پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوان داری معاونت آبخیزداری و امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها و آبخیزداری کشور گفت: بیشترین سیل های به وقوع پیوسته در 6 ماهه اول سال جاری در استان البرز با 19 مورد بوده است.
محمدعلی فتاحی اردکانی در آستانه هفته کاهش اثرات بلایای طبیعی در حاشیه آیین تجلیل از روسای ادوار مختلف مرکز آموزشی دکتر جوانشیر، افزود: بر اساس گزارش جمع آوری شده از ادارات کل منابع طبیعی سراسر کشور، در شش ماهه اول سال جاری 85 مورد حادثه سیل در 15 استان کشور به وقوع پیوسته است. وی اظهار داشت: بیشترین فراوانی سیل پس از استان البرز به ترتیب در استان های مازندران، خراسان شمالی، هرمزگان، تهران و یزد به وقوع پیوسته و کمترین سیل در استان گیلان بوده است. وی گفت: خسارات وارد شده بر اثر این سیل ها به بخش کشاورزی و منابع طبیعی کشور حدود 2110 میلیارد ریال و به بخش های زیربنایی، تاسیسات و ابنیه همچون راه و خطوط انتقال نیرو و ساختمان های شهری حدود 221 هزار میلیارد ریال بوده است. فتاحی اردکانی به تشریح سیلاب های به وقوع پیوسته در استان البرز پرداخت و افزود: سیلاب های به وقوع پیوسته در البرز در چهار زیر حوضه آبخیز بوده که خسارات زیادی در پی داشته که بیشترین خسارت در سیل 28 تیرماه حوضه ارنگه روستای سیجان باحوضه آبخیز 1009 هزار هکتار بوده که متاسفانه جان هشت هموطن ما را گرفت. وی دلیل وقوع بیشترین سیل در استان البرز را کوهستانی بودن این استان و تولید روان آب ها در اثر بارندگی ها دانست و اضافه کرد: همچنین تغییرات کاربری گسترده و تجاوز به عرصه محورهای گذر آب ازدیگر عوامل بروز این سیلاب ها بوده است. وی گفت: همچنین بهره برداری بی رویه از مراتع در بالادست حوضه های آبخیز و بی دقتی در استفاده بهینه از پوشش گیاهی و فرسایش زیاد خاک ها از دیگر عوامل بروز سیلاب ها هستند. مدیرکل دفترسیلاب و آبخوان داری معاونت آبخیزداری و امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها و آبخیزداری کشور در ادامه به تشریح بلایای طبیعی در کشور پرداخت و افزود: از 43 بلای طبیعی 33 مورد درایران به وقوع می پیوندد که از این تعداد 5-4 مورد بیشترین بلایای به وقوع پیوسته در کشور است که خسارات زیادی به منابع طبیعی و انسانی کشور وارد می کنند. وی با اشاره به اینکه 19 درصد بلایای طبیعی کشور به سیلاب اختصاص دارد، بیان داشت: یکی از مهمترین این بلایا پس از خشکسالی و زلزله، سیل است که بیشترین خسارت مالی و جانی را پس از دو بلای اول به کشور تحمیل می کند. فتاحی اردکانی اظهار داشت: در ارزیابی اکوسیستم های هزار در سازمان ملل، نشان دهنده افزایش وقوع سیلاب در هزاره سوم بوده که در بین پنج قاره دنیا نیز در دهه های 1950 تا 2000 میلادی تعداد وقوع سیل در قاره آسیا افزایش یافت . وی ادامه داد: همچنین وقوع سیل در قاره آسیا پس از کشورهای چین و هند و آسیای جنوب شرقی، ایران رتبه بعدی را دارد بطوریکه فراوانی تعداد وقوع سیل در دهه های اخیر افزایش یافته که اوج وقوع آن در دهه 80-70 شمسی بوده و در دهه گذشته این فراوانی کاهش یافت. وی گفت: افزایش اجرای عملیات آبخیزداری در دهه 80-70 منجر به کاهش وقوع سیل در دهه گذشته شده در شش کلان آبخیز کشور فراوانی وقوع کاهش یافته به جز در منطقه آبخیز خزر که به شدت در دهه 90-80 به شدت فراوانی وقوع سیل در آن افزایش یافته که دلیل اصلی آن تغییرات اقلیمی و همچنین تغییرات گسترده کاربری در عرصه های اراضی انجام می شود.
مدیر کل دفتر سیلاب و آبخوان داری معاونت آبخیزداری و امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها و آبخیزداری کشوراضافه کرد: در تحقیقات انجام شده در حال حاضر 450 شهر و 8650 روستا در معرض تهدید سیل هستند. وی یادآور شد: همچنین در 25 سال گذشته بیش از 975 مورد سیل در بانک اطلاعاتی سازمانی ثبت شده که در مقایسه خسارت های وارده از محل سیل از دهه 40-30 تا دهه 90 روند تصاعدی نشان می دهند که نزدیک به 3700 میلیارد ریال خسارت در دهه های مختلف افزایش یافته است. فتاحی اردکانی مهمترین دلیل افزایش خسارات را افزایش تعداد شهرها و بزرگ شدن روستاها و تبدیل شدن آن ها به شهر و بزرگ شدن ابعاد مناطق مسکونی دانست و گفت: به دلیل تغییر کاربری ها افزایش ضریب روان آب ها و کاهش نفوذپذیری آب را داریم. وی ادامه داد: برای کاهش خسارات سیل بایستی در یک فرایند به نام نظام نامه سیل برنامه ریزی داشته باشیم که این نظام نامه در سه مرحله پیش بینی و هشدار، پیشگیری و مدیریت ریسک برنامه ریزی شده است تا در صورت بروز واقعه دچار خسارت و غافلگیری نشویم. وی افزود: نقش زمان در بحث هشدار و پیش بینی بسیار مهم است که اگر 48 ساعت قبل از وقوع سیل هشدار دهیم تا حدود 38-35 درصد از خسارت کاهش می یابد و چنانچه این هشدار به 12 ساعت برسد کاهش خسارت به 25-22 درصد می رسد و اگر به چهارساعت برسد باز هم خسارت تا 10 درصد کاهش می یابد که نشان دهنده نقش زمان در کاهش خسارات سیل است. فتاحی اردکانی به نقش آموزش نیز در کاهش خسارات اشاره کرد و گفت: اگر آموزش های لازم در زمان وقوع سیل را به مردم بدهیم تا 60 درصد در کاهش خسارات تاثیرگذار است.
وی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به نقاط بحرانی سیل خیز در کشور اشاره کرد و افزود: حدود بیش از 10 میلیون هکتار از حوضه های آبخیز کشور بحرانی هستند و حدود 16 میلیون هکتار از اراضی نیز سیل خیزی متوسط و مابقی اراضی حالت استعداد کم در بحران دارند. وی اظهار داشت: همچنین 122 زیر حوضه آبخیز دارای اولویت در اجرای عملیات آبخیز بوده و 190 زیرحوضه در سطح 16 میلیون هکتار نیز باید در اولویت دوم اجرای طرح ها قرارگیرند. مدیرکل دفتر سیلاب و آبخوان داری معاونت آبخیزداری و امور مراتع و بیابان سازمان جنگل ها و آبخیزداری کشور ادامه داد: در برآوردهای انجام شده در شش ماهه اول سال جاری برای پیشگیری از وقوع سیل در 8-7 استان در معرض خطر بالا حدود 2000 میلیارد ریال اعتبار طرح های آبخیز است. وی گفت: همچنین برای پیشگیری و مهار سیلاب ها در بالا دست در چهارحوضه آبخیز استان البرز حدود 210 میلیارد ریال اعتبار نیاز است که با اقدامات مناسب نمایندگان مردم کرج در مجلس و استاندار البرز حدود 30 میلیارد ریال از اعتبارات مدیریت بحران استان طی مبادله یک تفاهم نامه برای این حوضه ها هزینه خواهد شد. وی افزود: در اقتصاد کلان به طور متوسط خسارات نشاسی از سیل سالانه معادل 16 میلیارد ریال است در حالیکه خسارات ناشی از افت آبخوان ها حدود 200 هزار میلیارد ریال است. گفتنی است در آیین تجلیل از روسای ادوار مختلف مرکز آموزشی جوانشیر واقع در کلاک کرج متعلق به سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور از چهار رییس دوره های قبل تجلیل به عمل آمد. هر ساله از 19 تا 25 مهرماه به نام هفته کاهش بلایای طبیعی نامگذاری شده است.