امنیت و رسانه یکدیگر را تغذیه میکنند
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
یک مقام امنیتی گفت: امنیت و رسانه یکدیگر را تغذیه میکنند و هر گسست در آن بهصورت مستقیم امنیت عمومی را تحت تأثیر قرار میدهد.
یک مقام امنیتی در دومین همایش استانی سواد رسانهای و مدیریت بحران ضمن تسلیت ایام فاطمیه با اشاره به اهمیت امنیت در رسانه گفت: رسانهها اعم از چاپی، تصویری و آنلاین، به زیرساختهای امن وابسته هستند؛ اتکای رسانه به امنیت سخت یعنی حفاظت فیزیکی و فنی از مراکز اطلاعرسانی، تجهیزات، سرورها، شبکهها، خطوط انتقال، دادهها و حتی کارکنان.وی با اشاره به اینکه این امر امنیت یا فناوری مقررات و نیروی انسانی آموزشدیده را تضمین میکند، افزود: در فضایی که روایتهای رسانهای، حس مشترک و ادراک مثبت از وضعیت را تقویت میکند، رسانه به ابزاری راهبردی برای مقابله با جنگ شناختی، شایعات و عملیات روانی کنترل نشده تبدیل میشود که آن را امنیت نرم مینامیم. رسانهها فراتر از ابزار خبررسانی هستند و میتوانند نسبت به ایجاد امنیت نرم اقدام کنند.یک مقام امنیتی امنیت نرم را به معنای آرامش، انسجام اجتماعی، اعتماد عمومی، آرامش روانی و احساس مشارکت در جریان ملی دانست و با اشاره به نقشآفرینی رسانه در این حوزه اذعان کرد: زمانی که رسانه با دقت، سرعت، شفافیت و صداقت، خبر را منتقل میکند، مردم به آن تکیه میکنند و این اعتماد سرمایهای است که مانع از بروز رفتارهای هیجانی یا آشوبهای ناشی از فقدان اطلاعات دقیق میشود.
وی با اشاره به اینکه ضعف رسانه در این حوزه حتی اگر امنیت سخت هم فراهم باشد، موجب تخریب امنیت نرم میشود، خاطرنشان کرد: زمانی که منابع خبری متعدد، روایتهای متناقض ارائه میدهند، مخاطب در معرض آشفتگی شناختی قرار میگیرد، ذهن مخاطب قادر به تشخیص حقیقت نیست و گمراهی آغاز میشود و به همین دلیل، تصمیمات فردی و جمعی بر پایه برداشتهای ناقص یا غلط شکل میگیرد.این مقام امنیتی عنوان کرد: اگر این وضعیت طولانی شود، به فرمایش اعتماد عمومی منجر خواهد شد و بیاعتمادی به رسانههای رسمی و گرایش به منابع غیررسمی، فضایی مستعد برای نفوذ روایتهای مخرب را فراهم میکند. هرچه این دو لایه بهصورت همزمان با یکدیگر تقویت شوند، نقش رسانه در حفظ امنیت پایدارتر میشود. تأثیر رسانهها بر امنیت فرآیند دائمی است؛ فرآیندی که رسانه پیام دقیق و بهموقع به مخاطب منتقل میکند.
وی با اشاره به اینکه در ادامه جامعه نسبت به آن پیام واکنش منطقی نشان میدهد و یک اطلاعرسانی سنجیده پدیدار صورت میگیرد، بیان کرد: در مدیریت بحران اطلاعاتی، هماهنگی میان رسانههای رسمی مانع از شکلگیری موج شایعات میشود. رسانه با پیگیری مشکلات مردم بدون هیاهو و جنجال، حس اعتماد را تثبیت میکند؛ رسانه میتواند نسبت به بازآفرینی اعتماد اقدام کند.این مقام امنیتی افزود: آنچه امروز در جامعه اسلامی به آن نیاز داریم، امیدآفرینی و اعتماد است. این چرخه نشان میدهد که امنیت و رسانه یکدیگر را تغذیه میکنند و هر گسست در آن بهصورت مستقیم امنیت عمومی را تحت تأثیر قرار میدهد. اگر رسانه بیشازاندازه تحت کنترل دولت باشد و شفافیت را قربانی کند، مردم به منابع غیررسمی گرایش مییابند و این موضوع به کاهش اعتماد عمومی در جامعه منجر خواهد شد.وی با اشاره به اینکه در چنین شرایطی، خطرات عمومی ناشی از دریافت اطلاعات از منابع ناشناس افزایش مییابد، تصریح کرد: یک خبر جعلی در نشریه سلام وقایع کوی دانشگاه را در سال 1377 در قلب پایتخت رقم زد، بنابراین نقش رسانه در تولید امنیت بسیار مؤثر بوده اما مدل مطلوب برای هر حاکمیتی، آزادی مسئولانه است که بتواند آزادانه گزارش دهد اما درک روشنی از مرزهای امنیت ملی و حریم عمومی داشته باشد.
این مقام امنیتی اذعان کرد: رسانه با اطلاعرسانی درست و بهموقع میتواند از ایجاد اضطراب یا هراس جمعی جلوگیری کند زیرا در بحرانها مردم به دنبال یک منبع معتبر اطلاعرسانی هستند تا رفتارهای خود را بر اساس آن تنظیم کنند. در این مسیر چند مؤلفه تأثیرگذار هستند و به این مسیر کمک میکنند؛ دقت، سرعت و شفافیت. اعلام واقعیت حتی در بخشهای تلخ نیز موجب افزایش امیدآفرینی میشود.وی با اشاره به اهمیت ارائه پیامهای مبتنی بر دادهها و شواهد، نه حدس و گمان تحت عنوان دقت عنوان کرد: طی چند روز گذشته، خبری مبنی بر پیدا شدن 74 جسد در سد امیرکبیر منتشر شد که بار روانی این خبر جعلی را شاهد بودیم. یک خبر جعلی میتواند منجر به وقایع تلخ شود. اگر سه مؤلفه مذکور در رسانهها و هماندیشی و همفکری با دستگاههای امنیتی وجود نداشته باشد، ممکن است مشکلاتی ایجاد شود.این مقام امنیتی با اشاره به اینکه این رویکرد نهتنها تبلیغات خام بلکه روایتپردازی استراتژیک است و در برابر هجمههای بیرونی، مقاومت نرم ایجاد میکند، خاطرنشان کرد: شایعات میتوانند ظرف چند ساعت امنیت روانی و اجتماعی جامعه را با خطر مواجه و تخریب را آغاز کنند. حتی رسانههای رسمی گاهی اوقات ناخواسته روایتهایی را بازنشر میدهند که منابع آنها مشکوک یا دشمن محور هستند؛ بنابراین باید مراقب باشیم.
وی انتشار خبر تکمیلی و اصلاحکننده به محض مشاهده شایعات، همکاری با خبرنگاران میدانی برای جمعآوری دادهها از منابع اصلی نه شنیدهها و گفتههای غلط و پرتکرار و استفاده از فضای مجازی برای پاسخ سریع و گسترده به اطلاعات غلط را راهکارهای مقابله با عملیات روانی دانست و گفت: هرچه واکنش رسانهها فعالتر و مستقیم باشد، شایعه عمر کوتاهتری دارد و نمیتواند به بحران تبدیل شود.این مسئول با تأکید بر اینکه رسانه باید بهجای ابزار تبلیغاتی، شریک اطلاعاتی نهادهای امنیتی باشد، خاطرنشان کرد: مدل همکاری هوشمندانه شامل دریافت دادهها و هشدارهای دقیق از نهادهای امنیتی و تبدیل این دغدغهها به پیامهای قابل فهم برای مردم با کمترین بار منفی و پرهیز از تناقض، همافزایی امنیت اطلاعاتی را تقویت میکند و موجب میشود همه مردم در هنگام وقوع بحران، پیام واحدی را دریافت کنند.این مقام امنیتی عنوان کرد: امروز در دنیای دیجیتال، زیرساخت رسانهها در معرض حملات رسانهای قرار دارد و نفوذ در سامانههای خبری، تعدیل محتواهای منتشر شده، سرقت اطلاعات خبرنگاران، منابع خبری یا مخاطب، استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای جعلی یا دستکاری صدا و تصویر نهتنها اعتبار رسانه را از بین میبرد، بلکه مستقیماً به اعتماد عمومی آسیب میزند و میتواند اثرات امنیتی جدی در بحرانها ایجاد کند.
وی اظهار کرد: در بحرانها نبود هماهنگی میان رسانههای رسمی اعم از تلویزیون، خبرگزاریها و پایگاههای محلی میتواند به انتشار پیامهای متناقض بینجامد که این تناقض فرصتی طلایی را برای بهرهبرداری تهدیدسازان فراهم میکند تا چند روایت متضاد را علیه اعتماد عمومی بکار گیرند که باید در این زمینه چارهاندیشی شود. در جهان پرشتاب امروز رسانه بخش جداییناپذیر از ساختار امنیت ملی است.این مقام امنیتی بیان کرد: با توجه به چالشهای متعدد از جمله اخبار جعلی تا تهدیدات سایبری، ضرورت شکلگیری سیاستگذاری هوشمند در حوزه رسانه و امنیت بیش از هر زمان دیگری احساس میشود که هدف این سیاستگذاری ایجاد تعادل میان آزادی بیان، انسجام ملی، مسئولیت اجتماعی و حفاظت از منابع عمومی بوده و پیشنهاد روشن ما، تشکیل مرکز فرماندهی رسانهای بحران در سطح ملی و استانی است.وی با اشاره به اینکه این مرکز وظیفه دارد در لحظه وقوع حادثه اعم از طبیعی، سایبری یا اجتماعی پیام واحد و معتبری را تولید، توزیع و منتشر کند، مطرح کرد: از سوی دیگر بدون نیروی انسانی دارای درک امنیتی هیچ رسانهای پایدار نخواهد بود. در این راستا لازم است دورههای آموزشی مربوطه بهصورت مستمر برای خبرنگاران، سردبیران و مدیران رسانهها برگزار شود که این دومین همایش رسانهای در البرز است.
این مقام امنیتی خاطرنشان کرد: دو مفهوم رسانه و امنیت در جهان امروز نهفقط در ارتباط متقابل بلکه در همزیستی راهبردی تعریف میشوند. رسانه از امنیت سخت بهرهمند است تا بتواند آزادانه و منسجم فعالیت و امنیت نرمی را برای جامعه تولید کند؛ امنیتی که مبتنی بر آرامش روانی، اعتماد و همگرایی اجتماعی باشد و تکیهگاه نظری این رابطه اصل آزادی مسئولانه است، یعنی حفظ تعادل میان شفافیت و صیانت از منابع ملی.
منبع تسنیم