پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

هفته وحدت که در آن قلب ها به یکدیگر نزدیک می شود و جهان از عطر وجود پیامبر مهربانی ها رنگ و بوی بهاری به خود می گیرد؛ پلی برای سازش ها و افزایش اتحاد و انسجام در جهان اسلام است.
گرامیداشت هفته وحدت که در آن میثاق ها تحکیم می شود، پبمان ها استوارتر می گردد، خون ها در هم می جوشد، دست ها و بازوها در هم قرار می گیرد، چهره ها بر یکدیگر لبخند پبروزی و صفا می زند، قشرها همه باهمند، امت، یکپارچه و منسجم است و شیعه و سنی، به یاد سالروز میلاد رسول گرامی اسلام، با هم و در کنار هم، در یک راه و به سوی یک هدف سرود وحدت می خوانند. هفته درس آموزی از کلاس معلم بشریت، حضرت ختمی مرتبت(ص) است که به برکت میلادش چهره جهان دگرگون شد، شرک ها به توحید مبدل گشت، عبادت خدا جای اطاعت از طاغوت ها را گرفت، نفاق ها به یکرنگی گرائید و خصومت ها و دشمنی های چندین ساله، به " اخوت اسلامی" تبدیل شد، مهاجر و انصار، برادر شدند و عرب و عجم، یار هم گشتند و سفید و سیاه برابر گردیدند. در این هفته که حد فاصل میان ۱۲ ربیع الأول تا ۱۷ ربیع الأول است، رسالتمدار بزرگ، حضرت محمد بن عبدالله (ص) دیده به جهان گشود تا نعمت خدا، بربندگان تکمیل شود، راه از چاه باز شناخته گردد و مردم در سایه نبوتش، از ضلالت به هدایت، از ظلمت به نور و از تفرقه به وحدت برسند. به منظور حفظ وحدت بین مسلمانان توسط حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران بنام هفته وحدت مسمی گردید که از آن به بعد، در تمامي ملل اسلامي همزمان با خجسته ميلاد نبي مكرم از هفته وحدت نيز تجليل می شود. امام خمینی (ره) پس از سرنگونی رژیم شاهنشاهی و تأسیس نظام اسلامی، با برافراشتن پرچم اتحاد اسلامی، حرکت اصلاح طلبانه درون ساختاری حکومت اسلامی را با ایجاد تحوّل و دگرگونی های اصولی در نظام اجتماعی کشور آغاز کردند و در این میان، از هفته وحدت، به عنوان یکی از ارزشمندترین ثمرات این حرکت اسلامی و اصلاحی برای ایران اسلامی و تمامی جوامع اسلامی یاد نمودند. وحدت میان مسلمانان، از جمله مسایل بسیار مهم و اساسی انقلاب اسلامی است. تلاش هایی که پس از پیروزی انقلاب به منظور تحقق این مقوله حیاتی صورت گرفته و می گیرد، به عنوان حرکتی بنیادین و کاملاً استراتژیک، نقش عمده ای در حفظ سلامت، پایداری و موفقیت روز افزون این خیزش بزرگ سیاسی دینی ایفا می کند.
تعریف وحدت اسلامی
وحدت اسلامی به این معناست که مذاهب اسلامی در عین وجود اختلافات عقیدتی و مباحثه علمی نیکو در این اختلافات در کنار یکدیگر زندگی برادرانه و مسالمت آمیز داشته باشند و همیشه در مقابل جبهه ضد اسلام متحد بوده و در این امر شرکت فعال داشته باشند و به این معنا نیست که شریعت و قوانین مذاهب هم یکی شود. عموماً حکومت جمهوری اسلامی ایران از این واژه استفاده می‌کند و به همین مناسبت هفته‌ای به نام «وحدت» نامگذاری شده است. برخی از رهبران اهل تسنن معتقدند حاکمیت ایران در راستای وحدت شیعه وسنی عملاً اقدام چندانی نکرده و در مقابل عده‌ای از رهبران اهل سنت، ایران را به خاطر اقداماتش در این امر ستایش می‌کنند.
وحدت فرهنگی جهان اسلام
بی‌شک مسلمانان سراسر جهان دارای فرهنگ‌های متعددی بوده و از ویژگی‌های فرهنگی کاملاً یکسانی برخوردار نیستند، اما در هویت فرهنگی مشترکشان و اَعمالی که به عنوان یک مسلمان انجام می‌دهند، یکسان می‌باشند. به عنوان نمونه، ویژگی‌های فرهنگی مسلمانان در ایران با مسلمانان عربستان سعودی و یا مالزی یکی نیست، اما همه آنها با اصول و احکامی که اسلام توصیه نموده است، رهنمون شده‌اند. فرهنگ اسلامی بر پایه ایمان و انسان دوستی است که در روح و روان انسان حسّ خوش‌بینی، اعتماد، انجام کار خیر و ستایش زیبایی را به وجود می‌آورد و بنابراین از دید سایر فرهنگ‌ها، همراه با انعطاف‌پذیری و صداقت شناخته می‌شود.
اقدامات وحدت آفرین شیعیان
تا قرن ششم هجری وجود مناظره های علمی بسیار میان اندیشمندان، بدون ابراز تعصب ناروا نسبت به یک مذهب خاص، نشان از نزدیکی فرقه های گوناگون اسلامی دارد.
از اواسط قرن بیستم میلادی، در پی بروز اختلافات جزیی میان مسلمانان و شکل گیری تفرقه، افرادی مثل جمال الدین اسد آبادی، شیخ شلتوت و آیت الله بروجردی اقداماتی در راستای وحدت آفرینی انجام دادند. در زمان انقلاب مشروطه، مراجع تقلید شیعه بیانیه‌ای جهت وحدت شیعه و سنی صادر کردند و نوشتند «چون دیدیم که اختلاف فرقه‌های پنج‌گانه مسلمین (اختلافاتی که مربوط به اصول دیانت نیست) موجب انحطاط دول اسلام و استیلای خارجیان شده‌است، به جهت حفظ کلمه جامع دینیه و دفاع از شریعت محمدیه، فتاوای مجتهدین عظام، که روسای شیعه جعفریه هستند، و مجتهدین اهل سنت، اتفاق نموده بر وجوب تمسک به حبل اسلام... واتفاق شد بر وجوب اتحاد تمام مسلمین در حفظ بیضه اسلام و نگهداری جمع مملکتهای اسلامی از تشبهات دول بیگانه و حمله‌های سلطنتهای صلیبیه، متحد شد رای جمیعا برای حفظ حوزه اسلامیه بر این که تمام قوت و نفوذ خود را براین خصوص مبذول داریم.» آیت‌الله نورالله نجفی اصفهانی، آخوند خراسانی، سید اسماعیل صدر، شیخ‌الشریعه اصفهانی و شیخ عبدالله مازندرانی از امضا کنندگان این بیانیه بودند. اندیشه ی وحدت اسلامی، یکی از مهمترین مبانی اندیشه های آیت‌ الله خمینی محسوب می شود دعوت به وحدت بار ها در سخنان او دیده شده است. «شما می دانید که چیزی که این نهضت و این انقلاب را به ثمر رساند ایمان بود و مومنین همان طورکه قرآن شریف فرموده است، برادر یکدیگر بوده وفرقی بین آنها نیست.» آیت‌الله خامنه‌ای نیز جهت حفظ وحدت شرکت در نماز جماعت اهل سنت را در مناطقی که اکثریت ساکنان آن سنی هستند (نه فقط مکه و مدینه) را لازم دانست و برای این منظور سجده بر فرش، نماز مغرب زودتر از اذان مغرب شیعیان را جایز شمرد اما تکتف (گرفتن دست‌ها به هم) را خیر. علما شیعه همچنین مقابله به مثل با سنیانی که شیعیان را کافر می‌خوانند را جایز ندانسته‌اند. در این رابطه آیت‌الله سیستانی گفته‌است: «لا تقولوا اخواننا السنه بل قولوا انفسنا اهل السنه» به این معنا که «شیعیان خطاب نکنند برادران سنی ما، بلکه بگویند ما خود اهل سنت هستیم» که در سایت وی نیز این مطلب آمده است آیت‌الله سید محمد حسینی شیرازی در کتاب "با ماهواره چه باید کرد؟" در بخش قوانین فراموش شده نوشته:
آری نادیده گرفتن قوانین اسلامی، پیامدهای ناخوشایند بسیاری به همراه دارد، مثلاً: الغای (= لغو و باطل کردن) قانون وحدت امت اسلامی، موجب از میان رفتن روح همکاری میان فرزندان امت، ضعف مقاومت و پایداری در مقابل دسیسه‌ها گردیده، قید و بندها و مقررات بسیاری را فراروی هجرت و اقامت در سرزمینهای اسلامی پدید آورده، تا اگر مسلمانی در نقطه‌ای از کشورهای اسلامی نتوانست به کسب و کار بپردازد امکان مسافرت و هجرت به مکانی دیگر برای گشایش در زندگی را نداشته باشد.. در آیه شریفه پروردگار متعال می‌فرماید: وَمَن یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَةً سوره نساء - آیه ۱۰۰ (یعنی: کسی که در راه خدا هجرت کند، نقاط امن فراوان و گسترده‌ای در زمین می‌یابد) ... لذا می‌بینیم امروزه مسلمانان مصداق آیه شریفه: حَتَّی إِذَا ضَاقَتْ عَلَیْهِمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ سوره توبه - آیه ۱۱۸ (یعنی: تا آنکه زمین با همه وسعتش بر آنها تنگ شده) گردیده‌اند. و این امری طبیعی است که هر امت متفرق و از هم گسسته‌ای، بسیاری از موهبتها و سرمایه‌های خود را از دست می‌دهد و در معرض انواع خطرات و آفات داخلی و خارجی، نظامی و اجتماعی و اخلاقی و روانی قرار می‌گیرد. و الغای (= لغو و باطل کردن) قانون اخوت و برادری اسلامی موجب شد که مسلمانان به طبقات مختلف تقسیم و با یکدیگر بیگانه شوند، و بسیاری از مغزهای علمی و متفکران آنها به کشورهای بیگانه مهاجرت کنند. همین دو عامل به تنهایی کافی است تا یک امت را از بسیاری پیشرفتها و تحولات باز دارد و باعث افزایش دشمنیها و جنگ و خونریزیهایی که امروزه در کشورهای اسلامی به وقوع می‌پیوندد، بشود؛ و ریشه همه این نابسامانیها از آنجا نشأت گرفته که حقایق و دستورات حیات بخش قرآن کریم نادیده گرفته شده، مگرنه اینکه خدای متعال فرمود: یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَأُنثَی وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا سوره حجرات - آیه ۱۳ (یعنی: ای مردم، ما شما را از مرد و زنی آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌های مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید.)
اقدامات وحدت آفرین اهل سنت
اهل سنت نیز با اعتقاد به اینکه نماز هر کس برای خودش درست باشد، برای دیگران هم درست است اقتدا به شیعیان را مجاز اعلام کردند. در همین رابطه مفتی مصر دکتر نصر فرید واصل گفت: هر مسلمانی که به خدا ایمان دارد و شهادتین می‌گوید و ضروریات دین را پذیرفته و او آگاه به ارکان اسلام و نماز و شرایط آن باشد، امامت او برای دیگران و امامت دیگران برای او در صورت دارای بودن آن شروط صحیح است هر چند از نظر فقهی با یکدیگر اختلاف داشته باشند و پیروان اهل بیت از این قبیل می‌باشند و در اصول شریعت با یکدیگر اختلافی نداریم. از این رو ما در تهران و قم پشت سر آنان نماز خواندیم. عده‌ای از علمای اهل سنت از جمله شیخ شلتوت، مفتی اعظم الازهر و معتقدند که تقلید از فقه مذهب جعفری، نظیر مذاهب چهارگانه اهل سنت بوده و معتبر است
دارالتقریب بین مذاهب الااسلامیة
محمد تقی قمی از حوزه علمیه شیعه به قاهره، مرکز اجتماع علمای اهل سنت مهاجرت کرد و به تبادل اندیشه با علمای اهل سنت پرداخت. حاصل این تبادل، ایجاد مرکزی به نام "دارالتقریب بین مذاهب الااسلامیة" بود که از جمله فعالیت هان آن می توان به انتشار مجله "رسالة الاسلام" در سال 1369 هجری شمسی اشاره کرد. از دیگر نتایج ایجاد این مرکز، فتوای شیخ شلتوت در 17 ربيع الاول 1378 هجري، در جواز مراجعه به همة مذاهب اسلامي معروف از جمله مذهب جعفري بود. اکنون که در هفته مبارک وحدت قرار داریم، به جاست که این میراث گران سنگ امام راحل را پاس بداریم و با تمام توان، در مسیر تحقق «اتحاد اسلامی» بکوشیم.