در شش گاهنبار آفرید و ایرانیان باستان این شش روز را جشن می گرفتند. از جمله جشن های وابسته ای كه در خلال جشن های ماهانه وجود داشت می توان به جشن سروش روز ، سیرسور، جشن آبانگاه ، جشن خزان ، جشن بتیگان ، جشن گاوگیل ، جشن بادبره، جشن بمو ، و جشن یلدا اشاره كرد. مردم دوران باستان كه كه شغل اصلی شان كشاورزی بود و بیشتر كارهایشان را بر اساس تغییر فصول سال و گردش خورشید و بلندی و كوتاهی شب و روز تنظیم می كردند ، در اثر تجربه دریافتند كه كوتاهترین روزها آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب ها كوتاهتر می شود و اول دیماه را آغاز سال قرار دادند.
در دوران كهن فرهنگ اوستایی سال، از فصل سرد شروع می شد ، Sareda- saredha خود به معنای سرد است و این به معنای پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی در تاریكی است در آثار الباقیه ابوریحان بیرونی ص 250 از روز اول دی ماه با عنوان خور نیز یاد شده است و در قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا در لندن 'خره روز ' ثبت شده است و در برخی از منابع روز اول دی ماه ' خرم روز ' نامیده شده است.خرم روز در ایران باستان روز برابری انسان ها بوده است ، همگان از جمله پادشاه لباس ساده می پوشیدند تا یكسان به نظر آیند و كسی حق دستور دادن به دیگری را نداشت و كارها داوطلبانه انجام می گرفت در این روز جنگ كردن، خونریزی حتی كشتن گوسفند و مرغ هم ممنوع بود و بسیار دیده می شد همین قطع موقت جنگ به صلح طولانی و صفا تبدیل می شد. واژه یلدا – از زبان سریانی و به معنای تولد است و سبب این نام گذاری را چنین دانسته اند ، كه به پایان این شب دراز كه اهریمنی است ، خورشید یا مهر ، زاده می شود و تاریكی را از میان می برد . و صبح فردا را صبح تولد خورشید می دانستند و آنها تاریكی را مظهر اهریمن و این شب را شب نحس می دانستند و برای رفع این نحسی آتش می افروختند و دور هم جمع می شدند و خوان ویژه می گستردند و این سفره جنبه دینی داشته و مقدس بود. طبق آیین مهر ارتكاب هر نوع بدی در روز خره روز یا خرم روز كه روز تولد خورشید است را بد و گناهی بسیار بزرگ می پنداشتند و در این روز دست از كار می كشیدند تا مبادا مرتكب بدی شوند و همچنین ایرانیان به درخت سرو به عنوان مظهر قدرت در برابر تاریكی و سرما می نگریستند. بنابراین جشن های كشورهای دیگر نیز متأثر از جشن یلدا و مدیون میتراییسم هستند و رومیان باستان نیز تولد میترا (كه همان تولد خورشید است) را جشن می گرفتند و پس از استیلای مسیحیت در اروپا این آیین همچنان باقی مانده است و كلیسای كاتولیك روم روز 25 دسامبر را به عنوان زادروز مسیح برگزیده اند.
مراسم شب یلدا:
ایرانیان باستان در این شب گردهم جمع می شدند و شب را با خوردن و نوشیدن و پایكوبی و گفت و گو به سر می بردند . سفره شب یلدا میزد نام داشت از تنقلاتی مانند آجیل و میوه های خشك و میوه های تازه مانند انار و هندوانه تزیین می شد و انار و هندوانه به عنوان سنبل روشنایی و نور بود و با خوردن آن به پیشواز روشنایی و خورشید می رفتند و خود را برای صبحی روشن آماده می كردند. امروزه نیز این رسم همچنان پابرجاست و مردم این شب را كه همان شب چله است جشن می گیرند و در حقیقت به استقبال زمستان می روند و زمستانی كه نوید روشنایی فردا را می دهد. مردم در این جشن به دیدار اعضای خانواده و اقوام می روند و بزرگترها قصه تعریف می كنند و بسیاری در این شب فال حافظ می گیرند و با خوردن آجیل ، هندوانه ، انار و شیرینی و دیگر میوه ها كه جنبه نمادی دارند به استقبال زمستان می روند. در منظر ایرانیان ، زمستان فصل سرما و خشكی طبیعت نیست بلكه فصل آب و حیات و تولد دوباره خورشید است . یلدا فقط یك جشن نیست بلكه پیام آور صلح و دوستی است، پیام آور وحدت و اتحاد ملی است، یلدا به ما می گوید كه با وفاق و همدلی در كنار یكدیگر باشید و كدورت و تاریكی ها را از دلها بزدایید و شكرانه نعمت های ایزدی را بجا آورید و این پیام را كه ایرانیان همیشه تابع صلح و دوستی هستند را به دیگر جهانیان برسانید.



منبع: ایرنا